پیشگامان نقاشی معاصر ایران

منیر فرمانفرمائیان و هنر آینه‌کاری

<p>کیانوش فرید - منیر شاهرودی فرمانفرمائیان از جمله هنرمندان پیشگام در نقاشی معاصر ایران است که همچنان خلاقانه آثار تازه خود را به علاقمندانش عرضه می&zwnj;کند.</p> <!--break--> <p>او در سال ۱۳۰۲ در قزوین به دنیا آمد و کودکی&zwnj;اش را در همین شهر گذراند تا سال ۱۳۰۹ که به همراه پدرش که نماینده مجلس شورای ملی شده بود، به تهران رفت.</p> <p>&nbsp;</p> <p class="rtejustify">پدرش به طراحی فرش علاقه بسیار داشت و بر کار بافندگان فرش نیز نظارت می&zwnj;کرد. در این محیط منیر ابتدا با بافندگی، سوزن&zwnj;دوزی و برودری آشنا شد و نخستین نقاشی&zwnj;هایش، گل&zwnj;هایی بود که در باغچه خانه&zwnj;شان می&zwnj;رویید.</p> <p>&nbsp;</p> <p>او از&zwnj;&zwnj; همان جوانی سودای هنر در سر داشت و می&zwnj;خواست برای ادامه تحصیل به فرانسه برود اما جنگ جهانی دوم امکان این سفر را به او نداد. منیر ابتدا به مراکش و از آنجا به هند رفت و سپس همراه دو برادرش و منوچهر یکتایی، که بعد&zwnj;ها با او ازدواج کرد، راهی آمریکا شد و مدتی در نیویورک ماند.</p> <p>&nbsp;</p> <p><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/kfmo02.jpg" style="width: 500px; height: 506px;" /></p> <p>&nbsp;</p> <p>در سال ۱۳۲۳ در بازگشت به ایران به دانشکده هنرهای زیبای تهران رفت و سال ۱۳۲۵ دوباره به نیویورک بازگشت و ابتدا در مدرسه طراحی پارسونز و سپس در دانشگاه کورنل این شهر تحصیلات خود را پی گرفت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در آغاز مدتی به عنوان تصویرساز مد کار کرد و در همین دوران با هنرمندان سر&zwnj;شناسی مانند اندی وارهول و جکسن پالاک آشنا شد و از نقاشی چون میلتون آوری، شیوه مونوپرینت را آموخت که آن را بعد&zwnj;ها به طور گسترده&zwnj;ای در نقاشی&zwnj;های روی شیشه&zwnj;اش به کار برد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>منیر فرمانفرمائیان پس از جدایی از منوچهر یکتایی نقاش و شاعر معاصر، با ابوالبشر فرمانفرمائیان ازدواج کرد. این ازدواج به او امکان داد تا ایران را از نو بازشناسد و این کشف دوباره را در کار&zwnj;هایش بازتاب دهد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>او پس از ۱۳ سال، در سال ۱۳۳۶ به ایران بازگشت و در آغاز به نقاشی از اعضای خانواده و مونوپرینت&zwnj;هایی از گل و گیاه پرداخت. در سال ۱۳۳۷، مدال طلای بینال ونیز را از آن خود کرد و کار&zwnj;هایش در یک نمایشگاه گروهی در موناکو به نمایش درآمد.</p> <p>&nbsp;</p> <p><img alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/kfmo04.jpg" style="width: 500px; height: 492px;" /></p> <p>&nbsp;</p> <p>اما او که هم به دلیل همراهی همسرش ابولبشر و هم به دلیل سمت&zwnj;های مشاوره&zwnj;ای که در مؤسسات مختلف دولتی، امکان سفر و مطالعه و بررسی هنرهای سنتی، محلی و مردمی ایران را یافته بود، به&zwnj;تدریج به سوی استفاده از شیوه&zwnj;ها و شگردهای کهن گرایش پیدا کرد و آثارش را با تأثیرپذیری از معماری سنتی و با استفاده از آثار تزئینی قدیمی در ترکیبی با اکسپرسیونیسم و مینیمالیسم می&zwnj;آفریند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در&zwnj;&zwnj; همان آغاز بازگشت به ایران، تحت تأثیر فوق&zwnj;العاده&zwnj;ای که بازدیدش از شاه چراغ شیراز بر او گذاشته بود، به کارآموزی در رشته سنتی آینه&zwnj;کاری پرداخت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>آثار منیر فرمانفرمائیان، از نقاشی گل تا چیدمان&zwnj;های مدرن را در برمی&zwnj;گیرد، اما او بیشتر به دلیل آینه&zwnj;کاری&zwnj;ها و نقاشی&zwnj;های روی شیشه&zwnj;اش در جهان شناخته شده است که به شکلی متمایز برآمده از علاقه و پیوند او با سنت&zwnj;های تصویری و هنری ایران باستان و شناختش از هنر مدرن و تلفیق موفق و مبتکرانه این دو دنیا است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>او با بهره&zwnj;گیری از هنر رو به فراموشی آینه&zwnj;کاری، تلفیقی یگانه و مختص به خود از سنت و مدرنیسم به&zwnj;دست داد و با نشاندن عناصر برخاسته از سنت در چارچوبی مدرن، آثاری آفرید که فرم&zwnj;ها و زبان و بیان تصویری متفاوتی را به هنر معاصر پیشنهاد می&zwnj;کند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>منیر فرمانفرمائیان، پس از انقلاب و هنگامی که خانه و بسیاری از آثارش مصادره شده بود، ناگزیر بار دیگر راهی نیویورک شد و بار دیگر کارش را آنجا از سر گرفت.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در همین زمینه:<br /> <a href="#http://radiozamaneh.com/taxonomy/term/8139">پیشگامان نقاشی معاصر ایران از کیانوش فرید در زمانه</a></p>