بلاتکلیفی فعالان اجتماعی عرب در زندان

محسن کاکارش - بر اساس گزارش‌های منتشر شده، اخیراً ده‌ها تن از شهروندان عرب در اهواز با وثیقه از زندان آزاد شدند، اما هنوز شمار چشمگیری از آنان با گذشت چندین ماه در زندان‌ها بلاتکلیف هستند.

کریم دحیمی فعال حقوق بشر می‌گوید، این دسته از شهروندان که تعدادشان بیش از ۳۰۰ نفر است، در سالگرد اعتراض‌های ۱۵ آوریل بازداشت و پس از ماه‌ها بلاتکلیفی با وثیقه‌های سنگین آزاد شدند. از طرفی دیگر هاشم شعبانی، زندانی سیاسی محکوم به اعدام از حدود یک ماه و نیم پیش به مکان نامعلومی منتقل شده است و هنوز از سرنوشت او اطلاعی در دست نیست. همزمان سه تن از فعالان فرهنگی در اعتراض به وضعیت خود بیش از۴۶ روز است دست به اعتصاب غذا زده‌اند. این در حالی ا‌ست که بازداشت شهروندان عرب همچنان ادامه دارد.

نداشتن وکیل تسخیری

به گفته فعالان حقوق بشر، روز سه‌شنبه ۱۵ مرداد در دادگاه انقلاب اهواز ده‌ها نفر به اتهام اقدام علیه امنیت ملی و تبلیغ علیه نظام محاکمه شدند.

کریم دحیمی به زمانه می‌گوید، این شهروندان در جلسه دادگاه حتی وکیل تسخیری هم نداشتند. به گفته او، هنوز معلوم نشده، این کار به دلیل تعداد زیاد پرونده‌ها صورت گرفته یا انگیزه دیگری در کار بوده است.

اسم سه تن از فعالان عرب که با وثیقه یک میلیارد و نیمی از زندان آزاد شدند، صالح تامول (طرفی)، مهدی زرگانی و عادل سعدونی است.

کریم دحیمی می‌گوید، این سه فعال عرب حدود دوماه در بازداشتگاه اداره اطلاعات زیر شکنجه‌های شدید بودند و تمامی اتهامات خود را در دادگاه رد کرده‌اند.

هر سال شهروندان عرب در سالگرد اعتراض‌های ۱۵ آوریل در استان خوزستان دست به گردهمایی و تجمعات اعتراضی می‌زنند. آقای دحیمی می‌افزاید: «نیروهای امنیتی در سال جاری صدها نفر را بازداشت کردند که اسامی ۳۰۰ تن از آنان به دست من رسیده است.» به گفته او، فعالان اجتماعی در داخل کشور تعداد بازداشت شدگان را ۵۰۰ نفر عنوان کرده‌اند.

هشت سال پیش، به دنبال انتشار نامه منسوب به دفتر ریاست جمهوری اسلامی ایران مبنی بر اجرای برنامه‌هایی برای «تغییر جمعیتی استان خوزستان به زیان مردم عرب بومی در مناطق عرب‌نشین استان» گردهمایی‌هایی برگزار شد، اما دولت ایران وجود چنین برنامه‌هایی را تکذیب کرد و نامه منتشر شده را جعلی خواند.

از آن زمان تقریباً هرسال در ماه آوریل (اردیبهشت)، اعتراض‌ها و گردهمایی‌هایی در مناطق عرب‌نشین ایران صورت می‌گیرد و به موازات آن شماری از شهروندان عرب بازداشت می‌شوند.

وضعیت وخیم سه فعال عرب

بر اساس خبرها، علی چبيشاط، سلمان چايان و سيدياسين موسوی سه زندانی عرب بیش از ۴۶ روز است در اداره اطلاعات اهواز دست به اعتصاب غذا زده‌اند و تاکنون هیچ خبری از وضعیت آنان منتشر نشده است.

روز ۲۷ جولای (پنجم مرداد) ياسين موسوی و على چبيشاط به دلیل وضعیت بد جسمی‌شان به بيمارستان فاطمه الزهرا منتقل شدند.

