هویت جنسی و سکسوالیته نزد افراد ال‌جی‌بی‌تی و کوییر

چه وقت فهمیدید «لزبین» هستید؟ پرسشی که غالباً از تمامی افراد ال‌جی‌بی‌تی و کوییر پرسیده می‌شود. این امر ممکن است که افراد ال‌جی‌بی‌تی و کوییر در هر مرحله از زندگی خود از این امر آگاه شوند.

مطالعاتی که در زمینه رشد هویت با توجه به سکسوالیته و هویت جنسیتی به انجام رسیده‌اند، نشان می‌دهند که می‌توان جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر را از همان سنین اولیه از طریق ویژگی‌هایی نظیر احساس «تفاوت» در کودکی و علایق، ظاهر و رفتار جنسیتی غیرمعمولی شناخت.[۱]

باید توجه داشت که زمینه‌های اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و از این رو تجربه‌های افراد ال‌جی‌بی‌تی و کوییر متنوع و گوناگون است. اما تا کنون مدل‌هایی که برای روشن ساختن نحوه رشد هویت این افراد ارائه شده است، تحت تأثیر الزام اجتماعی بوده است، آن هم برای اینکه تصویر منسجمی از هویت‌های جنسی و جنسیتی داده شود.

برای مثال از آنجا که فرض می‌شود لزبین‌ها تنها از لحاظ جنسی برای زنان جذاب هستند و گی‌ها تنها برای مردان، تصور نمی‌شود که آن‌ها با افراد جنس مخالف تجربه‌های جنسی یا عاطفی دارند (یا داشته‌اند). به همین شکل، از آنجا که تصور می‌شود جنسیت ذاتی و فطری است، از ترنس‌ها (افراد تراجنسیتی) انتظار می‌رود که جنسیت خود را از سنین اولیه ناهمگون بیابند.

از این رو، افراد معمولاً داده‌ها و اطلاعاتی را درباره سکسوالیته و هویت جنسیتی خود بیان می‌کنند که با فرض‌های عمومی درباره این هویت سازگار است و اطلاعاتی را حذف کند که با آن‌ها سازگار نیست. برای مثال، بیان این قضیه که «من همواره لزبین بوده‌ام»، «من گی‌زاده شده‌ام» یا «من همواره احساس زنی را داشتم که در بدن مرد گرفتار شده است». [۲]

نقطه‌ضعف‌های پژوهش‌های روان‌شناختی در رابطه با هویت ال‌جی‌بی‌تی و کوییر

به عبارت دقیق‌تر، پژوهش‌ها و نظریه‌های روان‌شناختی مربوط به رشد هویت ال‌جی‌بی‌تی و کوییر بر این فرض بنا شده‌اند که: جوانانی که آشکارسازی نمی‌کنند یا در برابر آن مقاومت می‌کنند به دو دلیل اینگونه عمل می‌کنند: یا ۱) سکسوالیته یا هویت جنسیتی خود را «انکار می‌کنند» یا ۲) قادر نیستند آشکارسازی کنند اما می‌خواهند چنین کنند.

با وجود این، مشاهده بیشتر و دقیق‌تر سکسوالیته‌های گوناگون نشان می‌دهد که وضعیت بدین گونه نیست. به عنوان مثال، جوانانی که مجذوب همجنس می‌شدند تمایل اندکی را به پذیرش برچسب‌ها برای سکسوالیته و هویت جنسی خود نشان می‌دادند. [۳] در حالی که دلایل متعددی برای این امر وجود دارد که چرا جوانان از برچسب‌هایی نظیر «لزبین» یا «گی» استفاده نمی‌کنند یا از این کار اکراه دارند. برای مثال، آشکارسازی نمی‌کنند؛ یا احساس می‌کنند که متناسب با این برچسب نیستند؛ یا درگیر فعالیت‌های جنسی با همجنس نبوده‌اند. بسیاری از جوانان در حال حاضر این برچسب‌ها را رد می‌کنند، آن هم «به خاطر سرپیچی از برچسب‌های هویت اجتماعی که برتری سکسوالیته را بر هویت‌های شخصی آن‌ها نشان می‌دهد». [۴]

در مقایسه با هر جوانی که خود را ال‌جی‌بی‌تی و کوییر معرفی می‌کند، جوانان بسیاری وجود دارند که خود را ال‌جی‌بی‌تی و کوییر معرفی نمی‌کنند اما جذب افراد همجنس خود یا درگیر فعالیت‌های جنسی با همجنس می‌شوند. برخی از آن‌ها ممکن است بعدها خود را ال‌جی‌بی‌تی و کوییر معرفی کنند، در حالی که برخی دیگر که به تازگی خود را ال‌جی‌بی‌تی کیو معرفی می‌کنند ممکن است بعدها این برچسب‌ها را رها کنند. برخی دیگر کماکان در طیفی از رفتارهای جنسی از جمله اعمال جنسی با همجنس درگیر می‌شوند اما به طور قطع خود را دگرجنس‌گرا معرفی می‌کنند.

