احتمال پولی شدن بزرگراه‌ها و تونل‌های تهران از سال آینده

شورای شهر تهران در حال بررسی یک فوریت لایحه اخذ عوارض از معبر‌های خاص است. این معبرهای خاص شامل تمامی تونل‌ها و بزرگراه‌های پایتخت می‌شود.

رئیس کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران درباره علت طرح این لایحه با قید یک فوریت گفته است: «تمامی ردیف‌های درآمدی در لایحه بودجه باید قبل از ۱۵ بهمن ماه به تصویب برسد و اگر ما بتوانیم این لایحه را تا آن زمان بررسی و تصویب کنیم، امکان محقق شدن آن از سال آینده وجود دارد.»

احمد دنیامالی، با اعلام این خبر گفته است که قرار نیست هزینه ساخت تونل، پل و بزرگراه از مردمی که خودرو ندارند، گرفته شود.

گرفتن عوارض از خودروهای عبوری در بزرگراه‌ها، تونل‌ها و پل‌های بسیاری از کشورها رایج است. در ایران نیز تا به حال پرداخت عوارض در بزرگراه‌های بین شهری متداول بوده، اما این نخستین بار است که یک مقام مسئول، موضوع پرداخت عوارض درون‌شهری را مطرح می‌کند.

این بحث در حالی در روزهای سالگرد پیروزی انقلاب ایران مطرح شده است که روح‌الله خمینی، بنیانگذار جمهوری اسلامی، در سخنرانی خود هنگام بازگشت به ایران در روز ۱۲ بهمن سال ۱۳۵۷، از رایگان شدن بسیاری از خدمات در کشور خبر داده بود. البته هیچ‌وقت برنامه‌ای در این زمینه ارائه نشد.

دنیامالی به خبرگزای مهر گفته است: «شهروندانی که خودرو دارند اما از این تسهیلات استفاده نمی‌کنند و کسانی که خودرو ندارند، نباید هزینه تردد کسانی را بدهند که می‌خواهند با خودروهایشان در خیابان‌ها تردد کنند.»

او این وضعیت را ناعادلانه خوانده و گفته است: «عادلانه این خواهد بود که افراد استفاده کننده از این معبر‌ها ، مالیات یا عوارض راه را بپردازند که خوشبختانه امکانات و زیربناهای این کار فراهم است.»

رئیس کمیسیون عمران شورای شهر تهران در مورد شیوه گرفتن این عوارض هم گفته است که این عوارض به صورت الکترونیکی اخذ می‌شود. او از نصب یک چیپسِت اعتباری بر روی خودر‌و‌ها خبر داده و  گفته است: «عوارض از خودروها کم می‌شود و کسانی که قصد پرداخت عوارض را ندارند، می‌توانند از این مسیرها استفاده نکنند و در صورت استفاده، باید جرایم سنگینی برای آن‌ها در نظر گرفته شود.»

او مدعی شده که این موضوع می‌تواند به تعادل ترافیک در تهران نیز کمک می‌کند و گفته که تونل‌های پایتخت، پل‌هایی مانند صدر و بزرگراه‌هایی که خودروها در آن با سرعت بالای متوسط حرکت می‌کنند، شامل حال این عوارض می‌شود: «تردد ماشین‌ها در سطح شهر خسارت‌های زیادی مثل آلودگی هوا و صدا به شهر وارد می‌کند. تلفات جانی هم بخش دیگری از مشکلات ماست که به نظر می‌آید با این کار که پیچیدگی خاصی هم ندارد، می‌توان این مشکلات را کاهش داد.

این درحالی است که در تهران خودروهای بسیاری بدون داشتن مجوز، به عنوان تاکسی کار می‌کنند و به اصطلاح «مسافر کشی» می‌کنند. در این وضعیت اتخاذ چنین تصمیمی می‌تواند بر هزینه حمل و نقل تأثیر شدیدی بگذارد و باعث افزایش کرایه این ماشین‌های مسافر کش و حتی تاکسی‌های دارای مجوز بشود.

بر اساس آمارهای موجود، نزدیک به ۵۰ درصد از درآمد هر خانوار صرف مسکن و حمل و نقل و بهداشت می‌شود و افزایش هزینه حمل و نقل، بیش از پیش خانواده‌ها را در فشار اقتصادی قرار خواهد داد.