قفل زیست محیطی خوزستان و وعده‌های روحانی

رییس جمهور ایران در نخستین سفر استانی خود، خوزستان را برای ملاقات با مردم و دیدار با مقامات مختلف محلی و استانی انتخاب کرد. سفر سه روزه حسن روحانی روز سه شنبه ۲۴ دی ماه و با سخنرانی برای مردم اهواز آغاز شد. رییس دولت «تدبیر و امید» در ادامه سفر خود از سایر شهرها و نقاط استان خوزستان نیز بازدید کرد.

یکی از ویژگی‌های نخستین سفر استانی روحانی، پرداختن به مشکلات عدیده زیست محیطی در خوزستان و و وعده برطرف کردن آن‌ها بود. استان غنی خوزستان در جنوب غربی ایران با داشتن منابع زیرزمینی مانند نفت و گاز، رودخانه‌های خروشان مانند کارون و دشت‌های حاضلخیز توانایی آن‌ را دارد که یکی از مطلوب‌ترین زیستگاه‌ها در عرصه فلات ایران باشد. با این‌حال بحران‌های شدید زیست محیطی زندگی ساکنان بسیاری از نقاط این استان را با دشواری‌های فراوانی رو به رو کرده است.

معضلات زیست محیطی خوزستان

ورود ریزگردها در بسیاری از روزهای سال، آسمان شهرهای خوزستان را تیره و تار و تنفس را دشوار می‌کند. آمار بیماران تنفسی در اهواز و شهرهای دیگر به سرعت در حال رشد است. در سال‌جاری ساکنان امیدیه نیز بارها به علت مشکلات تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کردند.

به جز مساله ریزگردها، اهواز به دلیل آلودگی‌های صنعتی نیز آب و هوایی بسیار ناسالم دارد. طبق برآوردهای سازمان بهداشت جهانی اکنون اهواز آلوده‌ترین شهر جهان از این نظر محسوب می‌شود.

مساله آب در خوزستان نیز مدت‌هاست به یک بحران زیست محیطی و اجتماعی تبدیل شده است. افزایش شدید شوری آب رودخانه کارون و کاهش حجم آن به همراه ورود فاصلاب به این رودخانه باعث شده آب شرب اهواز به شدت کیفیت خود را از دست بدهد به طوری که دیگر نه برای کشاورزی و نه برای آشامیدن مناسب نیست. از سوی دیگر بحث انتقال آب از کارون به استان‌های دیگر نیز در ماه‌های اخیر بسیار مناقشه برانگیز بوده و موجب برانگیختن مخالفت‌هایی وسیع در سطح استان خوزستان شده است.

وعده نخست: احیاء کشاورزی در خوزستان

حسن روحانی در جمع مردم اهواز نخست از ضرورت احیای کشاورزی در خوزستان سخن گفت و وعده داد با اختصاص ۱۵۰۰ میلیارد تومان، حدود ۵۵۰ هزار هکتار از زمین خوزستان برای کشاورزی آماده شود. او گفت این طرح که در سال‌های گذشته به دلیل کمبود اعتبار بر زمین مانده است به زودی و از طریق صندوق توسعه تامین اعتبار می‌شود و ظرف سه سال آینده به سرانجام می‌رسد.

رویای احیای کارون

اما شاید برای خوزستانی‌ها احیای رودخانه کارون در حال حاضر جزو اصلی‌ترین خواسته‌های زیست محیطی باشد. رییس جمهور ایران نیز در سخنان خود به مردم اهواز قول داد شریان اصلی حیات در خوزستان را احیاء خواهد کرد. او همچنین گفت دولت یازدهم تصمیم گرفته است که در سرشاخه‌های کارون جز برای آب آشامیدنی هیچ اقدام دیگری انجام ندهد و اگر پیش از این طرح‌ها یا پروژه‌‌های دیگری در دستور کار بوده‌ا‌ند، اکنون مردم بدانند که آن پروژه‌ها متوقف خواهد شد.

به گفته حسن روحانی، برای احیای کارون باید از ورود پسماند‌ها و فاضلاب‌هایی که به رودخانه می‌ریزند جلوگیری شود.  به همین منظور لازم است طرح تصفیه خانه شهر اهواز به سرعت پیگیری شود.

روحانی در مورد تامین آب شرب سالم برای مردم اهواز نیز گفت هفته آینده خط انتقال آب شرب سالم در قالب طرح آبررسانی غدیر به اهواز می‌رسد و مردم از آب با کیفیت استفاده خواهند کرد. او همچنین وعده داد طرح آب سالم را برای آبادان، خرمشهر و شهرهای دیگر خوزستان پیگیری خواهد کرد.

