ادمان آیوازیان و زندگی مردم نقاط مختلف ایران

ادمان آیوازیان، یکی دیگر از نقاشان پیشگام ایران معاصر است که همچون برخی از همنسلان خود مانند حسین محجوبی، همزمان در دو عرصه نقاشی و معماری فعال بوده است.

ادمان آیوازیان، که دوستانش با نام ادیک آیوازیان او را می‌شناسند، در سال ۱۳۱۰ در تهران به دنیا آمد. او نقاشی را از ۱۳ سالگی آغاز کرد و خیلی زود کار‌هایش را به نمایش گذاشت.

در ۱۶ سالگی، جایزه نخست مسابقه بین‌المللی نقاشان جوان تهران را به دست آورد. ۹ سال بعد، جایزه اول بینال تهران را از آن خود کرد و برای شرکت در بینال ونیز انتخاب شد.

او پس از گذراندن دوره متوسطه در دبیرستان تمدن، برای تحصیل در رشته معماری به انگلستان رفت. طراحی و نظارت بر ساخت هتل گاجره، دبیرستان توماسیان و ده‌ها پروژه شخصی حاصل این دوره از فعالیت‌های ادیک آیوازیان بوده است.

او علاوه بر تحصیل معماری در انگلستان، در آکادمی هنرهای زیبای رم نیز نقاشی آموخت و دامنه کار‌هایش از پرتره، نقاشی منظره تا کارهای انتزاعی و آبستره و نیز طراحی‌های برگرفته از نقاشی اسلامی و ایرانی را در برمی‌گیرد.

کتیبه‌های خط ثلث کوفی و کاشی‌کاری‌های او که در مساجدی در عربستان سعودی، کویت و عمان به کار رفته، تحت تأثیر نقاشی اسلامی و ایرانی است.

آخرین نمایشگاه ادمان آیوازیان، که سال‌هاست مقیم انگلستان است، در پاییز سال ۱۳۸۹ در تهران برگزار شد. او که پس از ۳۷ سال بار دیگر در تهران نمایشگاهی از نقاشی‌هایش را برپا کرده بود، با دو مجموعه «رباعیات» و «نقش خاطره»، جلوه‌هایی از طبیعت شهری و روستایی ایران و دلبستگی خود به زادگاهش را به نمایش گذاشت.

«مجموعه رباعیات» دربرگیرنده نقاشی‌های آبستره و انتزاعی اوست و «نقش خاطره» کارهای آبرنگی است که با نگاهی مردم‌شناسانه، جلوه‌هایی از طبیعت و زندگی مردم نقاط مختلف ایران را ثبت و ضبط کرده است.

ادمان آیوازیان، همچون تعدادی از نقاشان پیشگام ارمنی ایران و نیز بخش قابل توجه‌ای از نقاشانی که در دهه‌های ۱۳۲۰ و ۱۳۳۰ خورشیدی در عرصه نقاشی مدرن ایران فعال بودند، به ویژه در کارهای آبرنگ خود مفتون طبیعت، جامعه و زندگی روزمره مردم است.

سبکی از نقاشی که خصلتی بومی و ملی- ایرانی دارد

او همچون دیگر نقاشان این دوره در این کار‌ها، هرچند از سبک‌های مدرن نقاشی بهره می‌گیرد، اما با نگاهی مردم‌شناسانه در سودای دست یافتن به سبکی از نقاشی است که خصلتی بومی و ملی- ایرانی داشته باشد.

این دسته از کارهای نقاشان این دوره چه از نظر مضمون و تم تابلو و چه از نظر شیوه نقاشی و سبک، به رغم برخی تفاوت‌های جزئی، شباهت‌های کلی و زیادی با هم دارند و می‌توان آن‌ها را در یک رده جای داد.

ادمان آیوازیان، اما بعد‌تر کوشید که همزمان با این آبرنگ‌ها، در نقاشی‌های رنگ و روغن خود به شیوه‌ای انتزاعی، حس و دید خود از ایران را بازتاب دهد. او خود درباره «مجموعه رباعیات» گفته است: «این کار‌ها برای من رباعی‌هایی هستند که به مردم تعلق دارند. فاصله از کشورت باعث می‌شود دوبیتی‌هایی که می‌خوانی یادگاری از تمام چیز‌هایت شود. می‌خواستم آن را با چیزهایی که از ادبیات و رفتار مردم اثرش بر من مانده تقسیم کنم. در وجودم و قلبم خواستم که از زندان بیرونشان بیاورم. همیشه سعی در ساده بودن کارم داشتم. هیچوقت چیزهای اضافه را در کارم جا ندادم.»

بیست تابلو مجموعه رباعیات، رنگ‌هایی روشن و شاد دارند. او خود در این مورد گفته است: «در رباعیات هم به روایت غمگینی برمی‌خورم، اما من در نقاشی تلاش کردم از فضای اندوه و غم بیرون بیایم و به نور و شادی برسم. بوم‌های سفید را برگزیدم که خالص باشند. رنگ‌ها شادی‌دهنده باشند. باید نور را در قلب هر کس به تجلی درآورد. پایان هر رباعی هم پرسشی است. فرقی نمی‌کند شاعر قدیمی باشد یا امروزی...»

ادمان آیوازیان عضو انجمن سلطنتی نقاشان رنگ روغن انگلستان است و موفق به دریافت جایزه وینزور نقاشان رنگ روغن انگلستان شده است.

ادمان آیوازیان، جلوه‌هایی از طبیعت و زندگی مردم نقاط مختلف ایران

ادمان آیوازیان، نقاشی‌هایش را در نمایشگاه‌های انفرادی و جمعی بسیاری در ایران و شهرهای مختلف جهان به نمایش گذاشته و جوایز متعددی را از آن خود کرده است. تعدادی از کارهای او در موزه سنت لازار ونیز، موزه آرام خاچاطوریان ایروان، موزه ملی تاریخی عبدالعزیز عربستان سعودی، موزه ملی و موزه هنرهای معاصر تهران نگهداری می‌شوند.

علاوه بر موزه‌ها و مجموعه‌های شخصی، شماری از نقاشی‌های وی در ساختمان‌های عمومی مانند مساجد و کلیسا‌ها در معرض دید همگان است از جمله در کلیسای سرکیس مقدس تهران، کلیسای ارامنه آبادان، کلیسای ارامنه‌ اهواز و شرکت نفت تهران.

طراحی داخلی مسجد فرودگاه ریاض، نقاشی دیواری سالن انتظار فرودگاه جده، نقاشی دیواری برای موزه ملی عربستان و طراحی کاشی برای مسجد جامع عمان از جمله دیگر آثار ادمان آیوازیان است.

ویدیو: پاره‌ای از آثار ادمان آیوازیان