رنج زنان مُرده‌شوی و درخواست صنفی‌شان
کارگران مرده‌شوی زن که در سازمان بهشت زهرا کار می‌کنند و گاه روزانه ۸۰ مرده را می‌شویند، از شورای شهر تهران خواسته‌اند تا شغل‌شان زیر عنوان سخت و زیان‌آور دسته‌بندی شود.
کارگران مرده‌شوی زن که در سازمان بهشت زهرا کار می‌کنند و گاه روزانه پیکر ۸۰ مرده را بر اساس آداب دین اسلام می شویند، از شورای شهر تهران خواسته‌اند تا شغل مرده‌شویی زیر عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور دسته‌بندی شود.
در پی این درخواست قرار شده که اعضای شورای شهر تهران، طرحی را در صحن علنی مجلس مطرح کنند تا بر اساس آن، شهرداری تهران پس از جلب موافقت وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، نسبت به سخت و زیان‌آور محسوب شدن شغل مرده‌شویی در مرده‌شویخانه‌‌های سازمان بهشت زهرا اقدام کنند.
به گزارش خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، در جلسه مشترک روز دوشنبه، ۳۱ تن از زنان کارگر مرده‌شویخانه بهشت زهرا به نمايندگي از ۴۸ کارگر زنی که در این مرکز کار می‌کنند، حضور یافتند و ۱۶ نفر از آنان، مشکلات کاری هم‌صنفان خود را با الهه راستگو، مجتبی شاکری و اسماعیل دوستی به عنوان اعضای شورای شهر و اکبر توکلی، رئیس سازمان بهشت زهرا، در میان گذاشتند.
آنان اگرچه مشکلات مرده‌شویان زن را مطرح کردند، اما بسیاری از این مشکلات دربرگیرنده مشکلات مردان هم‌صنف آنان نیز بود.
در این دیدار خانم نقوی، مسئول فقهی سازمان بهشت زهرا، به ضرورت توجه به سلامت شغلی زنان مرده‌شوی اشاره و تاکید کرد که زنان در این شغل با بیماری‌ها و نارسایی‌های متعدد روبه‌رو هستند که وضعیت آنان را نسبت به همکاران مرد خود متفاوت می‌کند.
اکبر توکلی، رئیس سازمان بهشت زهرا، نیز با بیان اینکه کارگران مرده‌شوی بهشت زهرا در ۱۵۲روز تعطیلی سالیانه تهران که شامل ۵۰ جمعه، ۵۰ پنج‌شنبه و دیگر روزهای تعطیل است کار می‌کنند، تاکید کرد که شغل مرده‌شویی لازم است به عنوان مشاغل سخت و زیان‌آور مد نظر قرار بگیرد.
فشارهای مضاعف بر دوش کارگران مرده‌شوی
مرده‌شویان علاوه بر اینکه فشار ناشی از دشواری کار روزانه را تحمل می‌کنند، به دلیل قضاوت‌ها و عدم آگاهی جامعه نسبت به شغل‌شان، با مشکلاتی متعدد روبه‌رو هستند که آنان را وادار می‌کند در اغلب مواقع شغل خود را از اطرافیان پنهان کنند.
این کارگران، روزانه و طی ساعت‌های طولانی، در فضایی مرطوب و غم‌آلود کار می‌کنند. رویارویی مدام با «مسئله‌ای به نام مرگ» نیز امنیت و آرامش روانی آنان را به مرور کاهش می دهد.
هژبری، یکی از کارگران مرده‌شوی بهشت زهرا با اشاره به فشار روانی ناشی از این شغل، گفته تا مدت‌ها آن را از حتی از فرزندش پنهان می‌کرده و حالا چند سالی هست که این راز را با دختر نه ساله خود تقسیم کرده است.
صفری، یکی دیگر از کارگران مرده‌شوی گفته است: «منت ما بر سر هیچکس نیست، ما خودمان را این شغل را انتخاب کرده‌ایم اما دوست داریم اطرافیانمان دید بهتری نسبت به شغل ما داشته باشند.»
او با اشاره به اینکه دو سال است که در سازمان بهشت زهرا کار می‌کند گفته است: «برخی دوستان هستند که ۱۵سال است در حال خدمتند و وقتی آن‌ها را می‌بینم به خودم می‌گویم بارپروردگارا که چه صبری به آن‌ها عطا کرده‌ای.»
