اوباما و روحانی‌، تأکید هر دو بر مدیریت اختلافات

در هنگام نطق روحانی، باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا، در سالن حضور نداشت، همچانکه روحانی نیز در هنگام نطق باراک اوباما، که در بعد از ظهر روز سه‌شنبه انجام شد، غیبت داشت. اما سخنرانی هر دو از نظر لحن و موضع‌گیری در قبال تنش موجود بین دو کشور همسویی داشت. هر دو بر لزوم مدیریت اختلافات تأکید کردند.

"مدیریت اختلافات" اصطلاحی بود که روحانی در سخنرانی خود به کار برد. باراک اوباما هم درک مشخصی از شیوه پیش‌برد تعامل با جمهوری اسلامی ارائه داد. او در نطق خود در برابر مجمع عمومی سازمان ملل متحد با اشاره صریح به مشی "معتدل" رئیس جمهوری جدید ایران، حسن روحانی، اعلام کرد که از جان کری، وزیر امور خارجه خواسته است که پیگیر رابطه با ایران باشد. او گفت که تعامل با ایران در همکاری نزدیک با اتحادیه اروپا، انگلستان، آلمان، فرانسه، چین و روسیه برای توافق با ایران برای حل معضل هسته‌ای پیش خواهد رفت.

سخنرانی باراک اوباما

باراک اوباما، رئيس‌جمهور آمريکا در سخنرانی خود در روز نخست مجمع عمومی سازمان ملل، درباره دشواری حل مشکلات رابطه ايران و آمريکا سخن گفت و از مقام‌های ايران خواست تا سخنان مسالمت‌جويانه خود را به‌عمل تبديل کنند.

رئيس‌جمهور آمريکا از يک سو از "رويکرد معتدلانه‌تر" دولت جديد ايران و اظهارات اخير مقام‌های ايرانی استقبال کرد و از سوی ديگر گفت ايران بايد اين سخنان را به عمل تبديل کند.

اوباما با اظهار اميدواری نسبت به حل مسئله هسته‌ای ايران، تأکيد کرد که ايران بايد نشان دهد که به دنبال سلاح هسته‌ای نيست.

وی تمرکز تلاش‌های آينده دولت آمريکا در منطقه خاورميانه را بر روی مسئله هسته‌ای ايران و مناقشه اعراب و اسرائيل دانست و گفت حل اين دو مشکل می‌تواند در راه دستيابی به صلح در اين منطقه ياری دهد.

رئيس‌جمهور آمريکا در بخش ديگری از سخنان خود به روابط ايران و آمريکا پرداخت و گفت ايرانيان از دخالت تاريخی آمريکا در سرنگونی دولت ايران در دوران جنگ سرد (حکومت دکتر مصدق) گله دارند و آمريکا نيز از نقش مستقيم يا غيرمستقيم ايران در گروگان‌گيری و کشتن سربازان و شهروندان آمريکايی و  تهديد هم‌پيمان اصلی آن اسرائيل انتقاد دارد.

وی تأکيد کرد که سوءظن عميق است و بر اين تاريخ نمی‌توان يک‌شبه پيروز شد.

باراک اوباما حل مسئله هسته‌ای ايران را گام مهمی در راه تغيير روابط دو کشور عنوان کرد.

 رئيس‌جمهور آمريکا گفت که در نامه‌های تاکنونی خود به رهبر و رئيس جمهوری اسلامی ايران گفته است که آمريکا خواهان حل مسئله‌ هسته‌ای ايران است و قصد ندارد حکومت ايران را تغيير دهد.

وی همچنين ضمن بيان اين‌که "ما مصمم هستیم مانع دستیابی ایران به سلاح اتمی شویم"، گفت که دسترسی به انرژی صلح‌آميز هسته‌ای حق مردم ايران است اما ايران بايد به مسئوليت خود در پايبندی به پيمان منع سلاح‌های هسته‌ای عمل کند.

وی از سخنان حسن روحانی، رئيس‌جمهور ايران و آيت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی مبنی بر اين‌که ايران به‌دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نيست استقبال کرد و گفت سخنان مسالمت‌جويانه بايد با عمل تطبيق کند.

اوباما دليل تحريم‌ها عليه ايران را رفتار دولت ايران و شانه خالی کردنش از مسئوليت‌های جهانی ناميد و گفت جهانيان می‌خواهند مطمئن شوند که ايران به تعهدات خود عمل می‌کند.

