تعداد روزنامه‌نگاران ربوده‌شده در سال ٢٠١۳ دو برابر سال قبل

گزارشگران بدون مرز «بیلان آزادی رسانه‌ها در جهان» در سال ٢٠١۳ را منتشر کرد. روزنامه‌نگاران در سراسر جهان همچنان تحت تعقیب قرار می‌گیرند، ربوده یا زندانی می‌شوند و یا به قتل می‌رسند. شهروندان خبرنگار هم همچنان در خطر قرار دارند. روزنامه‌نگاران در خاورمیانه، و در قاره آسیا و آفریقا بیشتر از سایر نقاط جهان در خطر هستند.

بنا به گزارش «گزارشگران بدون مرز» تعداد روزنامه‌نگاران ربوده‌شده در سال ٢٠١۳ بیش از دو برابر افزایش یافته است.

۸۷ روزنامه‌نگار در سال جاری ربوده شدند. در حالی‌که در سال گذشته تعداد روزنامه‌نگاران ربوده شده ۴۹ تن گزارش شده بود.

تعداد روزنامه‌نگاران کشته‌شده در سال جاری اندکی کاهش یافته است.

در سال ۲۰۱۳ بنا به گزارش «گزارشگران بدون مرز» ۷۱ روزنامه‌نگار به قتل رسیده‌اند. در سال پیش تعداد روزنامه‌نگاران به قتل رسیده بالغ بر ۸۸ تن بود.

در سال جاری همچنان شهروندان روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نویسان هم در خطر قرار داشتند. در سال ۲۰۱۳، ۳۹ تن از شهروندان روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نویس به قتل رسیدند. در سال ۲۰۱۲، ۴۷ وبلاگ‌نویس به دلیل بیان عقایدشان کشته شده بودند.

کمتر از یک سوم از کشته‌شدگان در مناطق جنگی جان باخته‌اند. از این میان می‌توان به روزنامه‌نگاران سوری و داغستانی (منظقه داغستان - روسیه) اشاره کرد. دیگر کشته‌شدگان، هنگام اطلاع‌رسانی از عملیات انتحاری (در ایالت چتیسگر در هند، بلوچستان در پاکستان)، یا توسط باندهای جنایات سازمان‌یافته و یا شبه نظامیان اسلام‌گرا به قتل رسیده‌اند.

کریستف دو لوار، دبیر اول سازمان گزارشگران بدون مرز در این‌باره گفت: «کاهش نسبی تعداد روزنامه‌نگاران کشته شده در سال ٢٠١٣، متأسفانه نشانگر بهبود آزادی اطلاع‌رسانی نیست. این کاهش با صعود نجومی تعداد روزنگاران ربوده شده و افزایش تهدید و تعرض به روزنامه‌نگاران جایگزین شده است.»

و در ادامه افزود: «در آستانه هفمین سالگرد تصویب قعطنامه١٧٣٨ شورای امنیت سازمان ملل و درحالی که قوانین بین‌المللی تازه‌ای به موازین موجود حفاظت از روزنامه‌نگاران اضافه شده است، مبارزه علیه مصونیت از مجازات باید به اولویت جامعه جهانی بدل شود.»

بر اساس گزارش «گزارشگران بدون مرز» سوریه هممچنان خطرناک‌ترین کشور برای روزنامه‌نگاران و رسانه‌سازان و رسانه‌پردازان است.

در سال ۲۰۱۳ در جنگ داخلی سوریه ۱۰ گزارشگر حرفه‌ای و ۳۵ شهروزند – خبرنگار جان باختند.

گزارشگران بدون مرز می‌گوید روزنامه‌نگاران خارجی از سوی رژیم سوریه و گروه‌های اسلام‌گرا همچون «حکومت اسلامی عراق و شام» و جبهه النصره هدف قرار می‌گیرند. با این‌حال همکاران سوری آن‌ها بیشتر در معرض خطر قرار دارند. دست‌کم ١٨ گزارشگر رسانه‌های خارجی و ٢٢ فعال رسانه‌ای سوری ناپدید شده و یا به گروگان گرفته شده‌اند.

هندوستان، فیلیپین، سومالیا و پاکستان جزو خطرناک‌ترین کشور‌ها برای روزنامه‌نگاران به‌شمار می‌آیند.

