بهاییانِ زندانی در سرزمینی که زندانی عقیدتی ندارد!

محمد‌جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، در گفت‌و‌گویی که روز چهارشنبه ۲۹ آوریل/۹ اردیبهشت، از شبکه‌‌‌ پی‌بی‌اس آمریکا پخش شد، گفت که «ما در ايران هیچ کسی را به خاطر عقيده‌اش زندانی نمی‌کنيم. افرادی که جرائمی مرتکب می‌شوند يا قوانين کشور را نقض می‌کنند، نمی‌توانند پشت اينکه روزنامه‌نگار يا فعال سياسی هستند، پنهان شوند و مردم بايد قوانين را رعايت کنند.»

در این گزارش از زندانیان زن و مردی نام برده می‌شود که نه روزنامه‌نگارند، نه فعال سیاسی، بلکه جرم‌شان بهایی بودن است یا تبلیغ آیین بهایی.

از دوم بهمن ماه سال گذشته تا این تاریخ، تنها در شهر یزد، یازده شهروند بهایی به حکم دادگاه انقلاب راهی زندان شدند که احتمالا این تعداد در روزهای آینده به ۲۰ نفر خواهد رسید.

محکومان از شهرهای مختلف ایران از جمله یزد، کرمان، اراک و اصفهان هستند که همگی در دادگاه انقلاب یزد، محاکمه و به یک تا چهار سال حبس محکوم شده‌اند. با آنکه این ۲۰ شهروند بهایی در عملیاتی هماهنگ و منظم، در زمانی واحد دستگیر، آزاد و محاکمه شدند و احکام‌شان هم در یک تاریخ اعلام شد، اما احضار و اجرای حکم آن‌ها به تناوب و با فاصله زمانی صورت گرفته است.

با توجه به اینکه در اوایل سال گذشته، خبر محاکمه و محکومیت دسته جمعی ۱۵ شهروند بهایی در شیراز و ۲۰ شهروند بهایی در یزد با بازتاب گسترده رسانه‌ای و توجه نهادهای بین المللی حقوق بشری مواجه شد، مسئولان دادگاه انقلاب و اداره اطلاعات یزد برای پیش‌گیری از بازتاب خبری اجرای حکم ۲۰ شهروند بهایی در یزد، احضار و اجرای حکم آن‌ها را به تناوب و با فاصله زمانی انجام دادند.

از سوی دیگر، عدم توجه رسانه‌ها به زندانیان محبوس در شهرستان‌ها باعث شده در سه ماه گذشته، ۱۱ شهروند بهایی طبق حکم دادگاه انقلاب یزد زندانی شوند، بدون این‌که خبر این اقدام قضایی در رسانه‌ای درج شود.

نبود امکان اطلاع‌رسانی، بهانه‌ای برای اِعمال فشار بیشتر بر شهروندان بهایی شده، به‌طوری که دو روز پیش از حلول سال نو، یک زوج بهایی به نام‌های ایمان رشیدی و شبنم متحد دستگیر شدند که خبر بازداشت این زن و شوهر بهایی به دلیل فرا رسیدن نوروز از چشم بیشتر رسانه‌ها پنهان ماند.

شروع ماجرا از سال ۹۱

دهم مرداد ماه سال ۱۳۹۱ خورشیدی، ماموران امنیتی در اقدامی هماهنگ و از پیش طراحی شده به طور هم‌زمان به خانه‌های تعدادی از شهروندان بهایی در شهرهای یزد، کرمان، اراک، اصفهان و شهرهای اطراف آن (نجف آباد، ویلا‌ شهر و شاهین‌شهر) هجوم برده و پس از تفتیش و ضبط بعضی وسایل شخصی، کامپیوتر‌ها، کتاب‌ها و نشانه‌های مذهبی، ۱۷ شهروند بهایی را دستگیر کردند.

بازداشت شدگان شهرهای اصفهان و اراک پس از چند روز بازجویی در شهرهای مذکور، به اداره اطلاعات یزد منتقل شدند. یکی از بازداشت شدگان به نام «شهرام فلاح» از شهروندان بهایی کرمان بود که در یزد بازداشت شد ولی منزل او در‌‌ همان زمان دستگیری در کرمان توسط ماموران اداره اطلاعات مورد بازرسی قرار گرفت.