رئيس‌جمهور آمريکا "راه معتدلانه‌تر" حسن روحانی را دلگرم‌کننده خواند و اعلام کرد که برای رسيدن به توافق با ايران در هماهنگی با هم‌پيمانان خود، جان کری، وزير امور خارجه خود را مسئول پيگيری اين امر کرده است.

وی نتيجه ادامه وضع موجود را انزوای بيشتر ايران در جهان دانست و گفت راه ديپلماتيک بايد به آزمون گذاشته شود.

سخنرانی حسن روحانی

زمان نطق حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی ایران، در مجمع سازمان ملل متحد، به وقت ایران در ساعت نخست روز چهارشنبه، سوم مهر (۲۵ سپتامبر) بود.

روحانی در نطق خود گفت که مردم ایران در انتخابات اخیر "تدبیر و امید" را برگزیده‌اند. او ایران را عامل ثبات در منطقه توصیف کرد و "ایران‌هراسی" و "شیعه‌هراسی" را تهدیدی برای صلح جهانی خواند. او گفت آنان که از ایران به عنوان تهدید نام می‌برند خودشان تهدیدی برای صلح جهانی هستند. به گفته روحانی «ایران در آرمان و عمل منادی صلح عادلانه در جهان بوده است».

روحانی در سخنرانی خود از «اشغال فلسطین» و «جنایت علیه فلسطین» انتقاد کرد. او به موضوع سوریه نیز پرداخت و ضمن انتقاد از تقویت گروه‌های افراطی در سوریه گفت که مشکل سوریه راه حل نظامی ندارد. روحانی همچنین گفت: «هدف مشترک جامعه بین‌المللی باید متوقف کردن کشتار بیگناهان باشد. از پذیرش کنوانسیون منع سلاح‌های شیمیایی توسط سوریه استقبال می‌کنیم.»

روحانی در نطق خود "تروریسم" را به عنوان بلایی خشن، فراگیر و فرامرزی توصیف کرد و به انتقاد از افراط‌هایی که به اسم مبارزه با تروریسم صورت می‌گیرد، پرداخت.

روحانی در نطق خود به موضوع تحریم نیز اشاره کرد و گفت * تحریم‌ها به مردم عادی آسیب می‌زند. تحریم ها خشونت آمیزند.»

روحانی به مسئله اتمی در بخش پایانی سخنرانی خود پرداخت. او در این مورد دو اصل را پیش گذاشت: «یک: برنامه هسته‌ای ایران و همه کشورهای دیگر می باید تنها در جهت اهداف صلح آمیز باشد.» «دو: ‌هدف دوم یعنی پذیرش اعمال حق غنی سازی و سایر حقوق هسته ای در خاک ایران تنها راه تامین هدف اول است.»

روحانی در ادامه گفت: «جمهوری اسلامی ایران ضمن پافشاری بر اعمال حقوق خود و ضرورت احترام و همکاری بین المللی در اعمال این حقوق، آماده گفتگوهای بدون تأخیر برای اعتمادسازی متقابل و رفع دو سویه ابهامات از طریق شفافیت کامل می باشد. ایران به دنبال تعامل سازنده بر اساس احترام متقابل و منافع مشترک با دیگر کشورهاست و در این چارچوب در پی افزایش تنش با ایالات متحده نیز، نیست.»

روحانی، با اینکه در هنگام سخنرانی اوباما در سالن حضور نداشت، اما در نطق خود گفت که «من سخنان امروز پرزیدنت اوباما را با دقت دنبال کردم؛ در صورت عزم سیاسی رهبران آمریکا و خودداری از دنبال کردن منافع گروه های فشار جنگ طلب، می توان به چارچوبی برای مدیریت اختلافات رسید.»

روحانی و اوباما بایکدیگر دیدار نمی‌کنند

آنچنان که خبرگزاری رویترز گزارش کرده، بر خلاف برخی گمان‌زنی‌ها حسن روحانی و باراک اوباما در جریان اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان با یکدیگر دیدار نمی‌کنند. رویترز در بعد از ظهر روز سه‌شنبه (۲۴ سپتامبر) از قول یک مقام عالی‌رتبه آمریکایی نوشت که دیدار رو در روی بین رئیسان جمهوری دو کشور صورت نخواهد گرفت، چرا که انجام چنین دیداری برای حسن روحانی "بسیار پیچیده" بوده است.

به گفته این مقام عالی‌رتبه، که نام وی در گزارش‌ها ذکر نشده، ایرانیان سازوکار درونی خاصی دارند و «رابطه‌‌شان با ایالات متحده آمریکا آشکار کاملا مختلف است با رابطه‌ای که با دیگر کشورهای غربی دارند».