«بانک‌ها اقتصاد کشور را فرا گرفته‌اند»
بیش از ۲۰ هزار شعبه بانکی در سراسر ایران وجود دارد؛ یعنی برای هر ۳۸۰۰ نفر یک شعبه. ایسنا می‌نویسد مردم بیش از مراکز خرید به شعبه بانکی دسترسی دارند.
آمار بانک مرکزی نشان می‌دهد که بانک‌های ایران بیش از ۲۰ هزار شعبه در سراسر کشور دارند. این یعنی یک شعبه برای هر ۳۸۰۰ نفر. ایسنا می‌نویسد مردم بیش از فروشگاه و مراکز خرید به شعبه بانکی دسترسی دارند.
بانک مرکزی می‌گوید در بهار ۱۳۹۳، مجموع شعب حدود ۳۴ بانک و موسسه اعتباری به ۲۰ هزار شعبه بالغ می‌شد. این میزان با در نظر گرفتن شعب موسسات اعتباری «غیرمجاز» و خارج از نظارت، می‌تواند به مراتب بیشتر از این باشد.
به نقل از خبرگزاری «ایسنا» اگر این تعداد شعبه را تقسیم بر جمعیت ۷۷ میلیون و پانصد هزار نفری ایران کنیم، برای هر ۳۸۰۰ نفر یک شعبه بانکی وجود دارد: «اگر به طور طبیعی افراد بالای ۱۸ سال به بانک مراجعه کنند، تعداد کاربران شعب کاسته می‌شود و به یک شعبه برای هر ۳۰۰۰ نفر می‌رسد.»
این تعداد شعبه برای گردش مالی و امور بانکی جامعه‌ای که جمعیت آن عمدتا با پول نقد داد و ستد می‌کند، تامل برانگیز است؛ آن هم در حالی که اوایل سال ۱۳۹۲، بانک مرکزی بخشنامه‌ای به بانک‌ها و موسسات اعتباری داد تا شعبه‌های خود را به نسبت ۲۰ درصد کاهش دهند.
«ایسنا» می‌نویسد با مشاهده شعب بانک‌ها در سطح تهران می‌توان پی برد که باجه‌های برخی از آنها تعطیل است و خدماتی به مشتری ارائه نمی‌شود: «یا شعبه آن قدر فضای کوچکی دارد که تنها پاسخگوی تعداد اندکی مراجعه کننده است.»
گاه در بعضی از شعبهها هم به دلیل این که در محل‌های تجاری قرار ندارند یا در آنها منابع کافی سپرده‌گذاری انجام نشده، سرمایه‌ای وجود ندارد و به همین دلیل تسهیلات پرداخت به مشتری هم صورت نمی‌گیرد. «ایسنا» می‌نویسد این وضعیت به معنای آن است که کارایی نظام بانکی چندان نیست و بانکداری در بسیاری مناطق فقط به جمع کردن پول مردم و بالا بردن سود، محدود شده است: «افزایش بی‌رویه شعب بانکی در کنار هزینه‌های بالایی که برای صاحبان آنها به همراه داشته، اغلب به سرمایه‌های خوابیده و بدون کارایی تبدیل شده است.»
شورای پول و اعتبار، در همین زمینه و در ۱۲ شهریور ۱۳۹۳ گفته بود به زودی طرح کاهش نرخ سود بانکی سپرده و تسهیلات را بررسی می‌کند. هدف از این طرح، کاهش تورم و مقابله با رکود اعلام شد.
عبدالناصر همتی، مدیرعامل بانک ملی و رئیس شورای هماهنگی بانک‌های دولتی هم در ۱۰ اردیبهشت اعلام کرده بود که سپرده بانکی بلند مدت حذف و «مسابقه پرداخت سود بانکی» حذف می‌شود. همتی در آن زمان گفت: «عمده این مسابقه از برخی موسسات اعتباری بدون مجوز شروع شد که البته وانمود می‌کنند مجوز بانک مرکزی را دارند اما خیلی از آنها ندارند.»
به نظر می‌رسد یکی از دلایل عمده تعدد شعب بانک‌ها و موسسات اعتباری، تلاش برای جلب افکار عمومی برای شرکت در «مسابقه سود بانکی» و تبلیغ برای جذب سرمایه‌های آنها باشد.
سایت «الف» در گزارشی درباره میزان بالای شعب بانکی می‌نویسد که بانک‌ها اقتصاد کشور را فرا گرفته‌اند، بی آن که بهره‌وری چندانی برای اقتصاد داشته باشند. در این گزارش به نقل از حمید اشرف‌زاده، کارشناس اقتصادی آمده است: «متاسفانه بانک‌های ما هر گاه که بخواهند و هر تصمیمی که خود صحیح دانسته و به سودآوری آنها می‌انجامد، می‌گیرند و پول را به اقتصاد تزریق یا از آن دریغ می‌کنند.»
اشرف‌زاده تاکید می‌کند که وام‌دهی بانک‌ها در جایی است که بدانند سود کلانی عاید آنها می‌شود: «وگرنه نمی‌توان باور کرد که بانکی سود سپرده بالای ۲۵ درصد بدهد اما درآمد حاصل از ارائه تسهیلات خود را از طریق وام‌دهی به بخش‌های تولیدی به دست آورد؛ آن هم در جایی که تولیدی به دلیل رکود وجود ندارد.»
پایین گزارش وبسایت «الف»، کامنت‌هایی روشنگرانه گذاشته شده‌اند. یکی از کاربران نوشته است: «چرا باید فکر کنیم که این شعبهها بهره‌وری چندانی برای شبکه بانکی ندارند؟ اگر پول مردم را بگیری و ۸ درصد بهره به آنها بدهی و همان پول را به شخصی ثالث بدهی و ۲۸ درصد سود نوش‌جان کنی، باز هم به نظر شما بهره‌وری ندارند؟»
در اظهارنظر دیگری هم آمده که این بانکداری نیست بلکه پول‌شویی است. یکی دیگر نوشته است به زودی بانک‌ها در رقابت با بقالی‌ها سر هر کوچه شعبه می‌زنند و دست‌کم در این زمینه توسعه خوبی داشتیم.
نظرها
نظری وجود ندارد.