بررسی مساله سد گتوند

رییس جمهور ایران همچنین با اشاره به مشکلات مربوط به سد گتوند به مردم خوزستان وعده داد دولت این مساله را بررسی خواهد کرد. حسن روحانی با اظهار این مطلب گفت که سد گتوند می‌‌توانست حلال بسیاری از مشکلات باشد اما امروز باعث نگرانی شده است.

احداث سد گتوند در خوزستان، نگرانی سازمان محیط زیست ایران و کارشناسان مستقل را برانگیخته‌ است. به گفته بسیاری از کارشناسان، واقع شدن مخزن این سد روی گنبدهای نمکی باعث خواهد شد تا نمک  فراوانی در آب سد حل و از آن طریق وارد رودخانه کارون شود. علاوه بر شور شدن آب کارون، نمک‌زار شدن زمین‌ها و مناطق اطراف نیز جزو عوارض زیست محیطی است که کارشناسان محیط زیست نسبت به آن هشدار داده‌‌اند. رییس دولت یازدهم در مورد سد گتوند گفت در ابتدای کار دولت این مساله را پیگیری کرده اما پاسخ شنیده است که نباید نگران باشد چون مساله حل می‌شود، اما بعدا متوجه شد که مشکل همچنان حل نشده باقی است. او در ادامه افزود ما به دنبال مقصر نیستیم، برای گتوند راه حل وجود دارد و حتی الامکان آن راه حل را اجرا خواهیم کرد.

آلودگی هوا و ریزگردها

حسن روحانی با بیان این‌که مساله ریزگردها یک بحث مهم زیست محیطی است وعده داد دولت به زودی شورای عالی محیط زیست را مجددا فعال می‌کند تا این مساله را نیز مورد بررسی قرار دهد. او همچنین از مذاکرات با کشور عراق برای جلوگیری از ورود ریزگردها خبر داد و افزود باید با همکاری سایر کشورها این معضل را حل کنیم.

لایروبی اروند رود

پاکسازی اروند رود از دیگر مسائلی بود که مورد تاکید رییس جمهور در سفر به خوزستان قرار گرفت. او گفت با پاکسازی  و لایروبی اروند رود می‌توان آن را احیاء کرد و این کار تاثیرش را بر کل استان برجای می‌گذارد.

روحانی از مذاکره با دولت عراق برای آغاز لایروبی اروند رود خبر داد. به گفته روحانی در ملاقات اخیر او با نوری مالکی، نخست وزیر عراق، بیش از یک سوم زمان ملاقات به مساله لایروبی اروند رود اختصاص یافت و دو طرف بر سر آن توافق کردند زیرا این مساله می‌تواند اقتصاد و اشتغال ملی را در ایران متحول کند.

واکنش‌ها به سخنان حسن روحانی در خوزستان

پرداختن به مشکلات شدید زیست محیطی در خوزستان توسط رییس جمهور، گرچه موجب دلگرمی بسیاری در این استان شده، اما نحوه و زمان پاسخ‌گویی به این مشکلات از سوی گروهی دیگر مورد پرسش قرار گرفته است. ضمانت اجرایی این وعده‌ها و فراتررفتن از شعارهای تبلیغاتی نیز مساله دیگری است که در برخی رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی به آن اشاره شده است. از جمله آن‌که طرح تصفیه فاضلاب در شهرهای خوزستان در دولت‌های قبلی نیز بارها مطرح شده ولی تاکنون هیچ کدام از این طرح‌ها به نتیجه نرسیده است. طرح آب‌رسانی به اهواز نیز جزو طرح‌‌هایی است که پیش‌تر و در زمان دولت قبلی کارهای اجرایی آن آغاز شده بود.

به گزارش سایت خوز نیوز، گفته‌های حسن روحانی مبنی بر آن‌که از سرشاخه‌های کارون جز برای آب آشامیدنی اقدام دیگری صورت نخواهد گرفت به معنای آن است که رییس جمهور با زیرکی اصل انتقال آب از کارون به نقاط دیگر را پذیرفته. این در حالی است که کارون در حال حاضر حتا ظرفیت تامین آب آشامیدنی مردم مجاور خود را نیز ندارد. از سوی دیگر وعده زیر کشت بردن ۵۵۰ هزار هکتار از زمین‌‌های خوزستان نیز، به نوشته سایت خوز نیوز، در تناقض با بهره‌برداری آب شرب از رودخانه کارون است. این زمین‌های بایر به آب فراوان برای کشاورزی نیاز خواهند داشت و مشخص نیست تامین آب آن‌ها چگونه صورت می‌گیرد.

در همین زمینه:

آیا حاصل سد گتوند آب شور است؟

اهواز؛ باران‌های اسیدی و آب‌های آلوده

اعتراض به احتمال انتقال آب کارون

خشکسالی رودخانه کارون در اهواز به فاجعه تبدیل شده‌است

خشک شدن کارون و بحران زیست محیطی خوزستان