اعتراض نهادهای غیر دولتی به ساخت و ساز در حریم پاسارگاد

ده‌ها انجمن غیر دولتی دوست‌دار میراث فرهنگی در ایران به ساخت و سازهای صنعتی در حریم محوطه جهانی پاسارگاد اعتراض کرده‌اند.

این اعتراض‌ها از یک سو در مورد احداث یک واحد صنعتی در حریم درجه یک این محوطه دوران هخامنشی است و از سوی دیگر به توسعه یک شهرک صنعتی که در فاصله‌ای دورتر و در حریم درجه ۳ پاسارگاد توسعه می‌یابد مربوط می‌شود.

اکنون یک کارخانه «ذرت خشک‌کنی» در حریم درجه یک محوطه میراث جهانی پاسارگاد در حال ساخت است.

به گفته فعالان میراث فرهنگی در ایران، هر چند سازمان میراث فرهنگی برای مدتی مانع کار این کارخانه شده اما با حکم دادگاه و برخی مجوزها قرار است روند ساخت آن ادامه یاید.

با این‌حال روزنامه اعتماد در گزارشی که روز ۱۷ شهریور منتشر کرد از قول یک کارشناس باستان‌شناسی که نامش فاش نشده، نوشت: «این کارخانه ذرت خشک‌کنی در حریم درجه یک پاسارگاد قرار دارد و احداث آن نیز با مجوز سازمان میراث فرهنگی صورت گرفته است، بنابراین شکایت‌های انجام گرفته از این کارخانه به نتیجه‌ای نرسید و دادگاه به نفع این کارخانه رأی داد.»

امضاء کنندگان این بیانیه اعتراضی همچنین می‌گویند  یک شهرک صنعتی دیگر نیز محوطه پاسارگاد را تهدید می‌کند. به گفته این فعالان گرچه مسئولان میراث فرهنگی می‌گویند این شهرک در حریم درجه ۳ یا حریم منظر پاسارگاد قرار دارد، اما افراد مطلع تصریح می‌کنند محل آن نزدیک‌تر به محوطه و در حریم درجه ۲ است. این شهرک توانسته مجوز برق را نیز دریافت کند تا بدون هیچ مانعی فعالیت‌هایش را آغاز کند.

انجمن‌های دوستدار میراث فرهنگی می‌گویند دادن این پروانه به این شرط بوده است که کارگاه‌های صنعتی آلاینده نباشند و منظر تاریخی پاسارگاد نیز مخدوش نشود، اما اگر چنین نباشد «با توجه به ناتوانی سازمان میراث فرهنگی در متوقف کردن طرح‌های صنعتی و اقتصادی در حال کار، هیچ ضمانتی برای توقف کارگاه‌ها و گسترش آنها در آینده وجود نخواهد داشت».

به گفته برخی مسئولان سازمان میراث فرهنگی، این شهرک صنعتی به مکان مشخص‌شده‌ توسط سازمان ميراث  فرهنگی متعهد نمانده است.

امضاء کنندگان این بیانیه اعتراضی، چنین اقدامی را با توجه به جهانی بودن ثبت پاسارگاد و در نتیجه، در خطر قرار گرفتن آن، با ماجرای ساخت مجتمع جهان‌نما در پشت میدان نقش جهان در اصفهان مقایسه کرده‌اند.

احداث برج جهان نما در حریم منظر میدان تاریخی نقش جهان در اصفهان، باعث شد تا سازمان جهانی یونسکو به طور رسمی به ایران اخطار دهد و خواهان کوتاه شدن ارتفاع آن برج شود. اکنون دوستداران میراث فرهنگی در ایران می‌گویند توسعه این واحدهای صنعتی بار دیگر باعث «آبرو ریزی ایران» در مجامع بین المللی می‌شود.

ساخت و ساز در حریم محوطه باستانی پاسارگاد در حالی است که به تازگی  مهدی حجت، بنیان‌گذار سازمان میراث فرهنگی پس از انقلاب و رییس فعلی کمیته ملی بناها و محوطه‌های تاریخی ایران (ایکوموس ایران)، اعلام کرده است بسیاری از ساخت‌ و سازهایی که در حریم آثار باستانی ایران صورت می‌گیرد با مجوز مستقیم سازمان میراث فرهنگی است از این رو نمی‌توان از نظر قانونی با آن‌ها مقابله کرد. به گفته حجت  از آن‌جایی که بسیاری از ادارات میراث فرهنگی در استان‌ها از «بضاعت مالی و نیروی انسانی اندکی» برخوردار هستند مجوزهای ساخت و ساز فراوانی در حریم آثار باستانی صادر می‌کنند، و با این کار غیر کارشناسی به این آثار آسیب وارد می‌کنند.

بیانیه اعتراض به ساخت و ساز در حریم پاسارگاد توسط دیده‌بان یادگارهای فرهنگی و طبیعی ایران منتشر شده است.

این بیانیه به تایید  تعداد زیادی از انجمن‌های میراث فرهنگی از جمله انجمن دوستداران میراث فرهنگی افراز، انجمن ایلام‌شناسی ایران، انجمن دوستداران اصفهان، انجمن بوم و آفتاب (اهواز)، انجمن فرهنگی بیستون (تهران)، انجمن پاسداشت مفاخر ایران، موسسه پرتو گردشگری (تهران)، انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریانا (اهواز)، انجمن دوستداران میراث فرهنگی تاریشا (ایذه)، انجمن دوستداران حافظ (مشهد)، انجمن حاميان سبز جوان لرستان (اليگودرز)، انجمن سپيد پارس (بابل)، انجمن دوستداران میراث فرهنگی شوش، انجمن فرآوران ایران، انجمن فرزندان پارسه (شیراز)، انجمن مهرگان (شیراز)، انجمن دوستداران میراث فرهنگی و گردشگری نوژان کارون، انجمن دوستداران میراث فرهنگی هوتو (بهشهر)، جمعیت همیاران استان سبز (رشت)، كانون پارس فرهنگ (اليگودرز)، کانون پاسارگاد (گرگان)، مؤسسه فرهنگی بنیاد شوش‌شناسی، مؤسسه پارساسفر جنوب (شوشتر)، مؤسسه نیستان گمشده (مشهد) و بنیاد فردوسی رسیده است.