کوبانی در محاصره

کردها خشم‌شان را بر سر دولت ترکیه خالی کرده‌اند چون درحالی‌که جنگجویان دولت اسلامی درصددند تا شهر کردنشین کوبانی در سوریه را اشغال کنند ارتش ترکیه در پشت مرزها تنها نظاره می‌کند.

در تظاهراتی که در سرتاسر ترکیه صورت گرفت ۱۲ تن کشته و شمار بیش‌تری هم زخمی شده‌اند. در مناطق عمدتاً کردنشین جنوبی و جنوب شرقی پلیس با استفاده از گاز اشک‌آور کوشید تظاهرکنندگان را متفرق کند. البته در استانبول ـ بزرگ‌ترین شهر ترکیه ـ و حتی در آنکارا، پایتخت هم درگیری‌هایی پیش آمده است.

سقوط احتمالی کوبانی باعث وخیم‌شدن چاره‌ناپذیر روابط بین ترک‌ها و کردها درترکیه، سوریه و عراق خواهد شد. اغلب ۳۰ میلیون کردی که دراین منطقه زندگی می‌کنند معتقدند که اگر کوبانی سقوط کند علت‌اش این است که ترکیه نه‌فقط به مدافعان کوبانی درشرایطی که تحت یورش‌های مکرر نیروهای دولت اسلامی بوده‌اند مساعدت نکرد بلکه حتی جلوی پیوستن نیروهای تازه‌نفس و اسلحه و مهمات را هم به آن‌ها گرفته است. به گفته‌ی عصمت شیخ حسن ـ فرمانده‌ی واحدهای مدافع کوبانی «ما از جانب ترکیه محاصره شده‌ایم و این چیز تازه‌ای نیست».

فرایند صلح نه‌چندان پایدار بین دولت ترکیه و اقلیت کرد آن کشور احتمالاً اولین قربانی سقوط کوبانی خواهد بود به‌ویژه اگر اشغال کوبانی با قتل‌عام مدافعان باقی‌مانده به دست دولت اسلامی همراه شود.

تسخیر کوبانی به‌دست دولت اسلامی احتمالاً نقطه‌عطفی دربحران کنونی عراق و سوریه خواهد بود که نشان می‌دهد طرح امریکا برای کنترل دولت اسلامی به مدد بمباران هوایی شکست خورده است. اوباما درکم‌تر از یک ماه پیش وعده داد که با نیروی هوایی خود بنیادگرایان را «تضعیف و نابود» خواهد کرد ولی دولت اسلامی هم‌چنان پیش می‌تازد و به پیروزی‌های تازه می‌رسد.

رییس جمهور ترکیه طیب اردوغان در طی بازدید از یک اردوگاه پناهجویان در گازانتپ دیدگاه خویش را به‌روشنی توضیح داد. او گفت «کوبانی دارد سقوط می کند». او توضیح داد که بهایی که ترکیه برای نجات کوبانی می‌جوید شامل سه بخش است که نه علیه دولت اسلامی که درواقع برای برکناری بشار اسد تدوین شده است. آقای اردوغان گفت «ما سه چیز خواسته‌ایم. یک، منطقه‌ی پرواز ممنوع ایجاد شود. دو، منطقه‌ی امنی درمرز بین ترکیه و سوریه ایجاد شود و سوم این که مخالفان میانه‌روِ {بشار اسد} در سوریه و عراق آموزش ببینند و مسلح شوند». در واقع آن‌چه اردوغان گفت این است که اگر او مجبور به انتخاب بین اسد و دولت اسلامی باشد، دولت اسلامی را انتخاب خواهد کرد.

شواهد بیش‌تر عدم همدردی دولت ترکیه با کردهای سوری این است که ۲۰۰ تنی که از کوبانی در این هفته به ترکیه گریخته‌اند دستگیر شدند و درباره‌ی روابط شان با ی پ ژ و شبه‌نظامیان کرد که از شهر دفاع می‌کنند از آن‌ها بازجویی شده است. ترکیه به‌شدت به حزب ی پ ژ و شاخه‌ی سیاسی‌اش پ ی د مظنون است چون آن‌ها شاخه‌ی سوری حزب کارگران کردستان هستند که از سال ۱۹۸۴ با دولت ترکیه مبارزه می‌کرده است.

