عکس‌های آرن سونسون از «همسایه‌ها» در زندگی شهری
«همسایه‌ها»؛ از دریچه دوربین یک عکاس آمریکایی
شبنم سیفی - آرن سونسون از همسایگان نیویورکی‌اش، بی‌خبر از آنها عکس گرفته است. هویت سوژه‌ها معلوم نیست. آنها می‌بایست نمایانگر کل انسانیت باشند در متن زندگی شهری.
شبنم سیفی
آیا در برابر دید زدن مردم می‌توان مقاومت کرد؟ چه رازی در این حس کنجکاوی نهفته است؟ حسی که ناخودآگاه بسیاری از ما را به پس زدن پرده از روی زندگی خصوصی دیگران وامی‌دارد، زندگی‌ای که وقتی از آن پرده برداشته می‌شود اتفاقاً همان روزمرگی‌ها، کسالت‌ها، ترس‌ها و امیدهایی را در خود دارد که در زندگی ما نیز هست. با اینحال این میل به شناخت دیگری و نفوذ به حریم شخصی او می‌تواند درون ما شعله بکشد. این حس گاهی اوقات شکل هنری نیز به خود می‌گیرد، گرچه بسیاری از منظر اخلاقی و قانونی با آن مخالف هستند.
ادامه در صفحه بعد:
عکس‌های آرن سونسون، هنرمند آمریکایی، از همسایگان نیویورکی‌اش هنر دید زدن و نفوذ به حریم خصوصی دیگران را به اوج رسانده است. او با یک لنز ۵۰۰ میلیمتری، بدون اجازه همسایگانش از زندگی خصوصی آنها عکاسی کرده و آن را در یک گالری نیویورکی به نمایش گذاشته است. سونسون برای این پروژه بیش از یک سال وقت گذاشت و همسایگان خود را از خلال پنجره‌‌ها به دقت زیر نظر گرفت تا از حالت‌های مختلف آنها عکاسی کند.
ادامه در صفحه بعد:
کارهای این عکاس شصت ساله آمریکایی یادآور فیلم مشهور آلفرد هیچکاک با نام «پنجره پشتی» است. در آن فیلم یک عکاس خبری (جیمز استوارت) که پایش شکسته بود مجبور می‌شود در آپارتمان خود برای مدتی طولانی بماند. او در این هنگام و از روی بیکاری با دوربین به آپارتمان‌های همسایگانش سرک می‌کشد و به این ترتیب وارد زندگی آنها می‌شود و حتی در این میان سعی می‌کند پرده از روی یک جنایت نیز بردارد.
ادامه در صفحه بعد:
عکس‌های آرن سونسون نیز خصلتی نمایشی دارند و اگر کسی نداند ممکن است آنها را با صحنه‌ای از یک فیلم سینمایی اشتباه بگیرد. این عکسها همچنین یادآور برخی نقاشی‌های «هایپر رئالیسم» است که در آن نقاشان سعی می‌کنند نمونه کارشان تا حد ممکن شبیه به عکس و واقعیت باشد. با اینحال تفاوت مهم در کارهای سونسون این‌جاست که این‌ها عکس‌‌هایی هستند که با سرک کشیدن به زندگی خصوصی مردم واقعی تهیه شده‌اند.
ادامه در صفحه بعد:
قاب‌بندی‌های سونسون به گونه‌ای است که انگار بخش‌هایی از یک داستان در اختیار بیننده قرار گرفته تا خود بقیه آن را تکمیل کند. در یکی از این عکسها، از پشت پنجره‌ای باران‌خورده، بازوی راست زنی تا نیمه پیداست. او در دست دیگرش یک قیچی را نگاه داشته و روی چیزی که نمی‌دانیم چیست تقریباً خم شده است. قیچی‌ای که می‌تواند برای امور روزمره به کار رود، و یا از طرف دیگر، مانند فیلم هیچکاک، اشاره به رازی هول‌انگیز باشد.
ادامه در صفحه بعد:
در یکی دیگر از بهترین عکس‌هایش، شخصی (زن یا مرد؟) روی مبل لمیده است، نور چراغی که رو به روی او قرار دارد صحنه را روشن کرده است. شخص با دستش طر‌ه‌ای از موهای خود را کشیده است. آیا او خسته از کار روزانه به آپارتمانش بازگشته و با بی‌حوصلگی به دیوار و چراغ رو به رویش خیره شده و در اندیشه فردا با موهایش بازی می‌کند؟
ادامه در صفحه بعد:
در این عکس سگی تنها پشت پنجره آپارتمان و در حالی که بیرون را نگاه می‌کند تصویر شده است. عکس فرصت سرک کشیدن به سبک زندگی صاحبخانه‌ها را نیز فراهم می‌کند. تابلویی که به دیوار آویخته شده، مبلمان و ظروفی که در سمت چپ تصویر در سایه قرار گرفته‌اند، اجازه خیال پردازی در مورد صاحب آپارتمان را می‌دهد، صاحبی که شاید سگش را در طول روز تنها در خانه می‌گذارد تا سر کار برود.
ادامه در صفحه بعد:
در تعدادی دیگر از عکسها، آرن سونسون به بدن انسانی نزدیک‌تر می‌شود: زنی باردار که روی تخت‌خوابش نشسته است، مرد جوانی که روی کاناپه دراز کشیده و کمرگاهش از شلوار بیرون افتاده است و یا زوجی که با لباس خانه به احتمال در حال صرف صبحانه هستند. پاهای لخت مرد از لباس خانگی‌اش بیرون افتاده، و زن نیز که به نظر می‌رسد باردار است دست‌هایش را روی شکم گذاشته و کتاب یا روزنامه‌ای را در دست نگاه داشته است. ما چهره آنها را نمی‌بینیم، اما از آن‌جا که صندلی‌هایی که آنها رویش نشسته‌اند در همان عکس سگ پشت پنجره نیز دیده شده بود، می‌شود حدس زد صاحبان همان سگ هستند. آیا زندگی آنها به زودی دچار تحولی بزرگ می‌شود؟
ادامه در صفحه بعد:
آرن سونسون این عکسها را با دوربینی که از دوستش به ارث برده شکار کرده است. دوست او عاشق طبیعت بود و به عکاسی از پرندگان می‌پرداخت. با اینحال انتشار این عکسها در تابستان سال ۲۰۱۳، پای او را به دادگاه باز کرد. دو تن از همسایگان از دیدن عکسها خود و کودکانشان در گالری جولی سائول نیویورک بهت‌زده شدند و به دادگاه شکایت بردند. دادگاه اما در نهایت حق آرن سونسون در عکاسی از همسایگان و انتشار آنها را به رسمیت شناخت. هنرمند ولی موافقت کرد عکس کودکان و چهره آنها را از مجموعه خود حذف کند. او در مصاحبه‌ای رأی دادگاه را یک پیروزی به نفع آزادی بیان هنری خواند و اعلام کرد در این کار موضوع حریم خصوصی برای او مطرح نبوده است.
او در گفت‌و‌گویی گفته است: «من از همسایه‌هایم عکس گرفتم، اما آنها را به شکل افرادی با هویت مشخص نشان ندادم. آنها در آثارم انسانیت را نمایندگی می‌کنند.»
نظرها
نظری وجود ندارد.