رنج «سفید» نبودن در اسراییل

زمانی که ارتش اسراییل در غزه عملیات خود را آغاز کرد، عکس‌ها و فیلم‌هایی از «مراسم تماشای جنگ» منتشر شد که گروهی از اسراییلی‌های ساکن مناطق مرزی برپا کرده بودند.

آن‌ها در شب‌های زیبای تابستان این منطقه از خاورمیانه، فرصت تفریح را از دست ندادند و به تماشا و تشویق عملیات «عرب‌کشی» رفتند.

به نظر می‌رسد برخلاف ادعای دولت اسراییل، دست‌کم برای بخشی از مردم اسراییل همچنان که برای دولت این کشور، جنگ غزه، جنگ با اعراب مسلمان است. دولت اسراییل و رسانه­‌های صهیونیستی این کشور، این حملات را تدافعی و نه تهاجمی، و در جهت حفاظت از مردم اسراییل در برابر تروریسم حماس نامیدند.[1]

با این حال در پناه نام کلیشه‌ای «جنگ با تروریسم» ـ که دستگاه‌های تبلیغاتی کشورهای غربی در چند سال اخیر برای نامیدن جنگ‌های خرد و درشت خود در اطراف جهان ابداع کرده‌اند ـ در این جنگ تاکنون صدها تن از طرف فلسطینی شامل تعداد زیادی کودک کشته شده‌اند.

با وجود واکنش‌های منفی در سطح بین‌المللی نسبت به این کشتارها، برای بخشی از مردم اسراییل که صدایشان بیش از همه در شبکه‌های اجتماعی توییتر و فیس‌بوک شنیده می‌شود، عملیات غزه باید تا آنجا ادامه بیابد که «همه اعراب کشته شوند».

تبعیض علیه اعراب و غیر یهود‌ی‌ها

به گفته دیوید شین، فعال چپ و پژوهشگر تبعیض‌های نژادی در اسراییل، برای دریافتن نفرت بخشی از مردم اسراییل نسبت به اعراب تنها کافی است واژه عرب را به عبری در توییتر خود جست‌وجو کنید.

حاصل جست‌وجوی خود شین در روز ۱۰ جولای و در اوج تعارض‌های میان اسراییل و حماس، بسیاری توییترهای نفرت‌پراکن از جانب جوانان اسراییلی بوده است که تنها در عرض چند ساعت ارسال شده بودند.

بیشتر آن‌ها آرزو می‌کنند که همه اعراب بمیرند و حتی برخی می‌نویسند که «ای کاش زیر شکنجه بمیرند». دشمنان اعراب معمولاً دشمنان فعالان چپ این کشور نیز محسوب می‌شوند. چنان که توییترهای زیادی نه تنها برای اعراب بلکه همزمان برای چپ‌ها آرزوی مرگ می‌کنند و آن‌ها را سرطان کشورشان برمی‌شمارند.[2]

راست‌های افراطی اسراییل و جوانان هیجان‌زده پیرو خط رهبران افراطی دینی اما در این کشور تنها علیه اعراب خشمگین نیستند. شین در مستندهایی که خود از اسراییل تهیه کرده است، موضوع تبعیض نژادی علیه آفریقایی‌های غیریهود را نیز نشان داده است. به گفته میشل بن‌آ‌ری ــ یکی از اعضای سابق کِنسِت (پارلمان اسراییل)، عضو سابق حزب راست «اتحاد ملی»، و عضو کنونی حزب راست «اسراییل قوی» ــ مهاجران آفریقایی، چینی و فیلیپینی، تهدیدی برای حاکمیت اسراییل محسوب می‌شوند، چرا که با افزایش جمعیت غیریهودیان، فلسفه دولت «یهود» اسراییل نقض می‌شود.

میشل بن‌‌آری در سال‌های اخیر کمپین‌ها و راهپیمایی‌هایی علیه حضور مهاجران آفریقایی و آسیایی در این کشور به راه انداخته است؛ آن هم با شعارهایی نظیر «سودانی به خانه‌ات برگرد».[3] راست افراطی با این کمپین‌ها توانسته است توجه حاشیه‌نشینان شهری و طبقات کم‌درآمد و سایر کسانی را نیز همراه خود سازد که از آینده خود به هیچ‌وجه مطمئن نیستند و هر شکلی از قربانی‌گری را برای یافتن این اطمینان می‌پذیرند.

گزارش‌های اجتماعی در اسراییل نشان می‌دهند که تعداد راست‌های افراطی اگر کم نباشد، اما اکثریت جامعه اسراییلی را تشکیل نمی‌دهد. با این حال به علت خاموش شدن هر چه بیشتر سایر گروه‌ها و تسلط گروه‌های راست افراطی بر ابزارهای سیاسی و پروپاگاندای دولتی، صدایی که اکنون از اسراییل به گوش می‌رسد، صدای خشم و تبعیض نژادی و نفرت عمیق نسبت به غیریهودیان است.

