خانه هنرمندان جشنواره هنرهای معاصر را تعطیل کرد

مسئولان خانه هنرمندان ایران جشنواره هنرهای معاصر پرسبوک (Persbook) را به دلیل آن‌چه که «مشکلات اخلاقی، سیاسی و مذهبی» نامیدند تعطیل کردند و با اخراج خبرنگاران از محل جشنواره مانع از تهیه گزارش از روند برگزاری و تعطیلی این جشنواره شدند.

جشنواره هنرهای معاصر پرسبوک (Persbook) که روز چهارشنبه بیستم آبان ماه ۱۳۹۲ در خانه هنرمندان ایران در تهران افتتاح شده بود، با دخالت مسئولان این مرکز هنری تعطیل شد.

مجید سرسنگی، مدیرعامل خانه هنرمندان ایران ضمن پذیرفتن مسئولیت مستقیم تعطیل کردن این جشنواره هنری اعلام کرد زمانی که مسئولان برگزاری این جشنواره به او مراجعه کردند او با انعقاد قراردادی با برگزاری جشنواره پرسبوک موافقت کرد، اما در قرارداد ذکر شد که «آثار به نمایش درآمده در این جشنواره نباید به هویت خانه هنرمندان لطمه بزند، شائبه سیاسی بودن داشته باشد و همچنین با شئونات اسلامی و عرف جامعه نیز در تضاد نباشد.»

مدیرعامل خانه هنرمندان ایران می‌گوید این مرکز هنری برای حمایت از این حرکت فرهنگی هیچ پولی از برگزارکنندگان جشنواره نگرفته و فقط قرار بوده درصدی از فروش آثار در اختیار خانه هنرمندان قرار بگیرد. به گفته مجید سرسنگی مسئولان برگزاری جشنواره پرسبوک برخلاف تعهدشان آثاری را به نمایش گذاشته‌اند که نه تنها با عرف و فرهنگ جامعه مغایرت دارد بلکه دارای مشکلات جدی اخلاقی نیز هست.

او همچنین افزود پیش از آغاز این جشنواره تذکراتی در خصوص برخی آثار از سوی مدیر گالری‌های خانه هنرمندان به مسئولان جشنواره داده شد و آن‌ها نیز قول دادند آثار مشکل‌دار را از جشنواره حذف کنند، اما به وعده خود عمل نکردند. مجید سرسنگی ضمن دفاع از تعطیل کردن این جشنواره گفت: «خانه هنرمندان ایران جای این بازی‌‌ها نیست.»

جشنواره هنری پرسبوک که امسال قرار بود چهارمین دوره آن برگزار شود، جشنواره‌ای است مرکب از هنرهای مختلف تجسمی که به گفته برگزارکنندگانش سعی دارد مرز بین هنرهای مختلف را از میان بردارد. به گفته علی اتحاد و نیما زاغیان، برگزارکنندگان اصلی این جشنواره هنری، در چهارمین دوره این جشنواره آثار بیش از ۷۰ هنرمند در دو بخش مسابقه و خارج از مسابقه برای نمایش انتخاب شده بودند. این آثار شامل نقاشی، چیدمان، ویدیو آرت، حجم، مجسمه پوشیدنی، مجسمه زنده، پرفورمنس‌آرت و دیگر زمینه‌‌های متنوع و جدید هنرهای تجسمی بودند.

به گفته نیما زاغیان، به هنگام افتتاج این جشنواره ناگهان مسئولان خانه هنرمندان ایران تعدادی از آثار را از دیوارها پایین کشیدند، در حالی که بیش از ۲۴ ساعت از چیدن و آویختن کارها می‌گذشت و تمامی آثار به تأیید مدیر گالری‌های خانه هنرمندان ایران نیز رسیده بود. به جز پایین کشیدن چند اثر، شرح و توضیح بیش از ۲۰ اثر دیگر نیز از کنار آن آثار برداشته شد.

یکی از پرفورمنس‌ها یا اجراهای این جشنواره نیز به دستور مسئولان خانه هنرمندان متوقف شد. ماهان مومنی با اجرای اثری با نام «من افتخار می‌کنم که ایرانی هستم» یک پرچم ایران را پوشیده بود که حراست خانه هنرمندان ایران مانع از ادامه اجرای او شد.

مسأله سانسور در برگزاری جشنواره پرسبوک با اخراج خبرنگاران از داخل گالری‌ها، خاموش کردن چراغ‌ها و بستن زودتر از موعد درها به اوج خود رسید. همچنین مدیر روابط عمومی خانه هنرمندان از برگزار کنندگان جشنواه خواست تا نشست مطبوعاتی خود در روز شنبه ۲۵ آبان را لغو کنند. در ادامه روند برخورد با هنرمندان و برگزارکنندگان جشنواره، خانه هنرمندان ایران تمام بازدیدکنندگان را از سالن‌‌ها گالری‌ها بیرون راند و روز بعد نیز تمام پوسترها و اعلانات این جشنواره را جمع‌آوری کردند.

نیما زاغیان و علی اتحاد، برگزارکنندگان جشنواره پرسبوک با انتشار بیانیه‌ای توقف دوره چهارم این جشنواره هنری در محل خانه هنرمندان ایران را اعلام کردند اما وعده دادند مراسم اختتامیه در مکانی دیگر و به زودی برگزار شود.

به گفته برگزارکنندگان پرسبوک، آثار سانسور شده هیچ مشکل اخلاقی یا سیاسی نداشته‌اند، بلکه حذف آن‌‌ها و تعطیلی این جشنواره نشانه مخالفت مسئولان خانه هنرمندان با «هنر پیشرو» است.

دوره چهارم جشنواره پرسبوک با دوری گزیدن از انتخاب یک موضوع واحد، تنها یک پیرنگ و قصه را برای جشنواره انتخاب کرده و از هنرمندان خواسته بودند روایت‌‌های آزاد خود را از آن پیرنگ اصلی ارائه دهند. برگزارکنندگان جشنواره پرسبوک مفهوم «خویشتن ارجاعی» را به عنوان پیرنگ این دوره معرفی کرده و در فراخوان خود عنوان کرده بودند «اگر انگاره‌های عصر مدرنیسم سبب می‌شد تا مردم جامعه به کلان روایتی جهانی باور داشته باشند، اکنون در عصر حاضر اغلب از ارجاع به چنین روایتی پرهیز می‌شود. هنر معاصر بیش از پیش در جست‌وجوی خط تلاقی تجربه فردی هنرمند با همسنگ‌های اجتماعی آن است. بنابراین از این راه خاطرات، عکس‌‌های خانوادگی و ... بیش از پیش بدل به ماده هنری برای هنرمندان می‌شود. عناصری که در عین ارجاع به کلیت به رفتارهای فرهنگی، سیاسی، اجتماعی هنرمند به واسطه وابستگی به زیست فردیش، همچون اثر انگشت یکه و تکرارناپذیر است.»

آثار دوره چهارم جشنواره پرسبوک از بین بیش از ۹۶۰ اثر ارسالی انتخاب شده بود و قرار بود به مدت ۱۰ روز ادامه داشته باشد.

در همین زمینه:

آن «الله» مورد دارد

گالری زمانه:

تصاویری از جشنواره «پرسبوک» در خانه هنرمندان