احمد المغسل چگونه به عربستان تحویل داده شد؟

طراح اصلی انفجار الخُبَّر  بعد از ۱۹ سال و پس از پرواز از تهران به لبنان، در فرودگاه بیروت دستگیر و به عربستان تحویل داده شده است. آیا آن گونه که مخالفان حزب‌الله گفته‌اند، ایران به عمد المغسل را در معرض لو رفتن قرار داده است؟

احمد ابراهیم المغسل متولد ۱۹۶۷ در عربستان و از شیعیان این کشور متهم است که در سال ۱۹۹۶ با همکاری حزب‌الله لبنان و سپاه قدس ایران، برج‌های محل سکونت امریکائیان وابسته به پایگاه هوائی ظهران در شهر «خُبر» را هدف یک عملیات تروریستی قرار داده است. در این انفجار  ۱۹ سرباز امریکائی کشته و ۳۷۶ نفر زخمی شدند.

کامیونی که در این عملیات مورد استفاده قرار گرفت، در یک پایگاه نظامی متعلق به حزب‌الله و سپاه پاسداران در منطقه بقاع لبنان از مواد منفجره کارگزاری شده بود. برخی خبرگزاری‌ها از  احمد المغسل به عنوان رهبر «حزب‌الله شاخه حجاز» نام برده‌اند و بعضی دیگر از او بعنوان مسؤول بخش نظامی این تشکل سری در سرزمین «حجاز» یاد می‌کنند.

او نه تنها ۱۹ سال تحت تعقیب نیروهای امنیتی عربستان سعودی بود بلکه در لیست بین‌المللی تروریسم قرار داشت. دادگاهی در شرق ایالت ویرجینیای امریکا او را به دست داشتن در عملیات تروریستی خُبر، تخریب اماکن متعلق به ایالات متحده، تخریب مراکز دفاع ملی امریکا و حمله منجر به قتل به شهروندان و کارمندان امریکائی محکوم کرده است.

دفتر تحقیقات فدرال FBI  نیز در لیست افراد تحت تعقیب خود نام احمد المغسل را در کنار اسامه بن لادن و ایمن ظواهری آورده است. نام دو نفر دیگر از همدست‌های احمد المغسل به اسم ابراهیم صالح یعقوب و عبدالکریم حسین ناصر که مستقیما در انفجار خُبر دست داشتند، در این لیست آمده است.گفته می‌شود که این دو در ایران مخفی هستند.

جورج دبلیو بوش، جمهور سابق امریکا در سال ۲۰۰۱ متعهد شده بود که افراد نامبرده را دستگیر و مجازات کند. نظر به حساسیت موضوع و  شائبه ارتباط جمهوری اسلامی با عاملان حادثه تروریستی خُبر، دادگاهی در ‌آمریکا در سال ۲۰۰۶، حکومت ایران را به دست داشتن در انفجار «خُبر» متهم کرد و خواهان پرداخت غرامتی بالغ بر ۲۵۴ میلیون دلار به خانواده‌های قربانیان این انفجار شد.

سازمان‌های اطلاعاتی منطقه و همچنین مراکز اطلاعاتی آمریکا، در فاصله طولانی پیگرد احمد المغسل بر این باور بودند که او در ایران مخفی شده است. این موضوع بارها توسط دولت ایران تکذیب شد و حتی برخی از منابع رسانه‌ای ایران،برای مختومه شدن موضوع عملیات تروریستی احمد المغسل و پیامدهای آن علیه جمهوری اسلامی، خبر مرگ او را دادند که انعکاس وسیعی در رسانه‌های منطقه داشت.

روز سه شنبه ۲۵ اوت، روزنامه فرامنطقه‌ای «الشرق الاوسط» خبر بازداشت احمد المغسل در بیروت را منتشر کرد و این را دستاورد مهمی برای نیروهای امنیتی عربستان سعودی به حساب آورد. این روزنامه درباره جزئیات دستگیری اطلاعات کافی نداد اما منبع خبر خود را مقامات رسمی عربستان سعودی معرفی کرد. تاکنون به غیر از احمد المغسل، شش نفر از شیعیان عربستان سعودی که متهم به دست داشتن در انفجار خُبر بودند،دستگیر شده‌اند. هانی صایغ در کانادا بازداشت شد و تحویل مقامات عربستان گردید. مصطفی قصاب هم در یکی از بانک‌های لبنان به دام افتاد و به ریاض فرستاده شد. این فرد که اطلاعات امنیتی تشکیلات «حزب‌الله حجاز» را در اختیار داشت چهار نفر دیگر به نام‌های عبدالله جراش، سعید البحار، حسین آل مغیص و عبدالجلیل سمین را لو داد و بلافاصله همگی آنها دستگیر شدند.

روایت طرفداران حزب‌الله از دستگیری المغسل

روزنامه الاخبار لبنان وابسته به حزب‌الله در شماره پنجشنبه ۲۷ اوت‌، روایت مفصلی از نحوه دستگیری احمد المغسل ارائه کرده است. این روزنامه می‌نویسد احمد المغسل نزدیک به سه هفته پیش در ۸ اوت دستگیر شده است. طبق نوشته این روزنامه، احمد المغسل توسط واحد اطلاعات سازمان امنیت ملی لبنان توقیف شده و شب همان روز به عربستان سعودی تحویل داده می‌شود. این روزنامه برخی از افراد واحد اطلاعات سازمان امنیت ملی را متهم به هواداری از گروه المستقبل وابسته به سعد حریری کرده و می‌نویسد همین افراد بودند که المغسل را شناسائی کردند و بعد از اطمینان از هویتش، او را تحویل «شاهزادگان نفت و اربابان جریان المستقبل» دادند.

