خامنه‌ای و روحانی در دیدار با اردوغان خواستار صلح در یمن شدند

نیاز به گاز ایران، رئیس‌جمهوری ترکیه را به ایران آورده و رئیس‌جمهوری و رهبر جمهوری اسلامی در دیدار با اردوغان موضع رسمی‌شان را در مورد بحران یمن اعلام کردند: جنگ باید در یمن پایان یابد.

سفر روز ۱۷ فروردین ماه رجب طیب اردوغان به دعوت حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران صورت گرفت و رئیس‌جمهوری ترکیه عصر همین روز با سیدعلی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی نیز دیدار کرد.

بیشتر بخوانید: سفر یک‌ روزه اردوغان به ایران آغاز شد

دعوت به صلح در یمن

در کنفرانس خبری‌ای که عصر ۱۷ فروردین ماه برگزار شد، حسن روحانی با بیان اینکه ایران و ترکیه در مورد پایان بی‌ثباتی، ناامنی و جنگ در کل منطقه هم نظراند، تأکید خود را بر یمن گذاشت.

روحانی به خبرنگاران گفت که دو رئیس‌جمهور «در خصوص مسئله یمن بحث مفصل» داشتند، و هر دو معتقدند «که باید هر چه سریع‌تر جنگ و خونریزی در این منطقه متوقف، آتش‌بس کامل برقرار و حملات متوقف شود.»

رییس جمهوری ایران افزود: «بعد از برقراری آتش‌بس در یمن می‌توانیم شرایطی را شاهد باشیم که کمک‌های انسانی ارسال شود و دو کشور ایران و ترکیه و کشورهای دیگر به آن‌ها کمک کنند تا در یمن شاهد شرایطی باشیم که صلح و ثبات، امنیت و دولت فراگیر با گفت‌وگوهای یمنی برقرار شود.»

رییس جمهوری ترکیه که پیش از این از ائتلاف کشورهای عربی به رهبری عربستان و برای حمله به شیعه‌های حوثی در یمن حمایت کرده بود، حداقل در کنفرانس خبری مشترکش با روحانی در مورد یمن به‌صراحت صحبت نکرد.

اردوغان در مورد ناامنی در منطقه بر کمرنگ کردن اختلاف‌های شیعه و سنی تاکید داشت و گفت: «نمی‌دانیم چه کسی، چه کسی را می‌کشد و کاری به مسائل مذهبی نداریم و آنچه برای من مهم است اسلام و مسلمانان است و باید به عنوان مسلمان به کشورهای منطقه نگاه کنیم.»

او در ادامه هیچ اسمی از یمن نیاورد و بیشتر در مورد عراق و سوریه صحبت کرد و گفت: «صد هزار نفر در عراق کشته شدند و تاریخ و فرهنگ عراق از بین رفت و در سوریه نیز تاکنون ۳۰۰ هزار نفر که همه مسلمان‌اند کشته شدند.»

رییس‌جمهور ترکیه افزود: «باید با هم متحد شویم و مذاکره کنیم و جلو این قتل و خونریزی را بگیریم و کسانی را که با هم می‌جنگند کنار هم جمع کنیم.»

رجب طیب اردوغان در روز پنج‌شنبه ۶ فروردین‌ماه در سخنانی ایران را به «تلاش برای تسلط بر خاورمیانه» متهم کرد و گفت آنکارا، عربستان و کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس به دلیل اقدامات ایران به ستوه آمده‌اند.

خامنه‌ای هم که عصر سه شنبه، میزبان اردوغان بود گفت که: «موضع جمهوری اسلامی در خصوص تمام کشور‌ها از جمله یمن، مخالفت با دخالت خارجی است، بنابراین از نظر ما راه حل بحران یمن نیز توقف حملات و دخالت خارجی علیه مردم این کشور است. یمنی‌ها هستند که باید برای آینده کشورشان تصمیم‌گیری کنند.»

پیش از این، علی لاریجانی، رئیس مجلس شورای اسلامی نیز از عربستان خواسته بود حملات هوایی‌اش را متوقف کند تا گفت‌و‌گو‌های صلح در یمن شکل بگیرد.

بیشتر بخوانید: حوثی‌های یمن آمادگی خود را برای مذاکرات صلح اعلام کردند

گاز ایران و نیاز ترکیه

ترکیه، که سالانه ۱۰ میلیارد متر مکعب گاز از ایران وارد می‌کنده از سال ۲۰۱۲ از قیمت بالای گاز ایران شکایت دارد.

با اینکه مقامات ایرانی سفر اردوغان را بهانه‌ای برای اعلام موضع درباره یمن کرده‌اند، آنچه که بیش از هر چیز رییس جمهوری ترکیه را به ایران آورده، بحران یمن نیست. اردوغان در کنفرانس خبری مشترک رئیس‌جمهوران دو کشور بیشتر صحبت‌هایش را معطوف بهای گاز ایران کرد و کمتر در مورد تنش‌های نظامی در صحنه‌های بین‌المللی صحبت کرد.

رییس جمهوری ترکیه گفت: «آنچه در دیدار با رئیس‌جمهور ایران مصرا خواستیم درباره انرژی بود زیرا ما بخش اعظمی از گاز طبیعی ایران را می‌خریم. خرید گاز از ایران در حالی است که ما گران‌ترین گاز را از ایران می‌خریم که اگر قیمت‌ها پایین بیاید می‌توانیم خرید گاز از ایران را افزایش دهیم.»

دو کشور ترکیه و ایران در جنگ داخلی سوریه مقابل هم ایستاده‌اند. ایران از بشار اسد، حمایت کرده و به نیروهای او کمک‌های نظامی می‌کند. در حالی که ترکیه آشکارا به دنبال تغییر رژیم در دمشق است.

ترکیه همچنین از عربستان سعودی که از شش فروردین ماه همراه با ائتلافی از دیگر کشورهای عربی به شیعه‌های یمن حمله کرده است، حمایت کرده. عربستان و متحدانش می‌خواهند عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور یمن را به قدرت باز گردانند. منصور هادی که اکنون در عربستان به سر می‌برد قدرتش را درنتیجه کودتای شبه‌نظامیان حوثی در پایتخت یمن و سپس در عدن، دومین شهر بزرگ یمن، از دست داد.