شرکت‌های غربی در پی دستیابی به بازارهای ایران

تعدیل موقتی تحریم‌های بین‌المللی غرب علیه ایران بر سر برنامه اتمی‌اش هنوز باعث گشایش و رونق اقتصادی‌ای نشده که با انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری امید آن می‌رفت: افت ارزش ریال در برابر یورو و دلار، تورم بیش از ۳۰ درصد، کمبود آب و دشواری تأمین بنزین و دارو بخشی از مشکلاتی هستند که حکومت کنونی با آن‌ها دست به گریبان است.

در ماه‌های اخیر سفر نمایندگان بعضی شرکت‌های فرانسوی مانند تایرسازی «میشلن»، داروسازی «سانوفی اونتیس» و شرکت مخابراتی «اورانژ» نشانه شروع تنش‌زدایی در روابط اقتصادی ایران با سایر کشورها است.

‌ایالات متحده آمریکا و اتحادیه اروپا در سال ۲۰۱۰ تحریم‌های شدیدتر خود را نسبت به گذشته، علیه بانک‌ها و صنعت نفت ایران به اجرا درآوردند. علت تحریم‌ها، ظن غرب به اهداف نظامی در برنامه هسته‌ای ایران بود، اگر چه سران حکومت ایران تنها از اهداف صلح‌آمیز در این زمینه سخن می‌گفتند.

در ماه نوامبر سال ۲۰۱۳ سرانجام دولت ایران موافقت کرد که دست‌کم شش ماه به غرب اجازه بازرسی برنامه هسته‌ای‌اش را بدهد. در مقابل، غرب نیز بعضی از محدودیت‌ها علیه صنعت هوانوردی، خرید قطعات خودرو و صنعت نفت ایران را تعدیل کرد.

در عین حال مسئولان غربی همچنان به اعمال تحریم‌های بین‌المللی پایبند هستند. در همین وضعیت باراک اوباما، رئیس جمهوری آمریکا نیز در ماه فوریه طی دیدار فرانسوا اولاند، رئیس جمهوری فرانسه از آن کشور، گفت شرکت‌هایی که با وجود تحریم‌ها در پی دستیابی به بازارهای ایران هستند، خود مسئول زیان‌های احتمالی ناشی از این کار هستند، چون ممکن است با مجازات دولت آمریکا و متحدانش مواجه شوند.

با وجود این هشدارها، بعضی شرکت‌های غربی با امید به تعدیل بیشتر تحریم‌ها علیه ایران، همچنان به تلاش‌های خود برای سرمایه‌گذاری و بازاریابی در آن کشور ادامه داده‌اند. برای نمونه، در ماه فوریه نمایندگان گروهی از شرکت‌ها و موسسه‌های مالی اروپایی مانند سیمان‌سازی «لافراژ» و بانک «ناتیکسیس» فرانسه به ایران سفر کردند. سفر آن‌ها را انجمنی فرانسوی سازمان داده بود. مدیران ارشد چند شرکت فرانسوی، چندین دیدار با اعضای هیئت دولت حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، مسئولان گمرک و حتی محمد باقر قالی‌باف، شهردار تهران داشتند.

به‌طور کلی، شرکت‌های غربی در مورد اخبار دیدارهای‌شان از ایران بسیار محتاطانه عمل می‌کنند. به گفته منصور معظمی، معاون وزیر نفت ایران، حتی توافقی نیز در این زمینه وجود داشته که اطلاعات بیشتری در مورد دیدار نمایندگان شرکت‌های غربی با مسئولان ایرانی منتشر نشود.
در مقابل بعضی هشدارهای سیاستمداران غربی در مورد پایبندی شرکت‌ها به رعایت تحریم‌ها، بعضی مقام‌های ایرانی مانند معاون وزیر نفت و برخی مسئولان دیگر نیز می‌گویند شرکت‌های غربی‌ای که برای معامله با ایران تأخیر به خرج دهند، فرصت‌ها را از دست داده‌اند، زیرا مسئولان ایرانی برای سرمایه‌گذاری و معامله «تا ابد منتظر آن‌ها نخواهند ماند».

اما با وجود مقررات اسلامی سختگیرانه برای شهروندان و شرکت‌های غربی، تهران برای بسیاری از مدیران شرکت‌هایی که در گذشته در ایران فعال بوده‌اند، شهری بین‌المللی بوده است. این شرکت‌ها با همه مشکلات، ترجیح می‌دهند در ایران فعال باشند و بعضی از آن‌ها همچنان در پی راهیابی به بازارها و سرمایه‌گذاری در ایران هستند.

برگرفته از: وال‌استریت‌ژورنال