نهادینه شدن تبعیض در آپارتاید اسراییلی

این خشم و تبعیض تنها یک نمود اجتماعی نیست و به مسئله دین یهود در برابر سایر ادیان باز نمی‌گردد. نگاهی به فرایندهای سیاستگذاری در دستگاه‌های تصمیم‌گیرنده دولت اسراییل نشان می‌دهد که تبعیض‌های نژادی به شکلی سیاسی و اقتصادی نهادینه شده است و اقلیت‌های قومی و نژادی در معرض خشونتی ساختاری هستند که توسط دولت و نهادهای حقوقی و قضائی این کشور حمایت شده است.

مرکز تحقیقات جهانی­‌سازی (Centre for Research on Globalization) آپارتاید لجام‌گسیخته اسراییلی را در نهادسازی این کشور مستند کرده است.

به گزارش این مرکز به نظر می‌رسد که دو دولت در اسراییل حاضر هستند، یکی مربوط به امور یهودیان اسراییلی که همه حقوق شهروندی و امکانات رفاهی و اجتماعی را همچون یک کشور توسعه یافته و ثروتمند غربی فراهم می‌سازد و دیگری، دولت مربوط به اعراب، دولت مستبد و بی‌مبالاتی که سویه‌های غیرتوسعه‌یافته را تنها در خود گرد آورده است. به این ترتیب، جدایی جمعیت‌ها در اسراییل در همه امور رخ می‌دهد: در مورد حق مالکیت زمین و مسکن، حقوق شهروندی، تحصیل، و کار.

گروه‌های حقوقی ۵۷ قانون را شناسایی کرده‌اند که در جهت تبعیض میان یهودیان و فلسطینیان در اسراییل وضع شده است. همچنین احزاب راست افراطی به وضوح و با آزادی کامل به تبلیغ ایده‌های خود از طریق رسانه‌های راستگرا مشغول هستند، کما اینکه به علت پشتوانه‌های مالی و اقتصادی، جایگاه‌های مهم و استراتژیک دولتی را نیز در قبضه دارند.[4]

همانطور که پیش‌تر گفته شد، تبعیض‌های نژادی در اسراییل تنها علیه اعراب رخ نمی‌دهند. این تبعیض‌ها نه تنها در مورد اعراب، بلکه علیه سایر اقلیت‌های ساکن اسراییل در حال نهادینه‌شدن و ادغام‌‌شدن در ساختار سیاسی دولت اسراییل است.

کمپین‌ها، راهپیمایی‌ها و لابی‌های سیاسی احزاب راست افراطی علیه مهاجران آفریقایی در چند سال گذشته، در ‌‌نهایت توانست در سال ۲۰۱۲ رای حداکثری مجلس نمایندگان اسراییل برای حبس پناهجویان آفریقایی - به طور عمده در بازداشتگاهی واقع در جنوب صحرای نگب – را رقم بزند. این بزرگ‌ترین زندان در نوع خود واقع در یک کشور پیشرفته صنعتی محسوب می‌شود.[5][6]

سیاست‌های نژادپرستانه به نوبه خود به حرکت‌هایی تلافی­‌جویانه و افراطی در میان حاشیه‌نشینان شهری اسراییل منجر شده است. نمونه‌ای از این حرکت‌ها، جنبشِ «تگِ قیمت» (Price Tag) بوده است. راست‌های افراطی ساکن شهرک­‌های غیرقانونی نظیر یتظهر ـ شهرکی که طبقه قوانین بین‌المللی غیرقانونی محسوب می‌شود ـ با حمله به فلسطینی‌ها و نیروهای امنیتی اسراییل، و کشیدن گرافیتی بر در و دیوار خانه‌ها و اماکن مذهبی اقلیت‌های دینی تلاش دارند که آسیب‌های وارد شده به خود به خاطر خروج اجباری از منازل و املاک غیرقانونی­شان را به این شیوه قیمت‌گذاری کنند و برای آن ما‌به‌ازایی تلافی‌جویانه تعیین کنند.[7] صدمات ناشی از این اعمال تنها متوجه غیریهودیان نیست، بلکه بسیاری از شهروندان «عادی» یهودی نیز از این اقدامات خرابکارانه در امان نیستند، به همین علت دولت اسراییل به دنبال راه حلی برای برخورد با این دست رفتارهای افراطی لجام گسیخته است.

یهودی علیه یهودی

همانطور که در مورد ساکنان یتظهر نیز دیده می‌شود، تعارض‌های پیش آمده در خاک اسراییل هیچگاه صرفاً یک تعارض دینی نیست، بل ریشه در تبعیض‌های اقتصادی و سیاسی دارد که توسط دستگاه‌های دولتی با تفاوت‌های دینی و قومی توجیه و تفسیر شده‌اند.