خودداری دولت ترکیه از کمک به کردهای سوری در زمانی که به آن نیازمندند باعث تظاهرات گسترده‌ی کردها در ترکیه شد. در مناطق کردنشین جنوب شرقی و درواقع هرجایی که کردها هستند ـ در استانبول، آنکارا، ازمیر،و بورسا ـ تظاهرات اغلب توأم با خشونت صورت گرفته است. در وارنا یک مرد کشته شد و در استانبول به سر تامر دوگان که یک فعال معروف حقوق بشر است شلیک شده است. دوستان او می‌گویند که احتمالاً او به‌عمد مورد هدف قرار گرفته است. در اغلب شهرهایی که در آن تظاهرات صورت گرفته هنوز دود به آسمان می‌رود چون تظاهرکنندگان درخیابان‌ها لاستیک اتوموبیل آتش زده‌اند و پلیس هم از گازهای اشک آور استفاده کرده است.

ترک‌ها ممکن است به گزارش آتش زدن مجسمه‌ی نیم‌تنه‌ی اتاتورک درمنطقه‌ی وان واکنش خشونت‌آمیز نشان دهند. از آنکارا هم در گزارشی آمده است که حتی پرچم ترکیه هم به آتش کشیده شده است. یکی از مراکز حزب دموکراتیک کردستان HDP در منطقه‌ی استانبول به محاصره‌ی جمعیتی با شعار «الله اکبر» درآمد.

یکی از ناظران از ترکیه می‌نویسد که «این حوادث ممکن است آن‌چه را که به صورت یک اعتراض انسان دوستانه‌ی عمومی به عدم حمایت ازمحاصره‌شدگان کوبانی آغاز شده بود به صورت یک برخورد جدی و مستقیم بین کردها و ترک‌ها دربیاورد».

سقوط کوبانی موجب می‌شود تا دولت اسلامی بخش عمده ای از مرز ۵۱۰ مایلی بین سوریه و ترکیه را در کنترل خود بگیرد. اگر این گونه بشود ترکیه انگیزه‌ی بیش‌تری دارد تا منطقه‌ی امنی در داخل سوریه ایجاد کند و به‌این‌ترتیب ترکیه عملاً به صورت یک شریک نظامی در جنگ داخلی سوریه درخواهد آمد. ترکیه برنامه دارد تا از یک منطقه‌ی امن در ترکیه برای آموزش مخالفان دولت و پناه دادن به سوری‌ها استفاده کند.

تنها ترکیه نبود که کوبانی را دربرابر جنگجویان اسلامی تنها گذاشت. امریکا هم نمی‌خواهد هیچ گونه رابطه‌ی مستقیمی با مبارزان کرد داشته باشد اگرچه اطلاعات دریافتی از آن ها می‌توانست در دقیق‌تر کردن حملات امریکایی ها مؤثر باشد و جلوی پیشروی دولت اسلامی را بگیرد. در ۲۴ ساعت گذشته شمار این حملات بیشتر شده است ولی بعید نیست دیگر دیر شده باشد در حال حاضر نظامیان اسلامی درگیر جنگ‌های خیابانی در کوبانی شده‌اند.

مبارزه‌ی امریکا با دولت اسلامی تنها با عدم ارسال ارتش زمینی نیست که تضعیف شده است بلکه امریکا می‌کوشد از آن‌ها که در منطقه‌ی جنگی درگیر جنگ با دولت اسلامی هستند هم فاصله بگیرد، درحالی می‌کوشد به عربستان سعودی و ترکیه نزدیک شود که هیچ کدام درگیر جنگ با دولت اسلامی نیستند. در عراق هم وضعیت مشابهی وجود دارد. بخش عمده‌ی مبارزه‌ای که با دولت اسلامی انجام می‌گیرد به دست شبه‌نظامیان شیعه است که امریکا می‌کوشد از آن‌ها فاصله بگیرد.

درحالی که دولت اسلامی به اشغال کوبانی نزدیک می‌شود مدافعانِ شهر را به حال خود رها کرده‌اند. آنها احتمالاً امیدوار بودند که دولت سوریه که با آن درحال صلح‌اند به کمک‌شان بیاید ولی هیچ گزارشی از شرکت هواپیماهای سوری علیه دولت اسلامی نداریم اگرچه بمباران دولت اسلامی با ادعای بشار اسد که مدعی است می‌خواهد از مردم سوریه در مقابل دولت اسلامی دفاع کند بیش‌تر هم‌خوانی دارد.

مقاله‌ی بالا ترجمه‌ای است از:

The Siege of Kobani

لینک مطلب در تریبون زمانه