خشونت و عدم امنیت، همچنان عامل اصلی تبعید تعداد بیشتر از روزنامه‌نگاران است. در سال ٢٠١٣ خشونت و جنگ در سوریه بانی دست کم خروج ٣١ روزنامه‌نگار از این کشور شده است. بسیاری از آن‌ها بدون داشتن هیچ پشتوانه مالی هم‌اکنون در ترکیه، مصر، اردن، و لیبی به‌سر می‌برند. این روزنامه‌نگاران تبعیدی در مصر متهم به هواداری از اخوان‌المسلمین می‌شوند و یا قربانی برخوردهای نژادپرستانه، از سوی مأموران امنیتی اردنی بازجویی می‌شوند، و یا هوادران اسد در لبنان آن‌ها را تهدید می‌کنند.

در ایران با وجود با وعده‌های گشایش سیاسی، دست‌کم ١٢ فعال رسانه‌ای برای حفظ امنیت خود از سرکوب رژیم تهران مجبور به ترک کشور شده‌اند. خونریزی روزنامه‌نگاران در سومالی ادامه دارد، اکثریت آن‌ها با وجود قربانی احساسات قوم‌پرستانه شدن در کنیا، اما ناگزیر به این کشور می‌گریزند.

بنا به گزارش «گزارشگران بدون مرز»، در ایران با وجود وعده‌ گشایش و آزادی تعدادی از زندانیان سیاسی، از جمله چند روزنامه‌نگار، اما اکثریت روزنامه‌نگاران و وب‌نگاران زندانی که پس از انتخابات پر مناقشه ١٢ خرداد ١٣٨٨، و در پی اعتراضات مردمی بازداشت شده‌ بودند، همچنان در زندان به‌سر می‌برند. از آغاز سال میلادی ٢٠١٣، ٧۶ فعال رسانه‌ای در ایران بازداشت شده‌اند، که ۴٢ مورد پس از انتخابات خرداد ماه امسال شمارش شده است. در این مدت ١٧ فعال رسانه‌ای به حبس‌هایی از یک تا نه سال محکوم شده‌اند. ١٢ رسانه توقیف یا مجبور به توقف انتشار خود شده‌اند. رفتار غیر انسانی با زندانیان عقیدتی در زندان‌ها همچنان ادامه دارد. بسیاری از این زندانیان در حالی که به شدت بیمار و در وضعیت خطرناکی بسر می‌برند، همچنان از حق درمان محروم هستند.

کریستف دو لوار دبیر اول سازمان گزارشگران بدون مرز در سخنرانی خود در برابر جلسه ویژه شورای امنیت سازمان ملل تحت نام «از روزنامه‌نگاران حفاظت کنیم» در تاریخ ١٣ دسامبر ٢٠١٣ با تأکید بر تشدید مبارزه با مصونیت از مجازات، خواهان، بسط موازین پیش‌بینی شده در قعطنامه ١٧٣٨ شورای امنیت به همه‌ «فعالان عرصه اطلاع رسانی» شد. دبیر اول سازمان گزارشگران بدون مرز، خواهان افزودن تبصره‌ای به ماده ١٨ اساسنامه دیوان کیفری بین‌المللی در تعریف جنایات جنگی شد، «حمله عامدانه علیه روزنامه‌نگاران» نیز باید به‌عنوان جنایات جنگی محسوب شود. وی همچنین خواهان تشکیل کارگروهی از متخصصان مستقل یا کارگروهی تحت هدایت دبیر اول سازمان ملل متحد شد. و وظیفه این کارگروه را «ملزم ساختن دولت‌ها به انجام تعهدهای خود برای تحقیق و بررسی و اقدام قضایی بی‌طرفانه و مؤثر در رابطه با خشونت علیه روزنامه‌نگاران» تعریف کرد. دبیر اول سازمان همچنین اعلام کرد که گزارش‌گران بدون مرز از دولت‌های عضو سازمان ملل متحد می‌خواهد روند حمایت و انتقال فعالان رسانه‌ای و مدافعان حقوق بشر تهدید شده در کشور خود را تسهیل کنند، این امر مستلزم راه‌یافتی برای هشدار مشخص در این‌باره است.