کریم دحیمی در پیوند با وضعیت این سه فعال عرب می‌گوید، خانواده‌ها به بیمارستان‌های اهواز ازجمله بیمارستان فاطمه الزهرا که متعلق به سپاه است سر زدند، اما نتیجه‌ای نگرفتند و موفق نشدند فرزندان‌شان را پیدا کنند. آنان چند روز پیش در مقابل اداره اطلاعات در امانیه اهواز اعتراض کردند. گفتند می‌خواهیم فرزندان‌مان را ببینیم، اما نتیجه‌ای نگرفتند. نیروهای اطلاعات به خانواده‌ها گفته بودند اگر آنجا را ترک نکنند، بازداشت خواهند شد.

این فعالان نه ماه پیش به دنبال انفجار یک لوله گاز در نزدیکی شوش، از سوی نیروهای امنیتی بازداشت می‌شوند. همراه با این سه نفر شش تن دیگر نیز بازداشت شده بودند که آنان با وثیقه آزاد شدند.

 روز چهارشنبه ۲۶ ژوئن (۲۰۱۳) پرس‌تی‌ویاعلامکرد که به زودی فیلم اعترافات آنان مبنی بر دست داشتن در انفجار لوله گاز را پخش می‌کند.

گفته می‌شود، این افراد در یک موسسه فرهنگی به نام شباب در شهر شوش کار می‌کردند. کریم دحیمی می‌گوید، در پرونده این افراد ابهاماتی و جود دارد و تاکنون برای آنان حکمی صادر نشده و کماکان در بازداشتگاه اطلاعات اهواز به سر می‌برند.

انتقال هاشم شعبانی‌نژاد به مکانی نامعلوم

 هاشم شعبانی‌نژاد زندانی سیاسی محکوم به اعدام، حدود یک‌ماه پیش از زندان کارون اهواز به مکان نامعلومی منتقل شده است و از آن زمان هیچ اطلاعی از سرنوشت وی در دست نیست.

این زندانی سیاسی عرب همراه با هادی راشدی، محمدعلی عموری‌نژاد، سید جابر آلبوشوکه و مختار آلبوشوکه به اتهام محاربه وفساد فی‌الارض و تبلیغ علیه نظام جمهوری اسلامی و اقدام علیه امنیت ملی به اعدام محکوم شدند.

کریم دحیمی می‌گوید: «چندی پیش خانواده‌ها به ملاقات فرزندانشان می‌روند، اما متوجه می‌شوند که هاشم شعبانی‌نژاد بین آنان نیست و معلوم می‌شود به مکان دیگری منتقل شده است. تا اینکه ده روز پیش طی یک تماس کوتاه تلفنی به خانواده‌اش گفته حالش خوب است، اما او نگفته کجا نگهداری می‌شود.»

این فعال حقوق بشر می‌افزاید، هنوز مشخص نیست علت انتقال او به مکانی نامعلوم، فرستادن نامه به بیرون از زندان است یا اجرای حکم او.

پیش از انتقال هاشم شعبانی‌نژاد نامه‌ای از او منتشر شد که در آن از جمله به مسائلی مانند اعترافات اجباری اشاره کرده بود.

این زندانی سیاسی در نامه خود نوشته بود: «تاکید می‌کنم که هیچ وقت و تحت هیچ انگیز‌ه‌ای در هیچگونه فعالیت نظامی وارد نشدم و تا هنگامی که مکانیسم‌ها و طرق مسالمت‌آمیزی برای تحقق خواسته‌های به حق‌مان وجود دارد مخالف هرگونه اقدام مسلحانه هستم. اکنون از همه جریان‌های مدافع حقوق انسان تقاضای اهتمام فوری به موضوع مطرح شده را دارم. مهم‌ترین خواسته ما برگزاری دادگاهی مجدد به شکل علنی و بی‌طرف است، محاکمه‌ای بدون تاثیر از هیچ قدرتی و به تمام معنای کلمه عادلانه و از شما می‌خواهم هر آنچه در امکان دارید برای تحقق این خواسته بر حق، به کار بگیرید.»

