دردسرهای موافقتنامه گردشگری در آشوراده برای سازمان محیط زیست

امضای تفاهم‌نامه سازمان حفاظت محیط زیست با سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در مورد پناهگاه حیات وحش آشوراده در شبه جزیره میانکاله، بحث برانگیز شده است.

در حالی که به گفته سازمان حفاظت محیط زیست در این تفاهم نامه هیچ زمینی در آشوراده واگذار نخواهد شد، فعالان محیط زیست طرح گردشگری در این منطقه حفاظت شده را باعث واگذاری زمین به مجری طرح و در نهایت از بین رفتن ارزش‌های طبیعی این منطقه ارزیابی می‌کنند.

به گفته معصومه ابتکار، رییس سازمان حفاظت محیط زیست، این سازمان نگرانی‌های دوستداران طبیعت را می داند ولی ناچار است تجربه گردشگری طبیعی را که در دنیا با موفقیت و مشارکت جوامع محلی و رعایت ضوابط مشخص اجرا می شود، شروع کند.

به گفته رییس این سازمان، برای واگذاری زمین در آشوراده مجوزی از سوی سازمان محیط زیست صادر نشده و در تفاهم نامه با میراث فرهنگی و گردشگری ضوابط گردشگری طبیعی قید شده است. او همچنین تاکید کرده: «اجازه نمی‌دهیم به مناطق حفاظت‌شده آسیبی برسد و همه چیز در مورد منطقه آشوراده شفاف و آشکار خواهد بود.»

ناصر مهردادی، مدیرکل محیط زیست استان مازندران نیز اعلام کرده است که ۱۲ هزار هکتار از اراضی تصرف شده در میانکاله رفه تصرف شده است.

«سازمان محیط زیست باخت»

با این‌حال به گفته اسماعیل کهرم، استاد محیط زیست و مشاور ارشد سازمان حفاظت محیط زیست ایران، این سازمان تمام تلاش خود را برای جلوگیری از واگذاری جزیره آشوراده کرد اما در نهایت محیط زیست به گردشگری باخت و زور مسئولان محیط زیست به دولت نرسید.

به گزارش خبرگزاری مهر، کهرم تاکید کرده واگذاری مدیریت این منطقه برای توریسم به معنای ساخت هتل‌های ۲۰ طبقه، هجوم جمعیت و درخواست‌هایی مانند ساخت تله‌کابین، جت اسکی، افزایش آلودگی‌ها، افزایش سر و صدا، تجمع زباله‌ها و ورود پساب‌ها به تالاب و هجوم انواع ماشین‌ها و درخواست برای احداث پارکینگ است.

کهرم با بیان اینکه با واگذاری میانکاله برای گردشگری از همین حالا باید این منطقه را شهری با جمعیتی معادل ۳ میلیون نفر تصور کرد، گفته: «اطمینان دارم که در آینده نه چندان دور از محیط زیست این منطقه همانند آنچه که برای بسیاری از جزایر و مناطق بکر دنیا همچون جزایر قناری پیش آمده، چیزی باقی نمی‌ماند.»

او اشاره به اظهارات زیست محیطی حسن روحانی در سخنرانی های مختلف گفته است: «متاسفانه با اینکه با توجه به اختصاص اولین مصوبه هیات دولت به نجات دریاچه ارومیه تصور می‌شد که رویکرد دولت یازدهم کاملا زیست محیطی است، در عمل مشاهده می‌شود که محیط زیست در این دولت نیز همچنان اولویت ندارد.»

خصوصی سازی آشوراده یا زمین خواری؟

مرداد ماه سال ۱۳۹۳، طرح سازمان محیط زیست ایران برای واگذاری جزیره آشوراده در دریای خزر به یک شرکت خصوصی، با مخالفت جمعی از کارشناسان مسائل زیست محیطی و همچنین سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری رو به رو شد.

با این حال سازمان محیط زیست ایران در آن زمان اعلام کرد با رعایت الزامات زیست محیطی با واگذاری مدیریت جزیره به بخش خصوصی موافقت کرده است اما مالکیت آن به کسی واگذار نخواهد شد. در زمان مطرح شدن این طرح گفته شد شرکتی که قرار است با عقد یک قرارداد مدیریت و بهره‌برداری از این جزیره را درست بگیرد یک شرکت تولید فرآورده‌های لبنی است که دو سال پیش تاسیس شده است.

مزدک دربیکی، متخصص محیط زیست و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد، در مورد طرح اخیر سازمان حفاظت محیط زیست به روزنامه اعتماد گفته است: «اینکه برخی می‌خواهند در آشوراده هتل پنج ستاره درست کنند و بدون هیچ طرح و مشاوره علمی در آنجا سازه و تاسیسات ایجاد کنند، اساسا درست نیست و مثل طرح پتروشیمی گلستان خواهد شد که در نهایت هم سرانجامی نخواهد داشت. کسی که در آشوراده بدون مطالعات بخواهد سرمایه‌گذاری کند بیشتر به دنبال زمین خواری است تا گردشگری.»

به گفته این کارشناس محیط زیست، آشوراده مشکلات بسیاری برای اجرای طرح‌ها دارد؛ از جمله پیشروی آب دریا و تخریب سازه‌ها، مشکلات آب شرب و مصرفی و استحکام خاک. بنابراین تنها به شرطی از این منطقه به عنوان منطقه گردشگری می‌توان استفاده کرد که پایگاه اصلی اقامتگاهی گردشگران در بندرترکمن و بندرگز باشد و طبیعت‌گردها برای یک روز در آشوراده تردد کنند. اگر هم قرار است اقامت کوتاه یک شبه در آنجا اتفاق بیفتد، باید یا در قالب کمپ باشد یا در قالب سوییت‌های بسیار سبک منطبق با معماری بومی.