زرادخانه شیمیایی سوریه در آستانه نابودی کامل

نزدیک به ۸۰ درصد تسلیحات شیمیایی رژیم اسد از بین رفته‌اند. کارشناسان سازمان ملل می‌گویند فرآیند نابودی این سلاح‌ها که از ماه اکتبر شروع شده بود در روزهای آینده تکمیل می‌شود.

زیگرید کاگ، نماینده ویژه سازمان ملل در امر نابودی سلاح‌های شیمیایی سوریه اعلام کرده که حدود ۸۰ درصد سلاح‌های شیمیایی و گازهای مرگبار سوریه، جابه‌جا یا نابود شده‌اند. او افزوده که اگر مشکل خاصی پیش نیاید، باقی تسلیحات در روزهای آینده نابود می‌شوند. زیگرید کاگ هماهنگ‌کننده ماموریت سازمان ملل و ماموریت "سازمان منع تسلیحات شیمیایی" است.

دولت سوریه زیر فشار واشنگتن و با پیشنهاد روسیه، نابودی زرادخانه شیمیایی خود را پذیرفت. قبول این کار پس از تهدید اوباما به حمله موشکی به سوریه در واکنش به حمله‌ای شیمیایی به مردم غیرنظامی در حوالی دمشق صورت گرفت. حمله با گاز کلر در ماه اوت ۲۰۱۳، جان صدها نفر از جمله ده‌ها کودک را گرفت.

آن زمان اوباما تاکید کرد که کاربست سلاح شیمیایی در سوریه، خط قرمز ایالات متحده است. منازعه بر سر کاربست این سلاح‌ها در دمشق، بحث دخالت نظامی ناتو و آمریکا در سوریه را دامن زد اما نهایتا به اثبات به کارگیری این سلاح‌ها از سوی اسد منجر نشد.

عملیات نابود کردن سلاح‌های شیمیایی سوریه بر پایه قطعنامه شماره ۲۱۱۸شورای امنیت سازمان ملل و پس از توافق وزیران خارجه روسیه و آمریکا در ژنو آغاز شد.

سوریه پس از آن اعلام کرد که ۱۲۹۰ تن سلاح شیمیایی در اختیار دارد. در فهرست سلا‌های اعلامی، نام گاز سارین، گاز اعصاب و گاز خردل به چشم می‌خورد. هم‌چنین عنوان شد که ۱۲۳۰ تن مهمات شیمیایی دیگر در زرادخانه سوریه هست که می‌توانند سوخت بالقوه کلاهک‌ موشکی باشند.

 خنثی‌سازی در آب‌های  مدیترانه

فرآیند نابودی تسلیحات شیمیایی سوریه در روز اول اکتبر (۹ مهر) و با ورود کاروان کارشناسان سازمان ملل به این کشور، وارد مرحله اجرایی شد.

قرار شد با نظارت سازمان ملل و سازمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی، زرادخانه سوریه از این کشور خارج شده و در محل ثالثی نابود شود. اما بسیاری کشورها به دلیل خطرناک بودن زباله‌های شیمیایی از قبول این ماموریت سر باز زدند. آلمان از جمله کشورهایی بود که در این ماموریت مشارکت کرد.

نقش اصلی در نابودی این سلاح‌ها را کشتی آمریکایی "کیپ-ری" بر عهده داشت که مجهز به دو سامانه هیدرولیز و تأسیسات خنثی سازی مواد شیمیایی است. عملیات انهدام سلاح‌های شیمیایی پس از بارگیری در کشتی‌های مخصوص در بندر لاذقیه، روی آب‌های مدیترانه انجام گرفته‌اند.

سازمان منع گسترش تسلیحات شیمیایی به دلیل تلاش‌ برای نظارت بر نابودی سلا‌ح‌های شیمیایی به ویژه در سوریه، جایزه نوبل صلح سال ۲۰۱۳ را دریافت کرد.

با وجود امحای تسلیحات شیمیایی در سوریه، این کشور می‌تواند همچنان گاز کلر در اختیار داشته باشد زیرا این گاز به دلیل مصارف صلح‌آمیز در فهرست سلاح‌های مرگبار قرار ندارد.

با وجود تحقیقات مفصل، هنوز معلوم نیست مسئولیت حمله مرگبار ماه اوت با گاز کلر در حوالی دمشق بر عهده که بوده است. اپوزیسیون سوریه رژیم اسد را در این حمله مقصر معرفی کرده اما دولت سوریه نیز متقابلا این کشتار را به گروه‌های شورشی نسبت داده است.