 پنج کنشگر عرب یادشده از اعضای گروه علمی - فرهنگی "الحوار" بودند. کمیل آلبوشوکه پسر عموی جابر آلبوشوکه و مختار آلبوشوکه پیشتر به زمانه گفته بود: الحوار یک گروه قانونی در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی بود و مجوز داشت. ازجمله فعالیت‌های این گروه برپایی جشن‌های عربی، شعر، موزیک و حتی تئاتر به زبان عربی بوده است.

پرس تی‌وی و تفهیم اتهام فعالان

سال گذشته میلادی پرس تی‌وی فیلماعترافات پنج تن از زندانیان عرب را مبنی بر دست داشتن در ترور یک فرد بسیجی به نام «کاظم آدوس» پخش کرد.

این پنج نفر به نام‌های عيدان شاخی (بيت سياح)، حسن عبيات، خالد عبيداوی، جاسم ساعدی، رضا عبيداوی از ابتدای سال ۲۰۱۲ تاکنون در زندان کارون اهواز به سر می‌برند.

پر پایه گزارش فعالان حقوق بشر، از سوی شعبه یک دادگاه انقلاب شهر حمیدیه، اتهامات محاربه با خدا، تاسیس تشکیلات ضد انقلاب و اقدام علیه امنیت ملی به متهمان اعلام شده است.

هنوز حکمی برای این پنج شهروند عرب صادر نشده است، اما گفته می‌شود چهار نفر دیگر به نام‌های مصطفى كوتی، حسن منابی، عدنان ساعدی، جواد بترانی که همراه با این افراد بازداشت شده بودند، با قرار وثیقه از زندان آزاد شدند.

در طول سال‌های گذشته پرس تی‌وی شبکه انگلیسی زبان جمهوری اسلامی بارها اعترافات زندانیان سیاسی را پخش کرده است.

پیشتر شادی صدر یکی از موسسان سازمان عدالت برای ایران به دویچه‌وله گفته بود: «ما در اسنادی که در دست داریم و تسلیم مقامات آلمان کردیم و قصد داریم تسلیم مقامات ذی‏صلاح دیگر هم بکنیم، کاملاً نشان داده‏‌ایم که چگونه "پر‌‌س‌‏تی‏‌وی" فیلم‏‌ها و برنامه‏‌هایی را از اعترافات زندانیان سیاسی تهیه کرده که این اعترافات تحت شکنجه و اجبار گرفته شده و حتی برخلاف قوانین ایران، چهره‏‌ها و اسامی زندانیان سیاسی را نشان می‏‌دهند، بدون این‏که آن‏ها در محاکمه‏‌ای محکوم شده باشند و حتی رسماً به هیچ جرمی متهم شده باشند.»

آخرین احکام اعدام

غیر از موارد یاد شده، اخیراً حکم اعدام چهار زندانی سیاسی در دیوان عالی کشور تائید شده است. اسامی آنان غازی عباسی، عبدالرضا امیر خنافره، جاسم مقدم‌ پیام و عبدالامیر مجدمی است که به اتهام «محاربه با خدا و فساد فی الارض» در روز ۱۴ شهریورماه ۱۳۹۱ در دادگاه انقلاب اهواز به اعدام محکوم شده‌اند. دیوان عالی کشور حکم این چهار زندانی سیاسی عرب را در روز ۲۲ تیرماه ۱۳۹۲ به زندانیان و خانواده‌ها ابلاغ كرد.

 بازداشت در آستانه عید فطر

بر پایه اخباری که فعالان حقوق بشر منتشر کرده‌اند، شماری از شهروندان در آستانه عید فطر توسط نیروهای دولتی بازداشت شده‌اند.

گفته می‌شود بازداشت این افراد در هنگام دیدار با خانواده زندانیان سیاسی صورت گرفته است. اسامی افراد بازداشت شده در اهواز حسین حمودی، ابراهیم دحیمی، حبیب عوده، صادق حمدان، محمد عفراوی، عارف عبدالمجید هستند و بازداشت شدگان شهر حمیدیه صلاح عبیاوی، یوسف طرفی، احمد مرمضی، فرزند ناصر، ناجی ساعدی اعلام شده است. تاکنون خبری از سرنوشت و وضعیت آنان منتشر نشده است.