مناقصه ۸۰میلیارد دلاری ساخت بمب‌افکن

حدود نیم قرن پیش آمریکایی‌ها با «ب-۵۲» ویت‌کنگ‌ها را بمباران کردند. این بمب‌افکن هم‌چنان در عملیات نظامی به کار می‌رود و قرار است هواپیمای رادارگریز جدیدی جایگزین آن شود. برنده مناقصه میلیاردی شرکتی‌ست که کسی انتظار آن را نداشت.

به مناقصه‌گذاشتن ساخت جنگ‌افزار امری‌ست که فقط در کشورهای غربی رخ می‌دهد. وزارت دفاع آمریکا ساخت بمب‌افکن دورپرواز مورد نیاز نیروی هوایی را به مناقصه گذاشت. برنده دور از انتظار مناقصه ۸۰ میلیارد دلاری شرکت «نورث‌روپ گرومن» بود. رقبای اصلی برنده مناقصه، دو کنسرن عظیم «لاکهید مارتین» و «بوئینگ»‌ بودند که به صورت متحد در مناقصه شرکت کرده بودند. وزارت دفاع آمریکا نتیجه مناقصه را روز سه‌شنبه ۲۷ اکتبر اعلام کرد.

کنسرن نورث‌روپ گرومن پیش از این هم یک بار در دهه ۱۹۸۰ میلادی با ساخت بمب‌افکن رادارگریز «B-2» سفارش هنگفتی از دولت آمریکا دریافت کرده بود. اما این شرکت در مناقصه‌‌های بعدی دیگر در لیست مدعوین قرار نداشت. دریافت سفارش کنونی برای این کنسرن تسلیحاتی به معنای تضمین درآمد برای سال‌های آینده است.

به نظر می‌رسد که این بمب‌افکن برای ارتش آمریکا، اولین در نوع خود بعد از گذشت جنگ سرد باشد. هم‌اکنون هم پروژه نظامی یاد شده جزء گران‌ترین‌ها تا سال‌های آینده خواهد بود. قرار است که ۱۰۰ فروند از آن ساخته شود. به گزارش پنتاگون، بهای هر فروند بالغ بر ۵۶۴ میلیون دلار خواهد بود.

ریچارد ابولافیا، متخصص و مشاور صنایع هوایی می‌گوید که مناقصه یاد شده «نبرد داوود علیه جالوت»‌ بود. اطلاعات مربوط به بمب‌افکن دورپرواز جدید علیرغم گذشت سال‌ها از طراحی آن، همچنان محرمانه است.

نتیجه مناقصه برای لاکهید مارتین و بوئینگ «نسبتا ناگوار»، اما برای نورث‌روپ گرومن یک پیروزی بزرگ بود و موجب تبدیل‌ جمع پراکنده شرکت‌ها به یک کنسرن تسلیحاتی و طرف معامله جدی ارتش آمریکا خواهد شد. کنسرن اسلحه‌سازی لاکهید مارتین البته در جای دیگری برد بزرگی کرده است. قرارداد تسلیحاتی آمریکا و عربستان سعودی برای ساخت ۴ ناو جنگی به ارزش ۱۱میلیارد و ۲۵ میلیون دلار را این کمپانی اجرا خواهد کرد.

شرکت نورث‌روپ گرومن در مقام چهارم شرکت‌های صنایع دفاعی و جنگ‌افزاری آمریکا و در لیست ۵۰۰ شرکت برتر آمریکا در جایگاه ۷۲ قرار دارد. درآمد این شرکت در سال ۲۰۱۳ حدود ۲۵ میلیارد دلار و سود خالص آن حدود دو میلیارد دلار بود. حدود ۶۰ هزار نفر در این کنسرن مشغول به‌کار هستند. تولیدات این شرکت شامل رادار، دفاع موشکی، ناو هواپیمابر، جنگنده نظامی و خدمات فن‌آوری اطلاعات پدافند هوایی‌ست.

عملیات بمب‌افکن‌های ب-۵۲

ده سال بعد از تولید و پرواز بمب‌افکن ساخت بوئینگ برای نیروی هوایی آمریکا در آغاز سال ۱۹۶۵، بخشی از کل ۷۴۴ هواپیمای تولیدشده برای استفاده نظامی علیه ویتنام به جنوب آسیا منتقل شدند. این هواپیماها طی هشت سال ۱۲۶ هزار ماموریت در ویتنام انجام دادند.

شدیدترین عملیات پرتاب بمب در ویتنام در فاصله ۱۸ تا ۲۹ دسامبر ۱۹۷۲ انجام گرفت که طی آن ۱۳۰ فروند ب-۵۲ هم‌زمان شهرهای هانوی و هایفونگ و اهدافی دیگر را بمباران کردند. هر فروند از این بمب‌افکن‌ها قادر به حمل ۲۷ تن بمب است. طی این عملیات ۱۱ روزه در مجموع ۱۵ هزار تن بمب پرتاب شد که دستکم ۱۳۰۰ نفر را به کشتن داد.

در جریان جنگ سال ۱۹۹۱ عراق حدود ۴۰درصد کل بمب‌های نیروهای ائتلاف توسط بمب‌افکن‌های ب-۵۲ پرتاب شد. در جریان عملیات ناتو علیه یوگسلاوی سابق در سال ۱۹۹۹ در مجموع ۱۱ هزار هدف در این کشور توسط ب-۵۲ بمباران شدند.

این بمب‌افکن‌ها در جنگ علیه طالبان در افغانستان هم مورد استفاده قرار گرفتند. بخش بزرگی از بمباران‌هایی که به کشته‌ شدن حدود سه هزار  غیرنظامی افغان در فاصله زمانی اکتبر ۲۰۰۱ تا مارس ۲۰۰۲ منجر شدند، به حساب ب-۵۲ نوشته شده است.