«۵ میلیون نفر در ایران دو شغله هستند»

نتایج یک بررسی نشان می‌دهد که عده زیادی از شاغلان با اضافه‌کاری یا شغل دوم تامین معاش می‌کنند و بخش قابل توجهی از بازنشسته‌ها نیز دوباره به بازار کار بر می‌گردند.

آمارگیری نیروی کار در سال ۱۳۹۲ در ایران بیانگر آن است که ۴۰ درصد افراد در طول روز اضافه‌کاری می‌کنند. به گزارش مرکز آمار ایران، از بین ۲۱ میلیون و ۳۴۶ هزار نفر شاغل، میانگین کار هفتگی بیش از ۸ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر ۴۹ ساعت بوده است.

به تاکید حسین حبیبی، دبیر کانون شوراهای اسلامی کار استان تهران، حداقل ۵ میلیون نفر در ایران دو شغله هستند و بخش قابل توجهی از بازنشسته‌ها هم پس از طی دوران ۳۰ ساله کاری خود به بازار کار بر می‌گردند.

خبرگزاری "مهر" به نقل از حبیبی می‌نویسد: «ارزیابی از وضعیت بازگشت به اشتغال افراد و دوشغله‌ها نشان می‌د‌هد که اگر وضعیت حقوق و دستمزد افراد بهبود یابد، بسیاری از این گروه‌ها از ادامه فعالیت در بازار کار منصرف خواهند شد.»

حضور ۵ میلیون نیروی کار در دو عرصه، از یک سو نشان دهنده نیاز مالی و ناتوانی خانواده‌ها در تنظیم هزینه‌هاست و از سوی دیگر بیانگر نابسامانی در توزیع بهینه فرصت‌های شغلی و عدم نظارت دولتی بر چنین ساز و کاری است.

از نظر قانونی و طبق اصل ۱۴۱ قانون اساسی ایران، هر شخص می‌تواند تنها یک شغل دولتی داشته باشد. شاید از همین روست که عمده‌ترین شغل دوم کارکنان دولت برای تامین شکاف‌های معیشتی، مسافرکشی یا کار در آژانس‌های تاکسی تلفنی است.

بازنشستگانی که به شغل دوم روی می‌آورند، تامین هزینه‌های درمان دوران سالمندی را دلیل اصلی عنوان می‌کنند. در کنار این علت، نیاز به حضور دوباره در جامعه و نبود مکانیسم‌های اجتماعی برای پرکردن اوقات فرد سالمند نیز نقش دارد.

حداقل حقوق کارمندان و بازنشستگان دولتی در سال جاری ۶۰۰ هزار تومان و حداکثر آن ۴ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان تعیین شده است. این در حالی است که حداقل هزینه خانوار در استان تهران یک میلیون و ۱۶۳ هزار تومان می‌شود.

بر اساس آمار بانک مرکزی، هر خانوار ایرانی در سال ۱۳۹۱ با کسری بودجه یک میلیون تومانی روبرو بوده و باید تورم دو سال گذشته را به این رقم افزود.

شغل دوم اکثریت قریب به اتفاق بازنشسته‌ها یا شاغلان غیربازنشسته، عرصه‌های خدماتی چون مسافرکشی، بازاریابی، فروشندگی، بنگاه مسکن و نظیر این‌هاست که انرژی فراوانی می‌گیرند و روح و جسم فرد را فرسوده‌تر می‌‌کنند.

دو شغله بودن افراد، کمکی به تولید یا گردش اقتصاد نیست بلکه صرفا حاملی برای پر کردن شکاف‌های مالی از طریق مشاغل خدماتی است.

۵ میلیون ایرانی در حالی دو شغل دارند که طبق آمار، یک پنجم خانوارها، شاغل ندارند و میانگین ساعت کار مفید در ادارات دولتی ایران تنها ۴۵ دقیقه عنوان می‌شود.