این روزنامه می‌نویسد احمد المغسل با گذرنامه‌ای ایرانی و نامی جعلی از تهران به بیروت پرواز کرد اما واحد اطلاعات بلافاصله بعد از پیاده شدن از هواپیما او را دستگیر کرد و به مرکز سازمان امنیت ملی برد. به نقل از الاخبار؛ واحد اطلاعات سازمان امنیت ملی لبنان می‌توانست احمد المغسل را خارج از فرودگاه دستگیر کند، اما عجله‌ای در کار آنها بود و اطلاعات دقیق در اختیار داشتند که فرد مورد نظر آنها در این پرواز حضور دارد: ‌«این اطلاعات از سوی امریکا به عربستان منتقل شده و سپس در اختیار سازمان امنیت ملی لبنان قرار گرفته بود.»

دولت عربستان سعودی فقط ۱۲ ساعت قبل از تحویل گرفتن احمد المغسل، نامه رسمی درخواست استرداد او را برای مقامات لبنانی فرستاده است. در تحلیل روزنامه وابسته به حزب‌الله لبنان آمده که دلیل این کار، مبادله قبلی خبر بین واحد اطلاعات لبنان و مقامات عربستان بوده است. حزب‌الله لبنان بر این اساس، سرهنگ عماد عثمان رئیس واحد اطلاعات را متهم می‌کند که در تحویل دادن احمد المغسل به عربستان نقش بارزی ایفا کرده است.

یک فرضیه در بازداشت المغسل

مخالفان حزب‌الله در لبنان می‌گویند برای فهم چرائی دستگیری احمد المغسل باید به شرایط زمانی این بازداشت توجه کرد. دستگیری این فرد بعد ۱۹ سال پیگیرد، در زمان «پساتوافق» ایران و دولت‌های غربی بر سر پرونده هسته‌ای روی داده و چه بسا با هماهنگی جمهوری اسلامی و بشار اسد صورت گرفته باشد.

طبق این برداشت، به نظر می‌رسد که ایران احمد المغسل را فروخته باشد به خصوص که «جعبه سیاه» انفجار خُبر یعنی عماد مغنیه در سال ۲۰۰۸ کشته شده و سرنخ های این ماجرا بعد از او قطع می‌شود. بعد از عماد مغنیه هیچ سندی وجود ندارد که نشان دهد جمهوری اسلامی با انفجار خُبر در ارتباط بوده است و حکومت ایران هرگونه اتهام در این زمینه را می‌تواند رد کند.

وجود احمد المغسل در ایران یا در جائی دیگر با حمایت جمهوری اسلامی، می‌توانست مشکل بزرگی برای حاکمان این کشور ایجاد کند. از این رو با تحویل او به عربستان‌، این بار از دوش دولت حسن روحانی برداشته خواهد شد. در حال حاضر ایران و هم پیمانان آن در منطقه می‌خواهند جدیت خود را برای مبارزه با تروریسم نشان دهند و تحویل احمد المغسل می‌تواند گام مهمی در این راه باشد.

درست یک روز بعد از اعلام خبر بازداشت احمد المغسل، بشار اسد در گفتگو با تلویزیون المنار وابسته به حزب‌الله لبنان، اعلام کرد که بیش از هر زمانی آماده است در جبهه مبارزه با تروریسم شرکت کند. از صحبت‌های بشار اسد در تلویزیون المنار چنین بر می‌آید که او چند روز خود را برای این مصاحبه آماده کرده بود، اما منتظر اعلام خبر دستگیری احمد المغسل از سوی عربستان بود. اطلاعات ایران، سوریه و حزب‌الله می‌دانستند که المغسل در ۸ اوت ۲۰۱۵به عربستان فرستاده شده بود.

مستقل از این فرضیه‌ها، باید اذعان داشت که افتادن احمد المغسل به دست نیروهای عربستان سعودی رویدادی بسیار مهم است. در سال ۱۹۹۶بعد از حادثه خُبر و در اوج آن بعد از سپتامبر ۲۰۰۱ و به ویژه در زمان ملک عبدالله، علی رغم اصرار ایالات متحده امریکا، ریاض هرگز مستقیما تهران را به دست داشتن در انفجار خُبر متهم نکرد و در اقدامی متفاوت علاوه بر توسعه روابط اقتصادی و سیاسی با ایران، به همکاری امنیتی با دولت محمد خاتمی روی آورد.

اکنون و در زمان ملک سلمان و به ویژه با در اختیار داشتن متهم اصلی انفجار خُبر، آیا عربستان همین رویه را ادامه خواهد داد و انگشت اتهام را به سوی جمهوری اسلامی نشانه نخواهد گرفت؟ کشف تیم‌های تخریبی و جاسوسی در بحرین و کویت در هفته‌های گذشته که با سازمان‌های امنیتی ایران در ارتباط بودند، شواهد مهمی در شائبه دخالت‌های ایران در امور کشورهای منطقه هستند و بعید به نظر می‌رسد که ملک سلمان همانند سلف خود در رابطه با اقدامات مخرب جمهوری اسلامی در منطقه رفتار کند.