خانه دگرباشان جنسی اوگاندایی کجاست؟

مستند «خانه کجاست؟» ساخته نشده است اما قرار است پناهجویان دگرباش جنسی اوگاندا را در راه‌های مهاجرت دنبال کند.

کاموگا حسن، فیلم‌ساز و کنشگر حقوق بشر، می‌خواهد در این فیلم زنان و مردان همجنس‌گرا، دوجنس‌گرا و تراجنسیتی اوگاندا را درحالی‌که در کشورهای خارجی درخواست پناهندگی می‌کنند دنبال کند. دلیل که تا کنون فیلم ساخته نشده، مالی است. حسن می‌خواهد برای پروژه‌اش ۳۰۰۰ دلار جمع کند تا بتواند فیلم را آغاز کند.

«افشا»

حسن فیلم‌ساز تازه کاری نیست؛ فیلم «افشا» را در سال ۲۰۱۴ با امکانات کم در اوگانادا ساخت. فیلم بر اساس داستان واقعی زندگی دگرباشان جنسی‌ای است که روزی نام و عکس خود را بر صفحه اول یکی از روزنامه‌های زرد اوگاندا یافتند.

روز ۲۴ فوریه ۲۰۱۴ هم‌زمان با روزی که یووری موسوینی، رئیس جمهور اوگاندا، لایحه مجازات همجنس‌گرایان در این کشور را امضا کرد و حبس ابد را به عنوان مجازات ممکن ساخت، روزنامه «رد پپر» (فلفل قرمز) فهرستی از ۲۰۰ نفر از همجنس‌گرایان این کشور را با عنوان «افشاگری» منتشر کرد. فهرست شامل مشخصات هر فرد، عکس، آدرس، شغل و هر اطلاعات دیگری بود که این روزنامه زرد توانسته بود به دست آورد.

بخش‌هایی از فیلم «افشا» را ببینید:

فیلم «افشا» مستند نیست اما بر اساس داستان واقعی زندگی یکی از مردان همجسنگرایی که توسط روزنامه «رد پپر» افشا شده بود، ساخته شده: جان الکس کیگوزی (مشهور به ویدا) با وجود اینکه هرگز گرایش جنسی‌اش را برای کسی آشکار نکرده ناگهان با این واقعیت مواجه شد که در جامعه همجنس‌گراهراس اوگاندا، اکنون همه می‌دانند که او مردی گی است.

پیش از این، در آوریل ۲۰۰۹ و در اکتبر ۲۰۱۰، اسامی و تصاویر زنان و مردان همجنس‌گرای اوگاندایی، توسط رسانه‌های این کشور منتشر شده بود. آشکارسازی گرایش جنسی فعالان حقوق همجنس‌گرایان با عکس و درج آدرس محل زندگی آن‌ها، در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱، به قتل دیوید کاتو، فعال همجنس‌گرا در اوگاندا انجامید.

چرا «خانه کجاست»؟

برای آن‌ها که ناچارند به دلیل آزار و اذیت‌ها، خانه‌شان را ترک کنند و به مهاجرت اجباری برود، آوارگی یک انتخاب نیست، یک اجبار است. بسیاری از افرادی که گرایش جنسی یا هویت جنسیتی‌شان توسط روزنامه‌های اوگانادا یا توسط دوست و آشنایان افشا شده، کار خود را از دست داده‌اند. آن‌ها کم کم در کشور خود پنهان و آواره می‌شوند و دیگر راهی جز فرار باقی نمی‌ماند.

«خانه کجاست؟» می‌خواهد لنزی باشد که آوارگی، پناهجویی و اسکان مجدد دگرباشان جنسی اوگاندا را دنبال کند. مهاجرت آسان نیست، همه چیز که همه عمر شناخته‌ای را باید ترک کنی و پشت سر بگذاری تا به مکانی جدید برسی.

گفت‌وگوی دویچه‌وله «انگلیسی» را باکاموگا حسن ببینید:

لایحه ضد همجنس‌گرایی در اوگاندا که پیش از تصویب با نام «لایحه همجنس‌گرایان را بکشید»، در رسانه‌ها مطرح شد، اعدام همجنس‌گرایان را پیشنهاد می‌داد. در ۲۰ دسامبر ۲۰۱۳، پارلمان این کشور، لایحه یادشده را با کاهش مجازات اعدام به حبس ابد و حبس‌های طولانی مدت، به تصویب رساند. مفاد این لایحه بالاخره در ۲۴ فوریه با امضای رئیس جمهور، قانون رسمی کشور اوگاندا شد. فشارهای بین المللی بر اوگاندا پس از تصویب این قانون افزایش یافت و حتی ایالات متحده آمریکا تهدید کرد که کمک‌های مالی انسان‌دوستانه به این کشور را قطع خواهد کرد.

پس از این فشار‌ها، قانون مجازات همجنس‌گرایان، نسخه‌ای که حبس ابد را پیشنهاد می‌داد ‌‌نهایت در این کشور لغو شد. دادگاهی در روز ۹ مرداد (اول اوت ۲۰۱۵) اعلام کرد که این قانون در مرحله‌ای که لایحه بوده بدون انجام سلسله‌مراتب قانونی و از طریق غیرقانونی، به تصویب رسیده است. اما فرهنگ ستیز با دگرباشان جنسی که نتیجه مستقیم این قانون بود همچنان در اوگانادا به قدرت خود باقی است.

در قانون مجازات همجنس‌گرایی در اوگاندا (۲۰۱۴)، همجنس‌گرایی صرف نظر از رضایت طرفین، نوعی تجاوز به عنف تلقی می‌شود و بین این گرایش و بیماری ایدز و ویروس اچ‌آی‌وی نوعی ارتباط مستقیم داده شده است. تمامی همجنس‌گرایان به محض دستگیری، توسط پزشکی قانونی معاینه می‌شدند و از آن‌ها آزمایش اچ‌آی‌وی می‌گرفتند. اگر چنانچه مبتلا به ویروس اچ‌آی‌وی بودند، مجازات آن‌ها تشدید می‌شد.

اکنون پناهجویان دگرباش جنسی اوگاندایی هم از دست دولت این کشور و هم از دست مردم فرار می‌کنند. تبلیغات گسترده ضد دگرباشان جنسی در این کشور، زندگی را ناممکن کرده است. جامعه همجنس‌گراهراس، دگرباشان جنسی را منبع بیماری‌های مقاربتی می‌بیند.

راه‌های مهاجرت و فرار از اوگاندا معمولا از طریق کشور کنیاست. پناهجویان اوگاندایی که به کمپ‌های پناهندگی در کشور کنیا مراجعه می‌کنند، فرض کلی بر این است که آن‌ها همجنس‌گرا هستند. رفتار‌ها با پناهجویان اوگاندایی در کمپ‌ها هم مناسب نیست.

کاموگا حسن می‌خواهد در فیلمش لایه لایه از خشونت‌های جامعه پیرامونی نسبت به دگرباشان جنسی اوگاندایی پرده بر دارد.