مقاومت هنرمندان اسرائیلی در برابر دولت نتانیاهو

گروهی از وزیران کابینه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، هنرمندان مستقل و منتقد اسرائیل را «خائن» نامیده و پرداخت کمک مالی به آن‌ها را مشروط به «وفاداری» آنان به سیاست‌های فرهنگی دولت کرده‌اند. بیش از ۱۵۰۰ هنرمند برجسته اسرائیلی با امضای دادخواستی به مقابله با وزیر فرهنگ اسرائیل برخاسته و بر استقلال خود تأکید ورزیده‌اند.

سازمان راست افراطی «ایم تیرتزو» (Im Tirtzu ) که بر اساس آموزه‌های تئودور هرتسل و با شعار «رؤیای صهیون را تحقق دهیم» تشکیل شده، فهرستی از اسامی برجسته‌ترین هنرمندان و نویسندگان اسرائیلی را منتشر کرده و آن‌ها را «خائنان عرصه هنر» نامیده است. در میان این اسامی چهره‌های برجسته و شناخته‌شده‌ای همچون نویسندگان آموس اوز و داوید گروسمان، نمایشنامه‌نویسی چون جوشوآ سوبول، خواننده مشهوری چون شاوا آلبرستین و بانوی بزرگ تئا‌تر اسرائیل گیلا آلماگور دیده می‌شود.

از سوی دیگر،  «میری رگو»، سرهنگ سابق ارتش اسرائیل و وزیر فرهنگ و ورزش دولت نتنانیاهو، دست به ابتکاری با عنوان «وفاداری در هنر» زده که بر اساس آن کمک‌های دولتی به نهادهای فرهنگی را مشروط به وفاداری به دولت کرده است.

در حالی که وزارتخانه متبوع او تنها حق دارد بر اساس معیارهایی مانند تعداد هنرپیشگان، اجرا‌ها و یا ابزار لازم تصمیم بگیرد.

پاسخ منتقدان نتانیاهو

در مقابل، منتقدان دولت نتانیاهو نیز ساکت ننشسته و به پاسخگویی برخاسته‌اند. اوُدد کوُتلر، بازیگر سینما و فیلمساز، اسرائیل را با اتحاد جماهیر شوروی (سابق) مقایسه کرده و گفته است: «در اینجا یک جنگ فرهنگی واقعی در جریان است».

ایزاک هرتزوگ، رهبر اپوزیسیون، نیز چنین سیاست‌هایی را با مک‌کارتیسم در سال‌های دهه ۱۹۵۰ در ایالات متحده مقایسه کرده و گفته: «موجی از مک کارتیسم به تلاش زننده‌ای برای در دست گرفتن نظام متوسل شده است.»

همچنین حیم گوری، شاعر ۹۲ ساله و تنها بازمانده دوران تشکیل اسرائیل، حاضر نشد جایزه «هنر صهیونیستی» که میری رگو آن را بنیان گذاشته بپذیرد.

علاوه بر این، بیش از ۱۵۰۰ تن از هنرمندان اسرائیلی نامه‌ سرگشاده‌ای خطاب به وزیر فرهنگ اسرائیل را امضا کرده‌اند که در آن آمده است: «ما، امضا کنندگان، آن صداهایی هستیم که شما می‌خواهید خاموششان کنید.»

در ادامه نوشته شده: «ما صمیمانه آرزو می‌کنیم که اسرائیل به کشوری تبدیل نشود که در آن هنرمندان به خاطر بیان عقایدشان، در فهرست سیاه قرار گیرند.»

میری رگو، وزیر فرهنگ اسرائیل در یک برنامه تلویزیونی تأکید کرده که او تنها کسی است که حق تعیین کمک مالی را دارد.

ایزاک هرتزوگ، رهبر اپوزیسیون، در فیسبوکش نوشت که رگو فراموش کرده است که دیگر سرسانسورچی ازتش نیست: «او حالا وزیر فرهنگ است.»

مهار سازمان‌های غیر دولتی

در این میان آیلت شاکد، وزیر دادگستری اسرائیل نیز لایحه‌ای با عنوان «قانون شفافیت» از تصویب پارلمان اسرائیل (کنست) گذرانده که بر اساس آن سازمان‌های غیر دولتی موظف‌اند منابع مالی خارجی خود را، در صورتی که بیش از نیمی از بودجه‌شان از سوی دولت‌های خارجی تأمین می‌شود، اعلام کنند.

سازمان‌های مدنی باید همچنین در فعالیت‌هایشان منابع بودجه خود را نیز آشکار کنند. آن‌ها همچنین باید هنگام صحبت با سیاستمداران و یا به مناسبت‌های مختلف نیز منابع مالی خود را اعلام کنند.

ایزاک هرتزوگ، رهبر اپوزیسیون، آیت شاکلد را به ریاکاری متهم کرده، چرا که خود او مخارج مبارزات انتخاباتی‌اش برای حزب «خانه یهودی» (حزب آبادی‌نشین‌ها در سرزمین‌های اشغالی فلسطین) را از محل کمک‌های خارجی تأمین کرده است.

روزنامه فریتاگ آلمان، در گزارشی نوشته هدف از این قانون این است که بر آن جی او‌های منتقد انگ «ضداسرائیلی» و «خطرناک» بزنند. نکته جالب اینجاست که این قانون تنها مشمول سازمان‌های غیر دولتی چپ می‌شود. ان جی او‌های راستگرا که از گروه‌های مسیحی بنیادگرا، سازمان‌های صهیونیستی دیاسپورا (دور از وطن) و کشورهای خارجی کمک مالی دریافت می‌کنند و با این پول‌ها آبادی‌های اغلب غیرقانونی می‌سازند، از شمول این قانون معافند و با دولت در هماهنگی.

دولت دست‌راستی اسرائیل به‌ویژه سازمان‌هایی چون «سکوت را بشکنیم» را مد نظر قرار داده که با انتشار مصاحبه‌های سربازان، خشونت ارتش اسرائیل را در جنگ غزه آشکار کرده و موجب سر و صدای زیادی در داخل و خارج کشور شده است.

بیش از ۳۰ هزار تن از اشخاص و سازمان‌های جنبش مدنی در اسرائیل به ثبت رسیده‌اند. حدود ۷۰ نهاد از آن‌ها به درگیری اسرائیل و فلسطین می‌پردازند. آن‌ها از سوی اتحادیه اروپا و یا دولت‌هایی مانند دولت دانمارک و سوئد و بلژیک حمایت مالی می‌شوند.

به گزارش دویچلند فونک، هنرمندان و فعالان حقوق بشر خود را تحت فشار احساس می‌کنند. گیلا آلماگور، هنرمند برجسته تئا‌تر، با اشاره به آزمایش وفاداری هنرمندان از سوی دولت می‌گوید: «آزادی بیان و آزادی هنر و خلاقیت ستون‌های اتکای دموکراسی هستند. چنین کاری (آزمایش وفاداری) را فقط در رژیم‌های ظلمانی انجام می‌دهند.»