افزایش جمعیت سالمندان در ایران؛ بحران کمبود امکانات

در حالی که مشکلات ناشی از نبود بیمه‌ فراگیر تامین اجتماعی مشکل عمده‌‌ سالمندان ایرانی است، علی‌اکبر محزون مدیرکل دفتر آمار، جمعیت و اطلاعات مهاجرتی سازمان ثبت احوال کشور، اعلام کرده که شمار جمعیت سالمند ده استان کشور، بیشتر از سطح متوسط کشوری است.

به گزارش خبرگزاری رسمی ایران (ایرنا)، ده استان ‌ گیلان، اصفهان، آذربایجان شرقی، خراسان جنوبی، تهران، سمنان، زنجان، مرکزی، همدان و مازندران دارای بیشترین جمعیت سالمند هستند.

علی اکبر محزون صبح روز جمعه ۲۴ مرداد سال جاری با اعلام نام این ده استان گفت: «نرخ جمعیت سالمندی در کشور به طور متوسط ۵.۷ درصد است و این ۱۰ استان، دارای جمعیت ۶۰ سال به بالا (بالاتر از میانگین متوسط کشوری) هستند.»

بر اساس این گزارش، استان‌های گیلان با ۸.۱ درصد، مرکزی با ۷.۴ درصد، خراسان جنوبی با ۷.۳درصد، آذربایجان شرقی با ۷.۱ درصد، همدان با ۶.۸ درصد و مازندران با ۶.۷ درصد دارای بیشترین جمعیت سالمند هستند.

پس از این شش استان، سمنان با ۶.۶ درصد، اصفهان با ۶.۵ درصد، زنجان با ۶.۵ درصد و تهران با ۶.۱ درصد از دیگر استان‌هایی هستند که دارای بیشترین جمعیت سالمند بالاتر از میانگین (۵.۷ درصد) هستند.

آمارهای موجود، حاکی از افزایش جمعیت سالمندان در ایران است. با این حال، سازمان‌های دولتی، هیچ برنامه‌ریزی جدی‌ای در این زمینه ندارند.

سالمندان و کمبود امکانات 

بر اساس اطلاعات دفتر آمار، جمعیت و اطلاعات مهاجرتی سازمان ثبت احوال کشور، سهم جمعیت سالمند در کشور، از سن ۶۵ سال به بالا، ۵/۷ درصد و حدود چهارمیلیون و ۲۰۰هزار نفر است.

به گفته محزون، «اگر سن سالمندی را از ۶۰ سال به بالا در نظر بگیریم، سهم سالمندان کشور ۸/۲ درصد جمعیت یعنی معادل شش میلیون و ۲۰۰ هزار نفر می‌شود».

این در حالی است که میزان امکانات مورد نیاز سالمندان در ایران، نه با میزان رشد جمعیت آنان هماهنگ است و نه با شمار جمعیت کنونی‌شان.

در حال حاضر سالمندانِ سراسر ایران، با بحران‌هایی روبه‌رو هستند چون: «نبود فرهنگ مناسب توجه به سالمندان»، «نداشتن نظام پیشگیری و پایش سلامت»، «نبود بیمه فراگیر تامین اجتماعی»، «نبود راه‌های عبور و مرور مناسب» و «کمبود مراکز مراقبت در منزل و نگهداری روزانه‌ای که سالمندان را با امکانات قابل قبول بپذیرد».

احساس «تنهایی»، «افسردگی»، «زودرنجی» و «انتظار مرگ تدریجی» در فرد سالمند ازجمله عوارض نبود این امکانات رفاهی است.

در حال حاضر براساس آمارهای اعلام شده در ایران، بیش از ۳۰ درصد سالمندان زیر پوشش هیچ بیمه‌ای نیستند و مستمری و حقوق بازنشستگی نمی‌گیرند و به این ترتیب، برای تعیین حداقل معیشت زندگی خود هیچ درآمدی ندارند.

علاوه بر مشکلات مربوط به بیمه و معیشت، استانداردهای شهرسازی در مورد معابر عمومی و خیابان‌ها رعایت نشده است و بدین ترتیب، شرایط فیزیکی و محیط روانی شهرهای ایران در تقابل با نیازهای سالمندان قرار دارد و زندگی در این شهرها را برای آنها خطرناک می کند.