طرح همکاری ناشران در سانسور کتاب‌ها به زودی اجرا می‌شود

علی شجاعی صائين، مدير دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ايران خبر داده که طرح مشارکت ناشران در سانسور کتاب‌ها «به زودی وارد مرحله اجرايی می‌شود.»

روزنامه ايران روز شنبه ۲۹ آذر گزارش داد که شجاعی صائين گفته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از اجرای اين طرح «عقب‌نشينی نمی‌کند.»

معاونت فرهنگی وزارت ارشاد چند ماه پيش، از قصد خود برای مشارکت دادن ناشران در فرآيند مميزی کتاب‌ها خبر داده بود.

بر پايه اعلام مدير دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی اين وزارت‌خانه، هیأت نظارت بر ضوابط نشر، آيين‌نامه‌ای را در اين خصوص تدوين کرده و قرار بود اين طرح، مهرماه سال جاری وارد مرحله اجرايی شود.

بر پايه اين طرح، «ناشران می‌توانند با تشکيل گروه‌های کارشناسی و پيشنهاد دادن آن‌ها به هیأت نظارت بر ضوابط نشر، کار بررسی کتاب‌هايشان را خودشان انجام دهند، نتيجه اين بررسی‌ها در صورتی که از سوی دفتر توسعه کتاب و کتابخوانی تاييد شود، به معنای مجوز نشر کتاب خواهد بود.»

شجاعی صائین مهرماه امسال به روزنامه شرق گفته بود که در طرح همکاری نشاران در سانسور کتاب‌ها، ناشران دولتی در اولویت‌اند و ناشران عمومی و خصوصی در رتبه‌های بعدی واگذاری ممیزی قرار دارند «اما مشکل این است که ناشران خصوصی تاکنون داوطلب سانسور کتاب نشده‌اند.»

با این حال، تاکنون آیین‌نامه‌ «واگذاری ممیزی به ناشران داوطلب و قانون‌مدار» منتشر نشده و متن آن در اختیار رسانه‌ها قرار نگرفته است.

وعده لغو سانسور کتاب عملی نشد

علی جنتی مرداد ماه ۱۳۹۲ گفته بود که قصد دارد مميزی قبل از چاپ کتاب را حذف کند اما بعد حرفش را پس گرفت و گفت: «مميزی برداشتنی نيست.»

مهرماه ۱۳۹۲ عده‌ای از نويسندگان به وزير ارشاد نامه نوشتند و به او گفتند: «مميزی را برداريد، ما خودمان پاسخگو کتاب‌هامان هستيم. اين نامه بی‌پاسخ ماند، اما بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌ها داشت.»

وعده حذف سانسور کتاب در دولت حسن روحانی عملا اجرا نشد و اين وعده به طرح «مشارکت ناشران در سانسور» و «تمرکززدايی از سانسور کتاب» تبديل شد.

بر پايه طرح «تمرکززدايی از سانسور کتاب» شورای برنامه‌ريزی وزارت ارشاد به ادارات کل اين وزارت‌خانه در پنج استان اختيار داد که در زمينه سانسور کتاب، به‌طور مستقل از اداره کتاب در تهران عمل کنند. ادارات کل استان‌های قم، آذربايجان شرقی، خراسان رضوی، کرمان و اصفهان می‌توانند کتاب‌ها را مستقل از اداره کتاب در تهران بررسی و سانسور کنند.

قرار است که در آينده ادارات کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در استان‌های خوزستان، فارس، مازندران، يزد و همدان نيز زیر پوشش طرح «تفويض اختيار بررسی کتاب» قرار گيرند.

به گفته نويسندگان و ناشران در دولت حسن روحانی نيز «تغييری در محدوديت‌های انتشار کتاب رخ نداده» رخ نداده است.