رضا خندان: تنها راه نجات زندانیان سیاسی از خطر کرونا، مرخصی یا آزادی آنهاست

در حالی که شیوع ویروس کرونا در بیشتر زندان‌های ایران محرز شده و نهادها و سازمان‌های حقوق بشری خواستار آزادی زندانیان سیاسی شده‌اند، مقامات قوه قضاییه همچنان از اعزام به مرخصی این زندانیان ممانعت می‌کنند. رضا خندان، همسر نسرین ستوده، وکیل دادگستری و فعال حقوق بشر محبوس در زندان اوین، در گفت‌وگو با زمانه، تنها راه نجات همسرش و دیگر زندانیان سیاسی از خطر ابتلا به ویروس کرونا را اعزام به مرخصی یا آزادی این زندانیان می‌داند.

رضا خندان در گفت‌وگوی روز دوشنبه ۲۵ فروردین ماه خود با زمانه می‌گوید:

«درخواست‌های نسرین ستوده برای آزادی یا اعزام به مرخصی از زندان تاکنون از سوی مقامات قضایی بی پاسخ مانده است.»

به گفته خندان در حال حاضر در بند سیاسی زنان در زندان اوین، ۱۸ زندانی سیاسی همچنان محبوس هستند و قوه قضاییه و مسئولان زندان نه تنها کاری نمی‌کنند، بلکه هیچ گونه پاسخی به نامه‌های ارسالی از سوی خانواده‌های این زندانیان نمی‌دهند.

رضا خندان همچنین با اشاره به بی‌توجهی مسئولان قضایی به رسیدگی به وضعیت زندانیان سیاسی در صفحه فیس‌بوک خود نوشته است:

«رفتن به ملاقات به دلیل خطر ویروس، بسیار سخت‌تر از قبل شده است. ریسک ابتلا در آنجا بسیار بالاست اما خانواده‌ها نمی‌توانند عزیزانشان را بدون ملاقات و ارتباط رها کنند.»

خندان در تشریح وضعیت سالن‌های ملاقات و بی‌اعتنایی مسئولان زندان به خطر ورود ویروس کرونا به درون زندان‌ها نیز به زمانه می‌گوید:

«ما و خانواده‌های دیگر برای ملاقات با زندانیان با تجهیزاتی که خودمان تهیه می‌کنیم به زندان اوین مراجعه می‌کنیم و حتی ضدعفونی کردن تلفن‌ها و صفحات فلزی که اجبارا با آنها تماس داریم بر عهده خودمان است، اما از آنجایی‌که سالن‌های ملاقات یک فضای مشترک و عمومی است، خطر انتقال ویروس کرونا میان افراد و کارکنان زندان بسیار زیاد است.»

نسرین ستوده، زندانی سیاسی که از ۲۳ خرداد ۱۳۹۷ توسط مأموران امنیتی بازداشت و به زندان منتقل شده است، اواخر اسفند ماه با انتشار نامه‌ای سرگشاده در اعتراض به جلوگیری مقامات قضایی از اعزام به مرخصی زندانیان سیاسی در ایران اعلام اعتصاب غذا کرد.

او در نامه خود خواستار تعطیلی بسیاری از بندهای زندان‌های کشور از جمله بند زنان زندان اوین به‌ عنوان یک «ضرورت ملی» شده بود.

همسر این زندانی سیاسی هم می‌گوید:

«تنها راه نجات زندانیان سیاسی از خطر کرونا، اعزام به مرخصی یا آزادی آنان است.»

علی اصغر جهانگیر، رئیس سازمان زندان‌ها در ایران، اواخر اسفند ماه در ابلاغیه‌ای به مدیران زندان‌ها در سراسر کشور اعلام کرد انجام ملاقات‌های خانواده‌ها تا گذر از شرایط همه‌گیری کرونا در زندان‌ها، صرفاً با هماهنگی‌های لازم و با تدابیر بهداشتی به ملاقات‌های کابینی محدود شود.

او در گفت‌وگوی دیگری با رسانه‌ها اعلام کرد که زندانیان باسابقه بیماری‎های زمینه‎ای همچون دیابت و آسم برای مراقبت بیشتر و جلوگیری از ابتلای آنها به کرونا از سایر زندانیان در زندان‌ها جدا شده‌اند و به با توجه به تمهیدات انجام شده در سطح زندان‎ها، شرایط بهداشتی زندانیان تحت کنترل کامل قرار گرفته است.

رضا خندان اما با اشاره به وجود نابه‌سامانی در وضعیت ملاقات خانواده‌ها با زندانیان می‌گوید:

«ملاقات‌های حضوری کاملا قطع شده و در حال حاضر همسرم بیش از یک‌ ماه است که از دیدن فرزندان خود محروم شده است. در ملاقات‌های کابینی هم به دلیل نرده‌کشی در طرفین کابین‌ها، به‌سختی می‌توان زندانی را از پشت شیشه و نرده ملاقات کرد.»

او همچنین از لغو ملاقات‌های کابینی در برخی از روزهای تعطیل خبر می‌دهد و می‌گوید وقتی روزهای تعیین شده برای ملاقات با تعطیلات رسمی در کشور تلاقی پیدا می‌کند، مسئولان زندان روز جایگزینی را برای ملاقات در آن هفته تعیین نمی‌کنند:

«با توجه به تعطیلی‌های اخیر در کشور و به تبع آن تعطیلی بخش اداری زندان‌ها، خانواده‌ها ممکن است تا چند هفته موفق به ملاقات با زندانیان نشوند.»

رضا خندان در ادامه گفت‌وگوی خود، درباره وضعیت زندانیان در بندهای دیگر زندان اوین می‌گوید:

«بند چهار زندان اوین از بندهایی است که با وجود تأیید شیوع کرونا در آنجا، کمترین میزان اعزام به مرخصی را داشته است. حتی افرادی که میزان محکومیت‌شان زیر پنج سال است و مشمول مرخصی و عفو شده‌اند هم همچنان بلاتکلیف در زندان به ‌سر می‌برند.»

روز ۲۵ اسفند ماه ۸۹ و هم‌زمان با حضور تیم‌های امدادی سازمان جهانی بهداشت در ایران برای تحویل محموله‌های تجهیزات و امکانات بهداشتی و کمک به مقابله با همه‌گیری کرونا، هیأتی از این سازمان، خواستار بازدید از اندرزگاه چهار زندان اوین شده بودند.

این درخواست اما از سوی مقامات امنیتی و قضایی ایران رد شد: مخالفت مسئولان قضایی با بازدید سازمان جهانی بهداشت از زندان اوین