همه بازداشت شدگان پس از سه هفته به قرار وثیقه ۶۰ میلیون تومانی آزاد شدند. چند روز بعد، سه شهروند بهایی دیگر هم در رابطه با این پرونده در یزد دستگیر شدند که این سه نفر نیز پس از چند روز بازجویی در اداره اطلاعات یزد به قید وثیقه آزاد شدند.

این ۲۰ شهروند بهایی در دو جلسه سه ساعته در روزهای دوم و سوم شهریور ماه سال ۱۳۹۲ خورشیدی به اتهام اقدام علیه امنیت ملی با راه اندازی تشکیلات مخفی (مراد جلسات مذهبی بهایی است) و تبلیغ علیه نظامU در دادگاه انقلاب اسلامی یزد، محاکمه و بر اساس حکم بدوی به حبس‌های تعزیری از یک تا چهار سال محکوم شدند.

یکی از متهمان، جلسه دادگاه را این‌گونه تشریح می‌کند: «قاضی ابتدا اتهام‌های هر کدام از ما را با صدای بلند خواند و از ما و وکیل‌های‌مان خواست تا دفاع کنیم اما اجازه دفاع کردن نداد و پیش از اینکه صحبت‌مان را شروع کنیم، بلافاصله گفت که وقت تمام است و آخرین دفاعیات را بگویید. رفتار قاضی طوری بود انگار محکومیت ما از قبل مشخص شده بود و دادگاه فقط جنبه نمایشی داشت.»

دادگاه تجدید‌‌نظر این متهمان در ۲۴ فروردین ماه سال ۹۳ در شعبه یک دادگاه انقلاب اسلامی یزد تشکیل و حکم دادگاه بدوی تایید شد و برای اجرا در اختیار دایره اجرای احکام قرار گرفت.

این حکم در ۲۷ فروردین ماه، به این ترتیب به سه وکیل متهمان ابلاغ شد:

صبا گلشن (اصفهان): چهار سال حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی.

شهرام اشراقی، خسرو دهقانی (اصفهان)، شهرام فلاح (کرمان)، نوید حقیقی (اراک) و ایمان رشیدی (یزد): سه سال حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی. فریبرز باغی، ناطقه نعیمی، شبنم متحد، فریبا اشتری (یزد) و نغمه فارابی (اصفهان): دو سال حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی.

فرح باغی، مهران اسلامی، اعظم مطهری، فرحناز میثاقیان (یزد)، سهراب نقی‌پور، آذر‌پور خرسند، ساسان حقیری، طاهره روحانی و ویدا حقیقی (اصفهان): یک سال حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی.

در دوم بهمن ماه سال۹۳ ، شهرام فلاح، اولین فرد از محکومان این پرونده برای اجرای حکم سه سال حبس به زندان کرمان فراخوانده و زندانی شد.

۹ روز بعد، نوید حقیقی که تنها شهروند بهایی این پرونده از شهر اراک بود، برای گذراندن محکومیت سه سال حبس، احضار و پس از معرفی، به زندان اراک منتقل شد.

دایره اجرای احکام یزد، سه تن از محکومان پرونده به نام‌های فرح باغی، فریبا اشتری و مهران اسلامی را ۲۷ بهمن ماه برای اجرای حکم‌شان احضار کرد، اما در روز ۲۱ بهمن ماه، ماموران قبل از تاریخ مقرر به منزل فرح باغی مراجعه کرده و او را بازداشت و به زندان یزد منتقل کردند.

مهران اسلامی به دلیل بیماری، مهلت معرفی خویش را به تعویق انداخت.

فریبا اشتری اما در روز دوم اسفند ماه برای گذراندن دو سال حبس، خودش را به زندان یزد معرفی کرد.

اعظم مطهری، یکی دیگر از محکومان پرونده در یزد، با تماس تلفنی برای اجرای حکم احضار شد.

او تاکنون از معرفی خود به زندان یزد به دلیل عدم دریافت احضاریه کتبی خودداری کرده است.

