اسحاق جهانگیری: پیش‌بینی نفت زیر ۶۰دلار را نکرده بودیم

معاون اول روحانی می‌گوید در سال ۹۴ دغدغه حفظ رشد مثبت را داشتیم اما پیش‌بینی نمی‌کردیم قیمت نفت به زیر ۶۰دلار برسد. جهانگیری قبلا گفته بود با نفت ۴۰دلاری هم کشور را اداره می‌کنیم.

اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری ایران روز شنبه ۲۸ آذر گفت رشد مثبت سال ۱۳۹۳با وجود شرایط غیرقابل پیش‌بینی برای کشور، در سال جاری نیز حفظ شده است. جهانگیری اذعان کرد که در برنامه‌ریزی‌ها، پیش‌بینی نمی‌شد که قیمت نفت به کمتر از ۶۰دلار برسد: «کشورهای تولید کننده نفت در شرایط فعلی و با کاهش قیمت این محصول آسیب‌های جدی می‌بینند به طوری‌که اگر اقتصاد با ۱۰۰ دلار تنطیم شده باشد برگشت به ۳۰ دلار کار راحتی نیست.»

اوپک در آخرین نشست خود در ۴ دسامبر / ۱۳ آذر، سقف رسمی تولید خود را‌ ۳۱.۵ میلیون بشکه در روز تعیین کرد. واکنش بازار جهانی نفت به این تصمیم تنزل دوباره بهای نفت بود تا آنجا که قیمت نفت به کمتر از ۴۰دلار در هر بشکه رسید. این قیمت پایین در حالی است که نفت مشتری چندانی ندارد.

دولت ایران سال ۱۳۹۴ را سال بد و سخت‌ترین سال اقتصادی کشور خوانده بود. بودجه این سال با احتساب نفت بشکه‌ای ۷۲ دلار بسته شده بود اما مقامات جمهوری اسلامی در ماه‌های اول سال هم‌چنان خوشبین بودند که نفت به بشکه‌ای ۸۰ دلار نیز برسد. روشن نیست با سقوط پیاپی بهای نفت، بودجه سال ۹۵ چگونه بسته می‌شود و چه توصیفی برای این بودجه در شرایط پساتحریم و نفت بشکه‌ای زیر ۴۰ دلار به کار خواهد رفت.

جهانگیری در سخنان خود به حفظ رشد مثبت اقتصادی اشاره کرده اما ناگفته نگذاشته که دولت به بخش‌های مختلف خصوصی بدهکار است به طوری که علاوه بر ۳۸۰ هزار میلیارد تومان‌، وزارت نفت نیز ۵۰ میلیارد دلار به بانک مرکزی و نظام بانکی کشور بدهی دارد.

رشد مثبت است یا منفی؟

موضوع رشد مثبت نیز محل اختلاف بین بانک مرکزی و مرکز پژوهش‌های مجلس است. بانک مرکزی می‌گوید رشد اقتصادی سال جاری سه درصد است اما مرکز پژوهش‌های مجلس در آبان سال ۱۳۴، نرخ رشد را با احتساب عملکرد فصل اول اقتصادی، منفی ۰/۷ درصد ارزیابی کرد. در گزارش این مرکز آمده بود که اگر تحریم‌ها در زمستان ۹۴ لغو شوند و صادرات نفتی نیز روزانه ۵۰۰هزار بشکه افزایش یابد، می‌توان در انتظار رشد منفی ۰/۵درصد بود.

جهانگیری در آذر سال ۱۳۹۳ گفته بود حتی اگر توطئه گران قیمت نفت را به ۴۰ دلار هم برسانند، ایران را به خوبی با فروش ۵۰۰ تا ۶۰۰هزار بشکه نفت خام اداره می‌کنیم. بیژن نامدار زنگنه، وزیر نفت ایران نیز در ۲۹ دی ۱۳۹۳ گفته بود اگر نفت به بشکه‌ای ۲۵ دلار نیز برسد برای صنعت نفت مشکلی پیش نخواهد ‌آمد.

روند نزولی بهای نفت و بلاتکلیفی اقتصاد ایران که چشم به تحولات سریع پساتحریم دوخته بود، موجب تاخیر در ارائه لایحه بودجه سال ۹۵ به مجلس نیز شده است. منابع خبری داخلی ایران نوسان بازار نفت و همزمانی لایحه بودجه و برنامه توسعه ششم توسعه را از دلایل این تاخیر اعلام کرده‌اند.

کاهش قیمت نفت، دولت را با کسری بودجه احتمالی روبرو کرده و درآمدهای پیش‌بینی شده در قانون بودجه سال ۹۴ تحقق نیافته‌اند. برآورد‌ها بیانگر کسری بودجه دست‌کم ۵۱ هزار میلیارد تومانی دولت در سال جاری است.