زندگی دانشجویی در آلمان چقدر هزینه دارد؟

بر اساس تحقیق مرکز پژوهش دانشگاهی و علمی آلمان ۶۱ درصد از دانشجویان خارجی در سال ۲۰۱۴ گفته‌اند که تحصیل در آلمان را به درس خواندن در کشورهای دیگر ترجیح می‌دهند. آلمان درسال ۲۰۰۹ میلادی، انتخاب اول ۴۷ درصد متقاضیان خارجی برای ادامه تحصیل بود.

تحصیل در دانشگاه‌های آلمان به دلیل سطح آموزشی بالا، مدرک معتبر و شهریه مناسب مراکز آموزش عالی، مطلوب بسیاری از دانشجویان خارجی است. هزینه‌های زندگی در آلمان نیز به طور میانگین از کشورهای دیگر اروپای غربی کمتر است، اما دانشجویان خارجی به دلیل آن که کمک هزینه تحصیلی و کمک‌های اجتماعی نمی‌گیرند، باید از عهده پرداخت هزینه سالانه تعیین شده برآیند.

مسئله تامین مالی از مهم‌ترین درگیری‌های دانشجویان خارجی در آلمان است. در مرحله دریافت ویزا دانشجویان ملزم به اثبات برخورداری از امکانات مالی کافی برای دوران تحصیل هستند. در حال حاضر مبلغ تعیین‌شده برای یک سال تحصیلی ۸۰۴۰ یورو است و این الزام از آن جهت تعیین شده که قاعدتا دانشجویان خارجی از حق دریافت کمک‌‌های اجتماعی برخوردار نیستند.

دانشجویان خارجی باید امکان پرداخت هشت هزار یورو هزینه سالانه را قبل از شروع تحصیل برای گرفتن ویزا اثبات کنند. با این مبلغ نیز تنها می‌توان با قناعت بسیار زندگی کرد. به همین دلیل بسیاری از دانشجویان خارجی به درآمد حاصل از کار جنبی وابسته هستند اما در این زمینه محدودیت‌های بسیاری وجود دارد.

برای درک بهتر شرایط، آگاهی از وضعیت مالی دانشجویان آلمانی اهمیت دارد. طبق قانون، والدین آلمانی موظف هستند آموزش پس از پایان تحصیلات دبیرستانی فرزند خود را تامین کنند.

نهاد امور دانشجویی آلمان (Studentenwerk) نتایج یک بررسی را در مورد وضعیت اقتصادی دانشجویان منتشر کرده است: نیمی از نیازهای مالی توسط والدین و یک‌چهارم آن، توسط کار جنبی خود دانشجو تامین می‌شود. سهم کمک‌هزینه دانشجوی دولتی یک‌هفتم است. تنها سه درصد دانشجویان از بورسیه‌هایی استفاده می‌کنند که توسط بنیادها و نهادهای حمایت از تیزهوشان پرداخت می‌شود.

میانگین پولی که هر دانشجو در ماه در اختیار دارد ۸۱۲ یورو است، با این وجود یک‌چهارم دانشجویان مجبور به گذران زندگی با ۶۴۰ یورو در ماه هستند.

بسیاری از نهادهای امور دانشجویی، برای متقاضیان خارجی که از مجموعه هزینه‌ها آگاهی کافی ندارند و نگران تامین آنها هستند «بسته‌های خدماتی» با قیمت ثابت ارائه می‌دهند که از کشورهای مبداء هم قابل سفارش هستند؛ بسته‌هایی شامل مسکن، خوراک و بیمه درمانی. بعضی از بسته‌ها شامل فعالیت‌های تفریحی هم هستند.

هزینه‌های ماهانه

هزینه‌ها بستگی به شیوه زندگی دارد، با این وجود اجاره متوسط، خوراک و بیمه درمانی را نمی‌توان با صرفه‌جویی کاهش داد. سهم اصلی را اجاره خانه تشکیل می‌دهد که تقریبا یک‌سوم کل هزینه‌ها است.

هزینه‌ها در شهرها و مناطق مختلف آلمان متفاوت هستند: بالاترین میزان اجاره خانه در شهرهای بزرگ مانند مونیخ، هامبورگ و کلن پرداخت می‌شود که هر دانشجو ماهیانه به طور متوسط ۳۵۶ یورو می‌پردازد، این میزان در شهرهای کمنیتس، درسدن و ارفورت واقع در شرق آلمان بالغ بر ۲۳۵ یورو می‌شود. در مقابل، یافتن کار در شهرهای بزرگ آسان‌تر است.

هزینه دانشگاه

در اغلب ایالت‌های آلمان تحصیلات اولیه دانشگاهی (در حد لیسانس) تقریبا مجانی‌ست. هزینه ثبت نام ترم حدود ۵۰ یورو است. حدود ۵۰ یورو دیگر هم باید بابت استفاده از سلف‌سرویس و خوابگاه پرداخت. در صورت استفاده از وسائل نقلیه عمومی (اتوبوس و مترو) هم باید مبلغی برای هر ترم هزینه کرد.

در مواردی که زمان تحصیل بیش‌تر از حد معمول طول بکشد (بیش از ۱۰ ترم یا ۵ سال)، در اغلب ایالت‌ها دانشجو ملزم به پرداخت ۵۰۰ یورو اضافه بابت هر ترم است. هزینه تحصیل در سطح فوق‌ لیسانس و دکترا شامل هزینه‌های بسیار بیشتری‌ست.

منبع: Deutsches Studentenwerk