در مورد جنبش تگ قیمت آشکار است که راست­گرایان افراطی یهودی که دست به این حملات می­زنند از حاشیه­‌نشینان و طبقات پایین­‌دست جامعه برمی­خیزند. بنابراین نژادپرستی و جداسازی‌های اجتماعی میان یهودیان و غیریهودیان، با شکاف‌های اقتصادی درون خود جامعه یهود پیوند مستقیم دارد. در عین حال می­توان مشاهده کرد که در میان خود یهودیان نیز تا آنجا که منطق تبعیض‌های نژادی اجازه بدهد، جداسازی و نژادپرستی پیش رفته است.

نمونه‌ای بارز و بسیار بحث شده از تبعیض‌های اعمال شده میان یهودیان ساکن اسراییل، برخورد دولت این کشور با یهودیان اتیوپیایی است. یهودیان اتیوپیایی که از دهه‌ ۴۰ میلادی مهاجرت گسترده خود را به اسراییل آغاز کردند، نه تنها با رفتارهای نژادپرستانه سفیدپوستان یهود علیه خود مواجه بوده‌اند، بلکه دولت نیز در شیوه برخوردش با این جمعیت رسوایی‌هایی به بار آورد.

یک مورد از این رسوایی‌های جنجال برانگیز در سال ۱۹۹۶ آشکار شد. بر اساس سیاستی که به طور پنهان در اسراییل به اجرا گذاشته شده بود، خون‌های اهدایی مهاجران یهودی اتیوپیایی و فرزندان آن‌ها دور ریخته می‌شد. آشکار شدن این سیاست به برخورد معترضان اتیوپیایی گردآمده جلوی دفتر نخست‌وزیر و پلیس انجامید. با این حال نه تنها این سیاست پس از بررسی نهاد مسئول این پرونده به خاطر نژادپرستانه بودنش محکوم نشد، بلکه حتی در سال ۲۰۰۶، این سیاست با تصمیم وزارت بهداشت اسراییل در مورد گروه‌های «پرخطر» مجددا به اجرا گذاشته شد.[8]

گرچه سیاست‌مداران تلاش کرده‌اند که اجرای این سیاست را به احتمال بیماری ایدز مربوط کنند که در میان جمعیت مهاجر جهان سومی بالا‌تر است، با این حال رسوایی دیگری در رابطه با مهاجران اتیوپیایی این ادعا‌ها را نقض کرد.

طبق تحقیقات یک ژورنالیست که در یک برنامه آموزشی تلویزیونی آشکار شد، به زنان اتیوپیایی مهاجر حاضر در اردوگاه‌های پناهجویان قرص‌هایی تجویز شده بود که از بارداری آن‌ها جلوگیری می‌کرد.

گفته می‌شود که این زنان از تبعات مصرف این قرص‌ها کاملاً بی‌اطلاع بوده‌اند و بنابراین تنها دلیل این اقدامات می‌تواند جلوگیری از افزایش جمعیت این بخش از اقلیت نژادی حاضر در خاک اسراییل باشد.

شواهد نشان می­‌دهد که نه تنها عرب‌ها، مهاجران آفریقایی، جهان سومی­‌ها و سایر غیریهودیان، بلکه بخش‌هایی از جامعه یهود نیز از تبعیض‌های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی در امان نیستند.

در کنار یهودیان اتیوپیایی، یهودیان مهاجرِ سایر کشورهای جهان سومی، به خصوص شمال آفریقا و خاورمیانه، بخشی از تبعیض‌های مهندسی شده در اسراییل را تجربه کرده‌اند.

مرور گزارش‌ها و تحقیقات صورت گرفته تاکنون نشان می‌دهد در این میان مهم‌ترین نقش را دولت اسراییل و نهادهای پروپاگاندای دینی وابسته به آن بازی می‌کنند که اقتصاد خاص مبتنی بر جداسازی و تبعیض را برای پشتیبانی از منابع ثروت و سرمایه خود به راه انداخته‌اند. با این حال بررسی بیشتر و دقیق‌تر این تبعیض‌ها نیازمند پژوهشی وسیع‌تر و جامع‌تر است.

پانویس:

[1] http://www.ynetnews.com/articles/0,7340,L-4545971,00.html

[2] https://storify.com/davidsheen/israeli-army-the-next-generation

[3]https://www.youtube.com/watch?v=dPxv4Aff3IA

[4] http://www.globalresearch.ca/racism-and-institutionalised-discrimination-how-israeli-apartheid-is-coming-unstuck/5339890

[5] http://www.theguardian.com/world/2012/apr/17/detention-centre-israel-migration

[6] برای اطلاعات بیشتر در این رابطه به فیلم مستند شین رجوع کنید که در لینک زیر به صورت آنلاین قابل نمایش است https://www.youtube.com/watch?v=dPxv4Aff3IA

شین همچنین بخش قابل توجهی از گزارشها و مستندات مربوط به تبعیضهای نژادی در اسراییل را در وبسایت زیر آرشیو کرده است http://www.davidsheen.com/racism/

[7] http://www.adl.org/israel-international/israel-middle-east/content/backgroundersarticles/price-tag-attacks.html

[8] http://www.irinnews.org/report/94819/israel-the-tribulations-of-being-an-ethiopian-jew