به همین شکل، افرادی که به گروه‌های فرهنگی و نژادی به حاشیه رانده شده تعلق دارند، از به‌کارگیری این برچسب‌های هویت جنسی اجتناب می‌کنند، زیرا این برچسب‌ها را به عنوان ساخت‌های غربی تلقی می‌کنند که در مورد آن‌ها به کار نمی‌رود.[۵] از این رو، سکسوالیته و هویت جنسیتی غالباً معیار ضعیفی برای پژوهش درباره تجربه‌های جوانان با گرایش‌های همجنس‌گرا و ترنس‌ها است و همچنین معیار ضعیفی برای پژوهش درباره موضوعاتی که بر زندگی و رشد این جوانان تأثیر می‌گذارند. این سطح از تنوع نشان می‌دهد که «انتخاب» آشکارسازی (یا عدم آشکارسازی) کاملاً پیچیده است. این امر همچنین اهمیت آشکارسازی را برای تمام جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر مورد پرسش قرار می‌دهد.

سکسوالیته به عنوان امری سیال

بسیاری از جوانان در حال حاضر سکسوالیته خود را به عنوان امری سیال تجربه می‌کنند. در حالی که برخی از جوانان، احساس روشنی درباره هویت جنسیشان ندارند، برای برخی دیگر از جوانان، گرایش‌ها و روابط با همجنس نشان‌دهنده امری پایدار در سکسوالیته آن‌ها نیست.

برای این جوانان، گرایش‌ها و جذابیت‌ها سیال تلقی می‌شوند، فراتر از آنچه که به‌واسطه برچسب‌های سکسوالیته و هویت جنسیتی انتظار می‌رود؛ علاوه بر این، آن‌ها الگوهای جنسی را دنبال می‌کنند که نسبتاً مستقل از جنسیت است.

اگرچه برخی از جوانان خود را ال‌جی‌بی‌تی ‌معرفی می‌کنند، برای بسیاری دیگر از جوانان رفتار، تمایلات و گرایش‌ها به همجنس به عنوان شکلی از «آزادی جنسی» یا «انتخاب جنسی» تلقی می‌شود. برای برخی از جوانان، سیالیت جنسی ممکن است بازیابی هویت جنسی را تسهیل کند؛ اما برای برخی دیگر از آن‌ها، این امر معرفی خود به عنوان ال‌جی‌بی‌تی ‌را دشوار می‌سازد.

عدم توجه به تنوع و تفاوت تجربه‌های افراد ال‌جی‌بی‌تی و کوییر

مسئله دیگری که در بسیاری از پژوهش‌های روان‌شناختی فعلی وجود دارد این است که آن‌ها عموماً جوانان ال‌جی‌بی‌تی ‌را با دگرجنس‌گراها مقایسه می‌کنند گویی آن‌ها دو جمعیت متمایز هستند.

با وجود این، تجربه‌های جنسی جوانان ال‌جی‌بی‌تی ‌تا حد زیادی مشابه با تجربه‌های جنسی هم‌سالان دگرجنس‌گرای خود است، که طیف متنوعی از تجربه‌های جنسی را با افراد همجنس و غیرهمجنس را در بر می‌گیرد. اگر درصدد برآییم افراد  ال‌جی‌بی‌تی ‌را به عنوان افراد هم‌گون تلقی کنیم، آنگاه این امر باعث پنهان کردن این تنوع خواهد شد و تفاوت‌های مهمی که میان این افراد در رابطه با عواملی نظیر جنسیت، طبقه و فرهنگ وجود دارد، دیده نمی‌شود. [۶]

برای جوانان ترنس، رشد هویت جنسیتی می‌تواند حتی پیچیده‌تر باشد. در حالی که برخی از جوانان ترنس ممکن است جنسیت خود را نسبتاً ثابت یابند، برخی دیگر ممکن است جنسیت خود را سیال یا متغیر تجربه کنند.

