سيمين بهبهانی چهره در نقاب خاک کشید

در پی مخالفت با خاکسپاری سيمين بهبهانی، شاعر و غزلسرای برجسته ایرانی در امام‌زاده طاهر کرج، پیکر وی سرانجام با حضور مردم و اهالی ادبيات و موسيقی ایران در بهشت زهرا آرام گرفت.

مراسم تشييع پيکر سيمين بهبهانی صبح روز جمعه ۳۱ مردادماه با حضور جمع زيادی از مردم در محوطه تالار وحدت برگزار و پيکر او برای خاکسپاری راهی بهشت زهرا شد و در مقبره خانوادگی وی که گفته می‌شود در مقابل مزار گروهی از زندانیان سیاسی اعدام‌‌شده در تابستان ۱۳۶۷ قرار دارد، به خاک سپرده شد. مزار این زندانیان سیاسی بدون نام و نشان است.

سیمین بهبهانی بامداد سه‌شنبه ۲۸ مردادماه در ۸۷ سالگی بر اثر ایست قلبی و تنفسی در بیمارستان پارس تهران درگذشت. او از ۱۵ مردادماه به اغما رفته بود و در بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستان بستری بود.

مراسم خاکسپاری با شعر و موسيقی همراه بود و در آن محمود دولت‌آبادی‌، محمدرضا شجريان‌، جواد مجابی‌، ابوالحسن تهامی‌نژاد‌، دوبلور و داماد سيمين بهبهانی و علی بهبهانی، پسر ارشد سيمين بهبهانی، سخن گفتند. همچنين شهرام ناظری‌، همايون شجريان و صديق تعريف قطعاتی از شعرهای سيمين بهبهانی را به صورت آواز اجرا کردند.

عباس سجادی، نویسنده، شاعر و ترانه‌سرا اجرای مراسم را بر عهده داشت. در این مراسم  افزون بر گروهی از فعالان حقوق زنان، چهره‌هایی همچون نسرين ستوده، جعفر پناهی، بهمن فرمان‌آرا، علی دهباشی، اکبر زنجانپور، علی باباچاهی، يغما گلرويی، محمد نوری‌زاد، فرهاد فخرالدينی، محمود معتقدی، ناصر فيض، ساعد باقری، رؤيا نونهالی، مهناز افشار، سيروس ابراهيم‌زاده، پوری بنایی، مريم بوبانی، محمد متوسليان، ناهيد توسلی و فاطمه راکعی نیز شرکت داشتند.

از مسئولان وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران، علی مرادخانی، معاون هنری این وزارتخانه شرکت داشت.

روز پنجشنبه ۳۰ مردادماه فريبرز رئيس‌دانا، از اعضای کانون نويسندگان ايران در متنی که در شبکه اجتماعی فيس‌بوک منتشر کرد، اعلام کرد که کانون نويسندگان با دفن پيکر سيمين بهبهانی در بهشت زهرا، بر خلاف وصيت او مخالف است. فريبرز رئيس‌دانا گفت که ظاهراً وزارت اطلاعات و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با ترفندهايی تلاش کرده‌اند کانون نويسندگان ايران را از مراسم تشييع سيمين بهبهانی حذف کنند.

سیمین بهبهانی وصیت کرده بود که در امام‌زاده طاهر کرج دفن شود. پس از مخالفت شهرداری استان البرز با اجرای وصیت وی، علی بهبهانی، فرزند شاعر گفته بود: «پیکر مادرم صبح جمعه (۳۱ مردادماه) ساعت ۹ صبح از مقابل تالار وحدت تشییع می‌شود و در مقبره خانوادگی ما در بهشت زهرا به خاک سپرده خواهد شد.»

فریبرز رئیس‌دانا در متنی که در فیس‌بوک منتشر کرد نوشت: «تو بودی که گفتی مبادا مرا به امام‌زاده طاهر نبرید، مبادا بیاوریدم در این بهشت زهرای عزازده و مبادا از جلوی این تالار دولتی آبرو‌باخته راهم بیندازید. فرزندان نازنین‌ات این را خوب می‌دانستند، تمام تلاششان را هم کردند، اما ناگهان تسلیم شدند.»