اعظم مطهری، مادر شمیم اتحادی، یکی از زندانیان بهایی یزد است که فرزندش بیش از دو سال است به اتهام ارسال فیلم تخریب قبرستان بهاییان یزد برای شبکه تلویزیونی «من و تو»، زندانی شده است.

روز چهارشنبه، سیزدهم اسفند ماه سال گذشته اما ماموران کلانتری ویلاشهر اصفهان به منزل «خسرو دهقانی» مراجعه کرده و او را بدون احضاریه، بازداشت کردند.

یکی از نزدیکان خسرو دهقانی به رادیو زمانه می‌گوید: «دادگستری یزد از دادگستری اصفهان خواسته که محکومان بهایی دادگاه یزد را در اصفهان زندانی کنند که در اصفهان، به دلیل نبود جا در زندان دستگرد، خسرو را به یزد ارجاع داده‌اند. به همین دلیل پس از بازداشت خسرو، او را ابتدا به دادگستری نجف‌آباد بردند و سپس با اتومبیل شخصی یکی از بستگان، با یک مامور نیروی انتظامی به زندان یزد منتقلش کردند.»

فریبرز باغی، شهروند بهایی دیگری است که پس از دریافت احضاریه در ۱۶ اسفند ماه خود را برای گذراندن دو سال حبس به زندان یزد معرفی کرد.

همچنین در اواخر اسفند ماه، ماموران امنیتی برای بازداشت نغمه فارابی، ساکن نجف آباد اصفهان، مراجعه و از دیوار خانه او بالا رفته و داخل منزل می‌شوند اما چون او در منزل نبوده، محل را ترک می‌کنند. آن‌ها عصر‌‌ همان روز بر می‌گردند و نامبرده را دستگیر و برای گذراندن محکومیت دو سال حبس، به زندان یزد می‌فرستند.

از اواسط فروردین ماه و با پایان یافتن تعطیلات نوروزی، بازداشت شهروندان بهایی در یزد دوباره آغاز شد. روز شنبه ۱۵ فروردین ماه، مهران اسلامی»که پیش‌تر برای اجرای حکم به زندان یزد احضار شده بود، خودش را به زندان معرفی کرد. او به یک سال حبس تعزیری و یک سال حبس تعلیقی محکوم شده است.

دو روز بعد (۱۷ فروردین ماه)، فرحناز میثاقیان، با دریافت احضاریه برای تحمل یک سال حبس تعزیری، خود را به زندان یزد معرفی کرد. با زندانی شدن او، یازده شهروند بهایی در دو ماه -بدون احتساب تعطیلات نوروزی- به حکم دادگاه انقلاب یزد زندانی شدند. ۹ نفر دیگر، در انتظار اجرای حکم خویش هستند.

از این تعداد، ناطقه نعیمی، همسر فریبرز باغی، به طور شفاهی احضار شده که تاکنون به دلیل عدم دریافت حکم کتبی، از معرفی خود امتناع کرده است و البته در روزهای آینده باید همچنان منتظر بازداشت یکی دیگر از شهروندان بهایی محکوم در این پرونده بود.

یک شهروند بهایی در رابطه با آخرین وضعیت زندانیان بهایی یزد به رادیو زمانه می‌گوید: «در روزهای گذشته، خسرو دهقانی، مهران اسلامی و ایمان رشیدی را به دلایل نامعلوم و ناگهانی از بند زندانیان سیاسی به بند عمومی انتقال داده‌اند. گمان می‌رود این انتقال به این دلیل صورت گرفته باشد که چون تعداد زندانیان بهایی در بند سیاسی زیاد شده و جلوه بیرونی خوبی برای حاکمیت ندارد، به این روش از تعداد آن‌ها کاسته خواهد شد. از طرف دیگر، ناصر و فائز باقری، همسر و پسر فریبا اشتری که یک هفته بعد از آغاز محکومیت فریبا بازداشت شده‌اند نیز با وجود گذشت دو ماه از بازداشت‌شان، همچنان در بازداشت موقت هستند.»

بهاییان در زندان‌ها نیز معمولاً تحت فشار قرار می‌گیرند و از آن‌ها خواسته می‌شود تا با دیگر زندانیان در تماس نباشند.