شبح گرسنگی در پی هجوم فاجعه‌بار ملخ‌ها به پاکستان

کشاورزان پاکستانی با شدیدترین هجوم ملخ‌ها به مزرعه‌ها در تاریخ اخیرشان روبرو شده اند. نگرانی‌ها نسبت به امنیت غذایی در این کشور افزایش یافته است. سال گذشته هجوم ملخ‌ها به مزرعه‌های کشورهای غرب و جنوب آسیا و برخی کشورهای آفریقایی آغاز شد. در سال جدید، پیش‌بینی‌ها می‌گویند که شمار ملخ‌ها در دور جدید حمله آنها به مزارع ۲۰ برابر خواهد بود.

دولت پاکستان پس از هجوم انبوه ملخ‌ها به محصولات زمستانی زمین‌های کشاورزی این کشور وضعیت اضطراری ملی اعلام کرد.

نخستین فوج ملخ‌ها اواسط ۲۰۱۹ از امارات متحده عربی وارد پاکستان شد. کشاورزان منتظرند که تا چند هفته دیگر، فوج دومی از ملخ‌ها از ایران به آفت مزرعه‌های پاکستان بدل شود.

بنا به آمار سازمان کشاورزی و خوار و بار سازمان ملل (فائو)، هجوم ملخ‌ها به پاکستان خسارتی معادل دو میلیارد پوند بریتانیا به محصولات کشاورزی زمستانی وارد آورده است. محصولات تابستانی که اکنون نشاء می‌شوند، خسارتی معادل ۲,۳ میلیارد پوند خواهند دید.

اسماعیل راهو، وزیر ایالاتی کشاورزی در استان سند به روزنامه بریتانیایی «گاردین» می‌گوید که این بار آفت ملخ‌ها «تهدیدی خطرناک و فاجعه‌بار برای اقتصاد،‌ کشاورزی و امنیت غذایی در پاکستان هستند.»

سند هدف یکی از شدیدترین هجوم‌ها واقع شده است. به گفته راهو اما بقیه مناطق هم در امان نبوده‌اند و سال جاری فاجعه شدیدتر از سال گذشته خواهد بود:

«امسال از سال پیش ۱۰ برابر بدتر خواهد شد. آنها [ملخ‌ها]‌ از سه طرف در حال هجوم‌اند. ملخ‌ها و تخم‌هایشان اکنون ۵۰ هزار کیلومترمربع از زمین‌های زراعی را پوشانده‌اند. ما انتظار داریم که ملخ‌ها پنج میلیون‌ هکتار را آفت‌زده کنند. و آنها فقط به استان سند حمله نمی‌کنند، بلکه پنجاب و بلوچستان را هم آفت ملخ گرفته.»

کشاوری ۲۰ درصد تولید ناخالص داخلی پاکستان را تشکیل می‌دهد. ۶۵ درصد جمعیت در منطقه‌های زراعی زندگی و کار می‌کنند.

پاکستان به‌علاوه در بحران اقتصادی ناشی از ویروس کرونا است و تورم نیز به بیشترین میزان در ۱۲ سال اخیر رسیده است. هزینه آرد و سبزیجات ۱۵ درصد در سال جاری افزایش یافته. هجوم ملخ می‌تواند قیمت غذاهای اساسی را نیز چنان بالا ببرد که خانواده‌ها توان خریدشان را نداشته باشند.

در ایران نیز وضعیت خطرناکی حاکم است.  محمدرضا میر، سخنگوی سازمان حفظ نباتات ایران ۲۰ اردیبهشت سال جاری اعلام کرد که سال گذشته در ۷۶۰ هزار هکتار از اراضی با ملخ صحرایی مبارزه شد، ولی پیش‌بینی می‌شود امسال این آمار به یک میلیون هکتار افزایش یابد. به‌گفته میر، مبارزه با آفت ملخ صحرایی در ۱۸۳هزار و ۹۱۴ هکتار از اراضی کشور در هفت استان سیستان و بلوچستان، هرمزگان، بوشهر، فارس، کرمان، خوزستان و خراسان جنوبی صورت گرفته است.

هند نیز در هراس از هجوم دوباره ملخ‌ها به  به ایران و پاکستان پیشنهاد همکاری داده است. پاکستان هنوز پاسخی به این پیشنهاد نداده اما ایران ابراز آمادگی کرده است.

باران‌های سیل‌آسا در ابتدای سال گذشته شمسی در شبه‌جزیره عرب باعث شد که جمعیت ملخ‌ها رشدی تصاعدی پیدا کند. بارندگی‌های شدید، طوفان،‌ کاهش دمای هوا و حتی برف در آوریل (فروردین) گذشته کشورهای گوناگون خاورمیانه را غافلگیر کرد. این بارش‌ها پس از سه سال خشکسالی «استثنائی» توصیف و به تغییرات اقلیمی ناشی از گرمایش زمین نسبت داده شد.

ملخ‌هایی که جمعیت‌شان چند برابر شده بود، سپس به ایران و هندوستان و پاکستان و چند کشور آفریقایی هجوم بردند. به نوشته گاردین، نسل جدید ملخ‌ها ۲۰ برابر بیشتر است. ملخ‌ها در فوج‌هایی ۵۰ میلیونی حرکت می‌کنند و می‌توانند روزانه نزدیک ۱۴۵ کیلومتر جابجا شوند و در هر متر مربع ۱۰۰۰ تخم بگذارند.

با این وجود، دولت پاکستان از پیگیری جدی مشکل سر باز زده است. به گفته راهو، دولت مرکزی تقاضاهای مکرر آنها برای سم‌پاشی هوایی مزارع را رد کرده و دولت محلی هم منابع انجام این کار را نداشته است.

محمد اکرم دشتی،‌ یک سناتور از بوچستان هم مه ۲۰۱۹ دولت را در پارلمان پاکستان خطاب قرار داد و گفت که آفت ملخ به استان او آمده اما به استان‌های دیگر هم خواهد رفت و دولت مرکزی باید آماده باشد. دولت اما این اخطار را نادیده گرفت. دشتی اکنون به گاردین می‌گوید دیگر خیلی دیر شده است: «مردم زیادی گرسنگی خواهند کشید.»

در همین زمینه: