گشایش اجلاس سالانه گروه بریکس در روسیه

سران هفت کشور صنعتی، پوتین را به خاطر سیاست روسیه در اوکراین از گروه خود کنار گذاشتند اما او  اینک دوستان جدیدی گرد خود آورده است. اجلاس دو روزه پنج اقتصاد نوظهور در روسیه آغاز شد. نشست شانگهای که روحانی نیز در آن شرکت می‌کند، به موازات این اجلاس برگزار می‌شود.

روز چهارشنبه ۸ ژوئیه، اجلاس سالیانه گروه «بریکس» با حضور سران پنج کشور عضو در شهر اوفا در ۱۳۰۰ کیلومتری مسکو آغاز شد. گروه اقتصادهای نوظهور موسوم به «بریکس» شامل برزیل، روسیه، چین، هند و افریقای جنوبی است. این گروه را می‌توان بدیلی برای «جی هفت» تلقی کرد و رهبری روسیه بر آن را فرصتی برای پوتین دانست که دوستان و شرکای جدیدی به موازات انزوای ناشی از تحریم‌های غرب می‌یابد.

گروه بریکس ۴۳درصد کل جمعیت دنیا و  ۳۰درصد تولید ناخالص ملی جهان را داراست. پوتین در سخنرانی افتتاحیه این اجلاس عنوان کرد که اعضای بریکس در هر شرایطی پول و سرمایه کافی دارند.

این گروه در سال گذشته بر سر تاسیس یک بانک توسعه مشترک توافق کرد. قرار است اعتباری معادل ۲۰۰ میلیارد دلار آمریکا به این بانک اختصاص یابد.  ۱۰۰ میلیارد دلار این میزان ذخیره ارزی و باقی به عنوان اعتبار تخصیص یابد. این میزان پول باید به مصرف رفع بحران‌ها و یا تقویت اعتبارات مالی برسد.

وزن بریکس

چین ۴۱ میلیارد و روسیه ۱۸ میلیارد دلار به این بانک توسعه کمک می‌کنند. سهم برزیل و هندوستان همانند روسیه است و آفریقای جنوبی ۵ میلیارد دلار می‌پردازد.  اعضای بریکس علاوه بر دوری جغرافیایی از یکدیگر، تفاوت‌هایی از نظر توسعه و اقتصاد ملی دارند اما این تفاوت‌ها از نظر وزیر خارجه روسیه، فرصتی برای همکاری خوانده شده‌اند. سرگئی لاوروف می‌گوید: «بریکس فقط یک مجمع اقتصادی نیست بلکه عامل تعیین كننده‌ای در سیاست و اقتصاد جهانی است.»

پوتین نیز عرصه‌های گسترده‌ای در همکاری با شرکای جدید طرح کرده که کشاورزی، تکنولوژی، استخراج منابع زیرزمینی، امنیت فضای مجازی از جمله آنهاست. پوتین می‌گوید با گروه بریکس می‌توان در مسائل اجتماعی، درمانی و آموزشی تبادل تجربه کرد.

کشورهای عضو بریکس منافع ژئوپلتیکی، اقتصادی و تجاری مشابهی را دنبال می‌کنند. این کشورها موضوعاتی چون اصلاحات سازمان‌های بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد، شورای امنیت، بانک جهانی و صندوق بین‌المللی پول را در دستور کار دارند.

اما منتقدان بریکس چشم‌اندازی برای تحقق این سخنان نمی‌بینند و می‌گویند، روسیه در آستانه رکود قرار دارد، موتور اقتصاد چین به پت پت افتاده و هندوستان و برزیل با مشکلات بزرگ اجتماعی روبرو هستند.

تبلیغ برای یونان

احتمال دارد که در اجلاس دو روزه اوفا در مورد یونان نیز بحث شود. دولت روسیه هفته گذشته به الکسیس سیپراس، نخست وزیر یونان پیشنهاد داد که عضو بانک تازه تاسیس توسعه شود. یونان می‌تواند با پرداخت مبلغ کمی وارد بانک مشترک بریکس شود و بلافاصله برای طرح‌های عمرانی تقاضای اعتبار کند. پذیرش این پیشنهاد از سوی وزیر اقتصاد یونان تکذیب شد اما پوتین در تماس تلفنی با سیپراس، بار دیگر حمایت خود از مردم یونان را اعلام کرده است.

در شهر اوفا همزمان دو اجلاس «سازمان شانگهای» و «اورآسیا» نیز برگزار می‌شود. حسن روحانی، رئیس جمهور ایران صبح چهارشنبه ۸ ژوئیه تهران را برای شرکت در اجلاس‌های یاد شده ترک کرد.

ایران در اجلاس شانگهای عضو ناظر است. روحانی هنگام ترک تهران گفته است ملاقات‌هایی جانبی با کشورهای مختلف خواهیم داشت به ویژه آن که روسیه و چین جزء کشورهای ۱+۵ هستند و تهران خود را برای «پسا مذاکرات» یا «پسا تحریم» آماده می‌کند.

گفته می‌شود که ایران، مصر، آرژانتین و نیجریه نیز برای پیوستن به بریکس ابراز تمایل کرده‌اند.

بیشتر بخوانید: اقتصادهای نوظهور جهان صاحب بانک مشترک می‌شوند