تقدیر جایزه منطقه‌ای یونسکو از مرمت «ارگ سر یزد»

با به پایان رسیدن رقابت‌های سال ۲۰۱۴ برای کسب جایزه منطقه‌ای یونسکو برای حفاظت از میراث قاره آسیا و اقیانوسیه، یک پروژه مرمتی از ایران توانست «جایزه ممتاز» را در این رقابت به دست آورد.

پروژه مرمت ارگ سر یزد در جنوب شهر یزد، به دلیل نقش بخش خصوصی در حفاظت از این مجموعه تاریخی و کویری و به دلیل تاثیر قابل توجهی که بر وضعیت اقتصادی-اجتماعی مردم محل با توجه به ایجاد فرصت و اشتغال زایی ایجاد کرده، توانست نظر داوران را به خود جلب کند.

پروژ‌ه ارگ سر یزد به همراه ۱۳ پروژه دیگر از میان حدود ۴۶ پرونده ارسالی از منطقه آسیا و اقیانوسیه انتخاب و به دور نهایی راه یافته بود.

با این‌حال به گفته تیم کورتیس، رئیس هیئت داوران و رئیس بخش فرهنگی یونسکو در بانکوک امسال هیچ کدام از پروژه‌ها در حد کسب «جایزه برتر» نبودند اما تعدد پروژه‌هایی که توانستند سایر جوایز را به دست بیاوند، بالا رفتن سطح استاندارهای حفاظت از میراث فرهنگی توسط بخش خصوصی در منطقه آسیا و اقیانوسیه را نوید می‌دهد.

پنج جایزه «شایستگی» نیز به طرح‌های مرمتی و حفاظتی در استرالیا، هندوستان، نیوزلند، سنگاپور و تایلند اهدا شده است.

همچنین ۷ طرح مرمتی دیگر نیز «جایزه افتخاری» را به دست آوردند. مقبره شاهزاده حسین در بخش هلمند افغانستان، سکونت‌گاه کارکنان یک فانوس دریایی در استرالیا، یک خانه تاریخی در شهر بمبئي در هندوستان و همچنین مرمت عمارت «گالی سورجان سینگ» در لاهور پاکستان جزو این پروژه‌هاست.

جوایز حفظ میراث آسیا و اقیانوسیه یونسکو به منظور تجلیل از دستاورد اشخاص، سازمان های فعال در بخش خصوصی و پروژه‌های خصوصی- دولتی در مرمت موفقیت آمیز ساختمان‌های دارای ارزش تاریخی در منطقه اهدا می‌شود. برندگان بر اساس چگونگی انجام پروژه‌ها، درک روشن از ارزش بنا و معرفی آنها، مانند بیان روح محل، دستاوردهای فنی، استفاده مناسب و یا انطباق درخور، سهم و تاثیرپروژه با محیط فرهنگی و تاریخی جامعه محلی انتخاب می‌شوند.

پروژه حفاظت از بناهایی که  بیش از ۵۰ سال قدمت دارند، و عملیات مرمت آن‌ها در ۱۰ سال گذشته به اتمام رسیده‌اند و حداقل برای یک سال مورد بهره‌برداری قرار گرفته باشند، می‌توانند از منطقه آسیا و اقیانوسیه در این رقابت شرکت کنند.

ارگ سر یزد

روستای سریزد در حدود ۳۰ کیلومتری جنوب شهر یزد قرار دارد. برخی گمانه‌ زنی‌ها قدمت قلعه این مجموعه را به دوران ساسانی نسبت می‌دهد. این قلعه باستانی در سه طبقه و با برج و بارو و خندق ساخته شده است. در دوران سلجوقی و صفوی نیز قلعه بزرگ سر یزد شاهد تحولات و توسعه‌ بیشتر بود.

روستای سریزد به دلیل موقعیت طبیعی و تاریخی، باغ‌ها و مزارع سرسبز، قنات‌های پرآب و بناهای تاریخی متعدد، در سال‌های اخیر مورد توجه ویژه گردشگران ایرانی قرار گرفته و تورهای سیاحتی فراوانی به آن منطقه می‌رود.

از دیگر آثار تاریخی این منطقه مهم می‌توان به چاپارخانه قدیمی ساسانیان، رباط کهنه از آثار دوره سلجوقی و رباط نو (بازسازی شده) از آثار دوره صفوی، بقایای دروازه شهر فرافر از آثار دوره ساسانی، مسجد جامع سریزد، بافت قدیمی روستا، حمام تاریخی، آب انبارهای بسیار قدیمی و نخل‌ حسینیه اشاره کرد.