واکنش‌های کم‌سابقه به ربوده شدن پنج سرباز ايرانی

به‌دنبال ربودن پنج مرزبان ايرانی توسط گروه مسلح جيش‌العدل در سيستان و بلوچستان، واکنش‌های بسياری در رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی شکل گرفت.

 اين بار اما شعاع واکنش‌ها از موضع‌گيری‌های دولتی به درون فعالان سياسی و جامعه نيز کشيده شده است. در شبکه‌های اجتماعی مجازی صفحاتی برای آزادی اين پنج مرزبان به راه افتاده که استقبال گسترده‌ای را در پی داشته. همچنين بيش از دو ميليون توئيت در سايت توئيتر گزارش شده است.

همزمان کنشگران ملی -  مذهبی در خارج از ايران و سپس ۱۰۸ فعال سياسی و در بيانيه‌ای اين گروگان‌گيری را محکوم کردند.

کنشگران ملی - مذهبی در بيانيه‌شان گفته‌اند "گروگانگيری‌ ۵ سرباز ميهن توسط گروه جيش‌العدل آرامش ايران را هدف گرفته‌‌ و احساسات وطنی را جريحه‌دار کرده است". آن‌ها همچنين با محکوم کردن برخی "رفتارهای فرقه‌ای مقامات و مسئولان"، تأکيد کرده‌اند که بی‌عدالتی‌ها و تبعيض‌ها "چونان موريانه‌ای به جان امنيت و تماميت ارضی اين کشور" افتاده است.

در طی سال‌های اخير استان سيستان و بلوچستان از جمله مناطق ناآرام ايران بوده است. در مواردی گروه مسلح جندالله مسئوليت اين ناآرامی‌ها را به عهده گرفته است.

عبدالمالک ريگی رهبر اين گروه در سال ۱۳۸۸ توسط دستگاه امنيتی جمهوری اسلامی بازداشت، محاکمه و اعدام شد.

اگرچه دست‌کم از دو سال پيش تاکنون اين گروه مسئوليت مستقيم هيچ يک از انفجارها، درگيری‌ها و ناآرامی‌های استان سيستان و بلوچستان را برعهده نگرفته‌ با اين حال درگيری‌ها ادامه پيدا کرده است و در اوايل آبان‌ماه يک گروه مسلح سنی و مخالف حکومت ايران به نام جيش‌العدل مسئوليت اين اقدام‌ها را برعهده گرفت.

با اين همه اقدام اخير اين گروه واکنش‌های زيادی را در مخالفت با شيوه عمل آن‌ها در پی داشت. در مقابل برخی ناطران انتقادهايی را به اين ادبيات و بيان اين واکنش‌ها وارد می‌دانند.

عبدالستار دوشوکی فعال سياسی و مدير مرکز مطالعات بلوچستان در لندن در گفت‌وگو با سايت زمانه می‌گويد: "نفس اين حرکات مثل صفحه «سربازان ايرانی را آزاد کنيد» درست است. اين سربازهای وطيفه بی‌گناه هستند. اما آن‌ها بايد از ادبياتی استفاده کنند که مردم بلوچ خود را با آن آشنا می‌دانند. محکوميت يک‌طرفه اين مسئله که آن را کار پاکستان و غيره می‌خوانند، مشکل را حل نمی‌کند."

به نظر او کارزار "سربازان ايرانی را آزاد کنيد" از يک سايت سيستانی آغاز شد که ماهيت ضد بلوچ و  ضد اهل سنت شناخته شده‌ای دارد.

 عبدالستار دوشوکی گفت اما مسئله در مورد سيستان و بلوچستان از پيچيدگی‌های بيشتری نيز برخوردار است که رسانه‌های فارسی‌زبان حاضر به ورود به زمينه‌ مشکلات اين استان نيستند و اين‌که چرا جوانان بلوچ جذب اين گروه‌های تروريستی می‌شوند.

تصور می‌شود تهديد و رفتار اين گروه‌ها که پيشتر منجر به کشته شدن عده‌ای ديگر سرباز هم شده بود، نگرانی از وضعيت سربازان را دو چندان کرده است.

پيش‌تر ۱۰۸ فعال سياسی در بيانيه‌شان با ابراز نگرانی از سرنوشت پنج مرزبان ايران که به‌گفته آن‌ها در چنگ "تروريست"ها گرفتار شده‌اند، از دولت ايران خواسته بودند که تمام تلاش و امکاناتش را برای "نجات جان فرزندان اين سرزمين" به کار گيرد و جوابی مناسب به "تروريست‌هايی بدهد که در خاک کشورهای همسايه پناه گرفته‌اند".

به‌گفته عبدالستار دوشوکی اين کارزار "از طرف جمهوری اسلامی راهبردی می‌شود، هرچند يک کارزار درست و بيانيه مناسب هم لازم و هم درست است."

وی افزود: "اگر هدف آزادی زندانيان است، می‌بايست فرهنگ اجتماعی مردم بلوچ و به‌ويژه فرهنگ مبارزات و استدلال ناقص جيش‌العدل راهم در نظر گرفت."

در همين حال واکنش‌ها به گروگان‌گيری مرزبانان ايران همچنان ادامه دارد. در سطح دولتی نيز جهموری اسلامی سفير پاکستان در ايران را احضار کرده.

در رخدادی ديگر الن اير، سخنگوی فارسی‌زبان وزارت خارجه ‌آمريکا نيز در صفحه فيس‌بوک خود نوشت: "ربوده شدن پنج تن از مرزبانان ايرانی در مرز اين کشور عمل غيرقابل توجيه است. چنين اعمال غيراخلاقی را هر کجای دنيا که رخ دهد محکوم می‌کنيم و اميدواريم اين مرزبانان ايرانی هر چه زودتر به وطن‌ و خانواده‌شان برگردانده شوند."

گروه جيش‌العدل در سايت رسمی خود با انتشار بيانيه‌ای خواستار آزادی ۳۰۰ زندانی سنی در ازای آزادی پنج مرزبان ايرانی شده است.