سیالیت جنسیتی از رفتارها و تمایلات گذر می‌کند و به تجربه هویت‌های جنسیتی متعدد و گاهی اوقات متناقض امتداد می‌یابد. برای مثال، برخی از جوانان خود را این‌گونه توصیف می‌کنند که خود را یک روز شبیه «دختر» و یک روز شبیه «پسر» احساس می‌کنند یا حتی اینکه هیچ کدام از این واژه‌ها آن‌ها را به طور دقیق توصیف نمی‌کند.

اما فرصت اندکی برای جوانان وجود دارد تا به کندوکاو در هویت جنسیتی بپردازند، آن هم در جامعه‌ای که به شدت پیرامون دو مقوله و تنها دو مقوله سکس/جنسیت (یعنی مرد/زن و مردانه/زنانه) ساخته شده است و تنوع جنسیتی به ندرت گنجانده می‌شود. تجربه زیست از سیالیت جنسیتی نشان دهنده نوعی چالش با شیوه‌های دوگانه‌انگار تفکر درباره جنسیت است و این چیزی است که عمدتاً در پژوهش روان‌شناختی بررسی ناشده باقی مانده است.

به طور خلاصه می‌توان گفت که در واقع چشم انداز اجتماعی ـ سیاسی به نحو چشمگیری از دهه ۱۹۸۰ به بعد تغییر کرده است و پژوهش‌ها تلاش کرده‌اند تا تأثیر این تغییرات را بر رشد هویت و فعالیت‌های جنسی جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر معاصر مورد توجه قرار دهند.

به سبب عدم وجود پژوهش‌های دقیق در مورد افراد ال‌جی‌بی‌تی و کوییر، تصویری نسبتاً ناهمگون، مخدوش و جزئی از رشد هویت و تجربه‌های جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر ارائه شده است. علاوه بر این، پژوهش در مورد جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر در این راستا بوده است که بیش از حد بر جنبه‌های منفی خودشناسی افراد ال‌جی‌بی‌تی و کوییر تمرکز کند. این امر می‌تواند تا حدی بدین خاطر باشد که پژوهشگران می‌خواهند بر تغییر اجتماعی مثبت تأثیر بگذارند اما در انجام چنین کاری، این حوزه به‌واسطه عدم درک نقاط قوت و انعطاف‌پذیری جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر ضعیف شده است. [۷]

تجربه‌ها و واقعیت‌های زیسته جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر در حال حاضر بسیار متفاوت از تجربه‌ها و واقعیت‌های زیسته جوانان دهه گذشته است و به لحاظ فرهنگی و ملی تنوع قابل ملاحظه‌ای وجود دارد. به نظر می‌رسد کثرت عظیمی از پژوهش‌های موجود درباره جوانان ال‌جی‌بی‌تی و کوییر به شدت کهنه و منسوخ است و تنوع جنسی و جنسیتی را بازتاب نمی‌دهد.

منابع:

[1]. Grossman, A.H., D’Augelli, A.R., Salter, N.P. and Hubbard, S.M. (2006) Female-to-male and male-to-female transgender youth: comparing gender expression, gender atypicality, and parents’ responses. Journal of Gay, Lesbian, Bisexual and Transgender Counseling, 1(1), 41–59

[2]  Clarke, Victoria et al. (2010). Lesbian, Gay, Bisexual, Trans and Queer Psychology, An Introduction. Cambridge University Press.

[3] Savin-Williams, R.C. and Ream, G.L. (2003) Sex variations in the disclosure to parents of same-sex attractions. Journal of Family Psychology, 17(3), 429–38.

[4] Cohler, B.J. and Hammack, P.L. (2007) The psychological world of the gay teenager: social change, narrative, and ‘normality’. Journal of Youth and Adolescence, 36(1), 47–59.

[5] Chan, C.S. (1996) Don’t ask, don’t tell, don’t know: sexual identity and expression among East Asian-American lesbians. In B. Zimmerman and T.A.H. McNaron (eds.), The new lesbian studies: into the twenty-first century (pp. 91–7). New York: The Feminist Press.

[6] Savin-Williams, R.C. (2001) A critique of research on sexual-minority youths. Journal of Adolescence, 24(1), 5–13.

[7] Savin-Williams, R.C. (2001) A critique of research on sexual-minority youths. Journal of Adolescence, 24(1), 5–13.