او گفته است: «پاهای همه ما واریس دارد. همه کمردردهای شدید داریم. همگی مهر مادری را از خود دور کرده‌ایم و حتی آنقدر خسته‌ایم که وقتی شب به منزل می‌رویم حوصله بچه‌هایمان را نداریم. همه دوستان در حال از پا افتادن هستند.»
مرادی، دیگر کارگر مرده‌شوی سازمان بهشت زهرا با اشاره به اینکه در این شغل برای شست و شوی مردگان باید ساعت‌ها پای سنگ مرده‌شویخانه بایستد، گفته است: «ما ساعت‌ها با آب سروکار داریم و این موضوع برای ما مفید نیست. این شغل با احساسات و قلب ما سر و کار دارد. وقتی کودکی را می‌آورند تپش قلبم به حدی شدید می‌شود که نمی‌فهمم چگونه در حال انجام کار هستم.»
این کارگر زن با تاکید بر اینکه در شغل مرده‌شویی سختی‌های بسیار زیادی وجود دارد، عنوان کرده است: «کمردرد‌ها و دردهای زیادی داریم حتی بسیاری از ما به دلیل جابه‌جایی مردگان دستمان شکسته شده است.»
وی با اشاره به آلودگی هوا در محل شست‌وشوی مردگان، ادامه داده است: «مردگانی هستند که ساعت‌ها از زمان فوت آن‌ها گذشته است. علاوه بر این سدر و کافور به شدت روی ریه‌های ما تاثیر می‌گذارد.»
امیری، یکی دیگر از کارگران مرده‌شویخانه بهشت زهرا با اشاره به اینکه او و همکارانش روزانه ۷۰ تا ۸۰ جنازه زن را می‌شورند، گفته است: «باید روزی هشت بار لباس عوض کنیم و صحنه‌های وحشتناکی را ببینیم. کشته‌های بسیار بدی وجود دارد و ما علاوه بر آن دارای ناراحتی‌های معده و خونریزی‌های معده هستیم و این مشکل به دلیل بوی میت به شدت افزایش می‌یابد و این برای ما بسیار سخت است.»
وی ادامه داده است: «ما در طول روز آفتاب را نمی‌بینیم و سدر و کافور و محیط دائماً مرطوب نیز برای ما بسیار زیان‌آور است.»
به گفته وی گازی که از کافور متصاعد می‌شود روی جسم زنان تاثیر منفی دارد.
پس از طرح مشکلات زنان کارگر مرده‌شویخانه بهشت زهرا، الهه راستگو عضو شورای شهر تهران سخت و زیان‌بار بودن شغل کارگران حاضر در جلسه را تائید کرده و گفته است: «این شغل چه از نظر جسمی و چه از نظر روحی جزء مشاغل سخت و زیان‌آور است. چرا که افراد مشغول به این حرفه که از صبح تا عصر در این حرفه کار می‌کنند باید به دلیل شرایط عصبی، روانی و جسمی توانمندی‌های لازم را داشته باشند.»
اسماعیل دوستی دیگر عضو شورای شهر تهران نیز خطاب به کارگران زن حاضر در جلسه گفته: «اثرات روحی و روانی این این کار بسیار زیاد است.»
آداب شست و شو و خاکسپاری مردگان در تمامی فرهنگ های جهان وجود دارد، اما آداب موجود در دین اسلام، کمی این روند را برای مرده شویان دشوارتر می کند. با این حال، شغل مرده‌شویی باوجود مشکلات و مسائل بسیار در ایران، جزو مشاغل سخت و زیان‌آور محسوب نمی‌شود و کارگرانی که در این حرفه فعالیت می‌کنند باید پس از ۳۰سال خدمت بازنشسته شوند.
در صورت موافقت وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی، با سخت و زیان‌آور خواندن شغل مرده‌شویی، زنان با ۱۵سال و مردان با ۲۰سال سابقه کار در این زمینه بازنشسته می‌شوند.
نظرها
reza torabi
بدون شک شستن مرده درشریعت اسلام یکی ازعقب مانده ترین سنت های جهان بشمارمیرود و نتیجه ای جزتکثیر بیماری ندارد ؛ وقتی قراراست درنهایت متوفی را بخاک بسپارند ؛ شستن بدن او مضحک ؛ زائد وبرخلاف اصول عقلی وبویژه بهداشتی ست . ما هم باید مثل آدم ؛ شخص متوفی را با بهترین لباس درتابوت قرارداده وبا تزئین گل وترمیم وآرایش صورت او؛ امکان دیدارپایانی بازماندگان را با خاطره ای بدون دلهره وترس فراهم آوریم