نام رمز: « کرسنت »؛ پرونده فساد ورشوه گیری وقتل

به پرونده‌ی «قرارداد کرسنت» برگ دیگری افزوده شده: ناپدید شدن و قتل یکی از شاهدان اصلی این قرارداد.

کرسنت پترولیوم، یک شرکت نفتی خصوصی مستقر در شارجه امارات متحده‌ی عربی است. دعاوی حقوقی این شرکت با وزارت نفت ایران در خصوص انتقال گاز ایران از میدان نفتی «سلمان» در خلیج فارس که در دادگاه بین المللی لاهه مطرح شده، از جمله موضوعات مهمی است که در رابطه با این شرکت مطرح است.

ماجرا از سال ۱۹۹۷ شروع شد که سال آغاز مذاکرات برای بستن قرارداد است. سرانجام در سال ۲۰۰۱ شرکت نفت ایران در دوران وزارت بیژن زنگنه (در دولت خاتمی) قراردادی با شرکت اماراتی کرسنت امضا کرد که براساس آن گاز ایران از میدان نفتی سلمان به مدت بیست و پنج سال با قیمتی بسیار پایین (یک پنجم قیمت گازی که به ترکیه فروخته می‌شد) به شرکت کرسنت واگذار شد. خبرهای مختلفی حاکی از آن است که برای انجام این قرارداد واسطه‌های مختلف ایرانی و عرب رشوه‌های بزرگی دریافت کردند، یکی از بزرگترین فساد‌های زنجیره‌ای که در سال‌های اخیرایران اتفاق افتاده وهنوز نام گیرندگان و مقدار آن اعلام نشده. این قرارداد چند سال بعد در درگیری‌‌های جناحی در حکومت ایران به عنوان « خیانت ملی» و «ترکمانچای گازی »معرفی و متوقف شد. اصول‌گرایان از آن برای حمله به هاشمی رفسنجانی استفاده می‌کنند و مهدی هاشمی را فردی تعیین‌کننده در پرونده می‌خوانند.

یک بازرگان ایرانی بریتانیایی به نام عباس یزدان پناه، که نقشی کلیدی در شکل گیری این قرار داد داشته است و گفته می‌شود که به مقام‌های نفتی نظامی ایران نزدیک بوده، در ماه ژوئن ۲۰۱۳ ناپدید و بعد جسد وی در فجیره پیدا شد. پلیس دوبی روز هشتم ژانویه ۲۰۱۴ اعلام کرد سه ایرانی مظنون به ربودن عباس یزدان پناه را بازداشت کرده است. شرکت اماراتی دعوای خود با ایران را به دادگاه لاهه ارائه داده است.

گفت‌وگو با رضا تقی‌زاده، حسن هاشمیان و جمشید اسدی

در مورد قرارداد کرسنت با رضا تقی‌زاده، حسن هاشمیان و جمشید اسدی گفت‌وگو کرده‌ایم.

رضا تقی زاده کارشناس سیاسی، پرونده‌ی کرسنت را بسیار پیچیده توصیف می‌کند و تأکید می‌کند که باید در مورد آن به مردم ایران توضیح داده شود.

حسن هاشمیان منخصص جهان عرب، باور دارد که قراردادکرسنت به سود منافع ایران نبوده و نزاع‌های درونی نظام باعث افشای آن شده است.

جمشید اسدی، استاد اقتصاد، ماهیت پرونده‌ی کرسنت را سیاسی توصیف می‌داند.