این در حالی است که ابوالحسن تهامی‌نژاد در مراسم خاکسپاری سیمین بهبهانی طی سخنانی گفت: «سيمين بهبهانی گفته بود يا من را در امام‌زاده طاهر در کنار مزار همسرم دفن کنيد يا آن‌که مرا در بهشت زهرا در کنار مزار پدرم؛ و فرزندان بهبهانی گزينه دوم را انتخاب کردند. همين.»

تهامی‌نژاد روز خاکسپاری سیمین بهبهانی را «آغاز زندگی جاودانه» دانست و گفت: «از رهگذر غزل و شعر، سيمين بهبهانی همچون حافظ و مولانا هميشه زنده و پاينده است و باکی نداريم که امروز فقط پيکرش را به خاک بسپاريم.»

جواد مجابی شاعر، نويسنده و منتقد نيز طی سخنانی گفت: «سيمين بهبهانی مصلحت‌انديش نبود و حقيقت را می‌گفت زيرا تاريخ نيز گواهی می‌دهد که حقيقت هميشه پيروز است. سيمين بهبهانی سد شعر محفلی و نخبه‌گرا را شکست و راهی برای ورود شعر به ميان مردم باز کرد به همين دليل شعر وی صدای دل مردم است و هر جا ظلمی به مردم می‌رفت در شعر سيمين بهبهانی ديده می‌شد.»

وی افزود: «درآينده، آيندگان می‌توانند از روی اشعار افرادی همچون سيمين بهبهانی و شاملو تاريخ ايران را بخوانند و بشناسند زيرا اين شاعران حرف‌های مردمان‌شان را ابدی کردند... سيمين بهبهانی شاعری بود که ماندگار شد و يکی از دلايل اين ماندگاری اين بود که سرگذشت مردمش شد.»

صديق تعريف، موسیقی‌دان و خواننده موسیقی اصیل ایرانی، حضور مردم در اين مراسم را نشان‌دهنده آن دانست که سيمين بهبهانی «در قلب و روح ما جاودانه است».

محمود دولت‌آبادی، نويسنده، گفت: «سيمين بهبهانی مانند همه ما و همه آدم‌های ديگر نظرات گوناگون داشت و آثار متنوعی را آفريده است. در شعر سيمين بهبهانی می‌توان از آثار اجتماعی تا آثار تنهايی را ديد اشعاری پيرامون آزادی و حقوق زنان و اعتراض به ظلم اجتماعی و توجه به لحظات ناب انسانی در آثار وی ديده می‌شود.»

محمدرضا شجريان استاد آواز، گفت: «سيمين بهبهانی تاريخ‌ساز بود زيرا به ادبيات و غزل و به همه جهان به چشم يک خانواده نگاه می‌کرد و به‌دنبال گسترش دوستی و محبت در جهان بود و به حقوق زن نيز اهميت زيادی می‌داد.»

علی بهبهانی فرزند سيمين بهبهانی نیز ضمن قدردانی از حضور مردم در مراسم، گفت: «سيمين بهبهانی نمونه يک مادر واقعی بود که مردمش را خيلی دوست داشت.»

شهرام ناظری شعر «دوباره می‌سازمت وطن» را خواند و همايون شجريان قطعه «رفت آن سوار کولی» را به صورت زنده اجرا کرد.

سپس پيکر سيمين بهبهانی به مقبره خانوادگی وی درقطعه ۷۲ بهشت زهرا منتقل شد و بدین ترتیب «بانوی غزل» فارسی، عضو کانون نویسندگان ایران، مدافع آزادی بیان و حقوق زنان در حضور دوستدارانش چهره در نقاب خاک کشید.

مراسم بزرگداشت سیمین بهبهانی قرار است روز یکشنبه دوم شهریورماه ساعت ۱۱ الی ۱۲: ۳۰ دقيقه در مسجد جامع شهرک غرب برگزار شود.