۳۴ ماه زندان، بدون یک روز مرخصی- درباره فرهاد فهندژ، زندانی عقیدتی

ده‌ها زندانی گمنام عقیدتی در شهرهای مختلف ایران در زندان به سر می‌برند اما تنها نام تعدادی از آن‌ها در دادخواهی مجامع بین‌المللی حقوق بشری یا رسانه‌ها ذکر می‌شود.

این گزارش به معرفی یکی از زندانیان گمنام عقیدتی به نام «فرهاد فهندژ» می‌پردازد.

بیش از ۳۰ ماه است که شش خانواده بهایی، هر سه‌شنبه شب برای ملاقات همسر، پدر، پسر یا برادرشان با اتوبوس و اتومبیل شخصی، راهی تهران می‌شوند تا صبح روز چهارشنبه با زندانی‌شان در زندان رجایی شهر ملاقات کنند و پس از ملاقات، دوباره به شهرهای خویش باز‌گردند.

فرهاد فهندژ، سیامک صدری، پیام مرکزی، فواد فهندژ، کمال کاشانی و فرهمند ثنایی، شش زندانی بهایی اهل گرگان هستند که برای اجرای حکم به زندان رجایی شهر کرج تبعید شده اند.*

این شش شهروند بهایی، همراه با دو شهروند بهایی دیگر از تهران و گنبدکاووس، چهارم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۲ خورشیدی، در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه، با اتهام‌های مختلفی همچون «تبلیغ علیه نظام»، «تشکیل و اداره تشکیلات غیرقانونی بهایی» و «عضویت در تشکیلات غیرقانونی بهایی» روبه‌رو و محاکمه شدند. برای آن‌ها حکم‌های ۱۰ سال و پنج سال حبس تعزیری صادر شد که حکم صادر شده، عینا در دادگاه تجدید‌نظر تایید شد.

فرهاد فهندژ اما ۳۴ ماه است که بدون برخورداری از حق مرخصی، دوران محکومیت ۱۰ ساله را دور از خانواده و شهر محل سکونت، در زندان رجایی شهر می‌گذراند. او همچنین در دهه ۶۰ که تعداد زیادی از بهاییان ایران، بازداشت و اعدام شدند، به مدت پنج سال در استان گلستان زندانی بوده است.

فرهاد فهندژ، ۵۶ ساله، فردی ریزنقش با جثه‌ای ضعیف است. خانواده چهار نفره او (همسر، یک دختر ۲۳ ساله و یک پسر ۱۴ ساله)، همگی در گرگان ساکن هستند و هر هفته روزهای چهارشنبه برای ملاقات با زندانی‌شان به کرج مسافرت می‌کنند.

برای آشنایی بیشتر با این زندانی عقیدتی، با یکی از نزدیکان او گفت‌و‌گو شده است.

این فرد مطلع در پاسخ به سوال رادیو زمانه درباره چگونگی دستگیری فرهاد فهندژ می‌گوید: «۲۶ مهر ماه سال ۹۱، در یک عملیات گسترده و هم‌زمان، ۱۷ شهروند بهایی و چند شهروند مسلمان توسط ماموران اداره اطلاعات استان گلستان در شهرهای گرگان و گنبد بازداشت شدند که فرهاد هم یکی از ایشان بود. اتهام اولیه او، تبلیغ آیین بهایی بود ولی بعدتر، اتهام اداره تشکیلات بهایی را هم اضافه کردند. همه بازداشت شدگان پس از مدتی آزاد شدند اما فرهاد، کمال کاشانی و فرهمند ثنایی هم‌چنان در بازداشت نگه داشته شدند تا این‌که پس از حدود یک ماه، این سه فرد به همراه چهار بهایی بازداشت شده دیگر از گرگان و گنبدکاووس به بند ۲۰۹ زندان اوین در تهران منتقل شدند.»

