داروی ZMAPP و امید به درمان ایبولا

دو فرد درمان‌یافته بیماری ایبولا که داروی ZMapp برای آن‌ها به‌صورت آزمایشی تجویز شده بود، از شرکت سازنده این دارو خواسته‌اند که تولید آن را سرعت ببخشد.

این دارو که توسط یک تیم تحقیقاتی کانادایی و آمریکایی به طورمشترک تهیه شده، از ماه اوت ۲۰۱۴ بر انسان‌ها آزمایش شده است. پیش از همه‌گیری ایبولا در قاره آفریقا، داروی ZMapp تنها بر ۱۸ میمون مورد آزمایش قرار گرفته بود که در این آزمایش موفقیت صددرصدی داشت و همه میمون‌ها درمان شدند.

کیندی کوبّا، پرستار و دستیار پزشکی‌ای که در لیبریا به ویروس ایبولا مبتلا گشت، با استفاده از داروی ZMapp کاملاً بهبود یافته است. او روز شنبه، هشتم شهریورماه، در کنفرانسی خبری از شرکت سازنده ZMapp خواسته است که هرچه سریع‌تر تولید نبوده دارو را آغاز کند.

با اینکه ZMapp در آزمایش روی میمون‌های مبتلا به ایبولا – حتی از نوع بیماری پیشرفته – صد در صد موفق بوده‌اند، تعدادی از متخصصان گفته‌اند که هیچ راهی برای دانستن اینکه ZMapp به‌تنهایی موجب بهبود انسان‌های مبتلا به ایبولا شده است وجود ندارد. حدود ۴۵ درصد مبتلایان به ایبولا به‌صورت خودبه‌خود و بدون کمک گرفتن از داروهای درمان بهبود می‌یابند.

یک پزشک و یک پرستار آمریکایی شاغل در کشور آفریقایی لیبریا که در هنگام درمان مبتلایان به ایبولا در این کشور به این بیماری دچار شدند اولین انسان‌هایی بودند که داروی ZMapp را دریافت کردند.

دکتر کنت برانتلی در حال حاضر بهبود کامل یافته است. او در ایالت آتلانتا تحت نظارت ویژه قرار داشت و به‌محض آگاهی از ابتلای خود به بیماری و به‌صورت داوطلبانه این دارو را دریافت کرد. بر اساس ادعای پزشکان تنها یک ساعت پس از دریافت داروی ZMapp نشانه‌های بیماری از جمله مشکلات تنفسی و بثورات پوستی در او کاهش قابل توجهی داشته است. نانسی رایتبول همکار دکتر برانتلی، دیگر پرسنل درمانی آمریکایی مبتلا به بیماری نیز پس از دریافت ZMapp بهبود پیدا کرد.

داروی ZMAPP که توسط Mapp Biopharmaceutical Inc در سن‌دیه گوی آمریکا و با مشارکت آژانس بهداشت عمومی کانادا تولید شده، حاوی پادتن ویژه‌ای است که در اثر مواجهه موش‌های آزمایشگاهی با ویروس ایبولا و در خون موش‌ها ایجاد می‌شود. این دارو پیش از این تنها در میمون‌ها آزمایش‌شده و نتایج مثبتی به همراه داشته است، اگرچه در آن تجربه نیز تنها هشت میمون این دارو را دریافت کرده‌ بودند.

با این حال پاسخ سیستم ایمنی انسان به این دارو می‌تواند با میمون‌ها تفاوت داشته باشد. به همین دلیل است که پیش از تأیید دارو و استفاده عمومی از آن باید مطالعات و آزمایش‌های کلینیکی بیشتری در مورد اثرات آن بر انسان صورت گیرد. قرار بر این است که استفاده این دو آمریکایی از ZMAPP به‌عنوان یکی از زمینه‌های مطالعاتی برای ارزیابی اثرات این دارو مورد توجه و بررسی دوباره قرار گیرد.

در حال حاضر اپیدمی ایبولا تنها ساکنان کشورهای غرب آفریقا را تهدید می‌کند.

می‌توان انتظار داشت که در صورت عدم توجه کافی و ریشه‌کن نشدن بیماری ایبولا، ۲۰ هزار نفر به ویروس آن دچار شوند. تا کنون بیش از ۱۵۰۰ نفر در اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست داده‌اند.