حمله هوایی اسرائیل به غزه، بی‌نتیجگی مذاکرات صلح خاورمیانه

نیروی هوایی اسرائیل روز جمعه (۴ آوریل / ۱۵ فروردین) هدف‌هایی را در نوار غزه بمباران کرد. شاهدان و نیروهای امنیتی فلسطینی به خبرگزاری‌ها گفته‌اند که این حمله‌ها متوجه شش ساختمان متعلق به شاخه نظامی سازمان «حماس» بوده‌اند.

بنا بر گزارش «وینرتسایتونگ»، روزنامه اتریشی، پیش از این حمله‌ها، چهار موشک از غزه به سوی مناطقی در اسرائیل شلیک شده‌اند که بنا بر اعلام ارتش آن کشور کشته یا زخمی بر جا نگذاشته‌اند.

پیش از این اقدام، اسرائیل تصمیم آزادی ۲۶ زندانی فلسطینی را لغو کرده بود. در واکنش به این وضعیت، یاسر عبد ربه، دبیر کل «سازمان آزادی بخش فلسطین»، ساف، خواهان ایجاد‌ «تغییر بنیادین در شرایط مذاکرات آینده» با اسرائیل شد.

به گزارش خبرگزاری‌ها وی گفته است: «این یکی از عادت‌های اسرائیل است که از زیر بار تعهدات موجود در توافق‌ها و موافقت‌نامه‌ها شانه خالی کند.» به گفته وی «سران اسرائیل سیاست باج‌خواهی را دنبال می‌کنند و در مذاکرات جدی نیستند تا برای گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در سرزمین‌های فلسطینی زمان به دست بیاورند».

واکنشی به تلاش فلسطینیان برای به رسمیت شناخته شدن

به‌تازگی زیپی لیونی، وزیر دادگستری اسرائیل، به مسئولان فلسطینی اطلاع داده بود که آزادی توافق‌شده برای زندانیان فلسطینی لغو شده است.

علت این اقدام، تلاش تشکیلات خودگردان فلسطینی برای پیوستن به سازمان‌ها و معاهده‌های بین المللی در هفته گذشته بوده است. اسرائیل می‌گوید این کار باعث نقض وعده‌های طرف فلسطینی در روند صلح است، چرا که تشکیلات خودگردان سال گذشته میلادی در آغاز گفت‌وگوهای صلح وعده داده بود که از تلاش‌های یک‌طرفه برای به‌رسمیت شناخته شدن در سازمان‌های بین‌المللی خودداری کند و کار تشکیل «کشور مستقل فلسطین» را در گفت‌وگو با اسرائیل پیش ببرد.

آزادی زندانیان فلسطینی که حبس‌های طولانی را در اسرائیل گذرانده‌اند، بخشی از تدابیری بوده که قرار است به پیشرفت گفت‌وگوهای صلح میان دو طرف کمک کنند.

از ژوئیه سال ۲۰۱۳ که جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا، نقش میانجی بین دولت اسرائیل و تشکیلات خودگردان فلسطینی را داشته، اسرائیل بر اساس توافق‌های صورت گرفته ۷۸ زندانی فلسطینی را در سه نوبت آزاد کرد. آزادی ۲۶ زندانی اخیر نیز باید تا پایان ماه مارس صورت می‌گرفت.

دولت اسرائیل آزادی برنامه‌ریزی شده زندانیان را تا پایان ماه مارس به اجرا درنیاورد و سه‌شنبه گذشته (۱ مارس / ۱۲ فروردین) از تصمیم ساخت واحدهای مسکونی جدید در بخش اشغالی بیت‌المقدس شرقی خبر داد.

در همین وضعیت تشکیلات خودگردان فلسطینی نیز به تلاش برای به رسمیت شناختن بیشتر در عرصه بین‌المللی، با درخواست پیوستن به ۱۵ نهاد متعلق به سازمان ملل و معاهده بین‌المللی ادامه داده است.

آمریکا و میانجی‌گری در خاور میانه

در حال حاضر دولت آمریکا در پی فشار بیشتر بر تشکیلات خودگردان و دولت اسرائیل برای جلوگیری از شکست میانجی‌گری‌های خود در گفت‌وگوهای صلح خاور میانه است. به‌نوشته خبرگزاری «رویترز»، جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا برای نخستین بار پس از هشت ماه از آغاز مذاکرات صلح رسماَ هشدار داده که کوشش برای توافق صلح میان تشکیلات خودگردان و اسرائیل نامحدود نخواهد بود. او گفته است:«دو طرف اراده لازم را برای برداشتن گام‌های اساسی به‌منظور پیشرفت مذاکرات صلح ندارند و وقت و تلاش‌های ایالات متحده نیز حدی دارند.»

جان کری از رایزنی با باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا برای تعیین گام‌های بعدی در وضعیت نامطمئن مذاکرات صلح خبر داده است.

در مجموع دو طرف فلسطینی و اسرائیلی اذعان کرده‌اند که هدف نهایی وجود دو کشور مستقل را مد نظر دارند. اما اختلاف‌های دو طرف طیف گسترده‌ای از موضوع‌ها را در برمی‌گیرد: یکی از موارد اختلاف وضعیت بیت‌المقدس است که اسرائیلی‌ها آن را کاملاَ از آن خود می‌دانند و فلسطینی‌ها قصد دارند بخش شرقی آن را به عنوان پایتخت کشور مستقل، در اختیار داشته باشند.

همچنین بر سر عبور فلسطینی‌ها از مناطق مرزی و موضوع تأمین امنیت اسرائیل پس از کنترل کامل فلسطینیان بر بخش‌های گسترده‌ای از کرانه باختری رود اردن نیز اختلاف وجود دارد.

موضوع حق بازگشت فلسطینی‌هایی که ۶۰ سال قبل، هنگام تأسیس کشور اسرائیل، از سرزمین خود رانده شدند نیز از دیگر مسائلی است که به اختلاف‌های موجود دامن می‌زند.

این وضع فعالیت‌های هشت ماه گذشته آمریکا را برای پیشبرد مذاکرات صلح در آستانه ناکامی قرار داده است.