این فرد در ادامه صحبت‌هایش درباره فرهاد فهندژ می‌گوید که فرهاد دانشجوی مهندسی کامپیوتر بوده که پس از انقلاب فرهنگی از دانشگاه اخراج شده است: «او تحصیلات خود را در دانشگاه اینترنتی بهاییان ایران ادامه داد و در رشته روانشناسی و علوم تربیتی فارغ تحصیل شد.»

فهندژ به حرفه ساعت‌سازی مشغول بوده است: «با آن‌که از طریق ساعت‌سازی امرار معاش می‌کرد ولی بسیاری از بهاییان و مسلمانان گرگان که از تخصص علمی فرهاد اطلاع داشتند، برای مشاوره تربیتی به او مراجعه می‌کردند و او بی آن‌که از آیین بهایی و تعالیم مذهبی سخن به میان آورد، به طور رایگان به همه مشاوره می‌داد. همین جلسه‌های مشاوره بهانه‌ای بود تا فرهاد را در روز ۲۶ مهر ماه به اتهام تبلیغ آیین بهایی دستگیر کنند اما بعد چون این اتهام ثابت نشد، او را متهم به اداره تشکیلات بهایی در گرگان کردند در حالی که تشکیلات بهایی چندین سال پیش از آن، تعطیل شده بود و اداره کننده‌ای نداشت.»

فرهاد فهندژ پس از ۳۵ روز بازداشت موقت که ۲۰ روز آن در انفرادی و تحت بازجویی پیوسته گذشته است، همراه شش شهروند بهایی دیگر از زندان گرگان به بند ۲۰۹ زندان اوین منتقل می‌شود. او پس از دستگیری متوجه می‌شود که حکم بازداشت دیگری هم از تهران و در رابطه با پرونده یکی از زندانیان بهایی در تهران به نام «عادل نعیمی»، برایش صادر شده است. او در بند ۲۰۹ به مدت ۱۵ روز تحت شدیدترین بازجویی‌ها قرار می‌گیرد تا این‌که به بند ۳۵۰ اوین، منتقل و پس از چند روز به زندان رجایی‌ شهر منتقل می‌شود.

جلسه دادگاه فرهاد فهندژ، عادل نعیمی، پیام مرکزی، فرهمند ثنایی، سیامک صدری، کمال کاشانی، کوروش زیاری، فرهاد اقبالی و فواد فهندژ در اردیبهشت ماه سال ۹۲ در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه، تشکیل شد. به گفته این فرد مطلع، قاضی پرونده متهمان را مستحق تخفیف ندانست و بالاترین حکم را برای ایشان صادر کرد: «طبق رای دادگاه، فرهاد فهندژ و عادل نعیمی به اتهام اداره و تشکیل تشکیلات بهایی، هر کدام به ۱۰ سال حبس تعزیری و سایر متهمان به اتهام عضویت در تشکیلات بهایی به پنج سال حبس تعزیری محکوم شدند.

این فرد نزدیک به خانواده فهندژ درباره شرایط جسمی و روحی فرهاد فهندژ می‌گوید: «روحیه فرهاد بسیار خوب است و خود را راضی به رضای خدا می‌داند. او خود را با شرایط سخت زندان وفق داده و بیشتر وقتش را صرف مطالعه می‌کند. شاید تنها نگرانی او مانند سایر هم بندانش سفرهای شبانه هفتگی خانواده، از گرگان به کرج باشد.»

از سوی دیگر همسر فرهاد فهندژ، مژده ظهوری نیز اسفند ماه سال گذشته به اتهام تبلیغ علیه نظام در گرگان محاکمه شده و منتظر صدور حکم است و فؤاد، برادر فرهاد هم با محکومیتی پنج ساله، با او هم‌بند است.

به گفته این فرد نزدیک به خانواده فهندژ، این موارد نیز می‌تواند از جمله نگرانی‌های دیگر فرهاد باشد، «هر چند او فردی آرام است و کمتر نگرانی‌های خودش را بروز می‌دهد.»

* فرهاد اقبالی، یکی دیگر از زندانیان بهایی گرگان در زندان رجایی شهر است که به پنج سال حبس محکوم است. محکومیت او از شهریور ماه سال گذشته آغاز شده است.