قربانیان الکل و ساقی‌های در دسترس

سازمان پزشکی قانونی ایران اعلام کرده که در هفت ماه گذشته، ۵۳ نفر به دلیل «سوء مصرف الکل» جان خود را از دست داده‌اند.

خرید و فروش مشروبات الکلی در ایران ممنوع است و شرب خمر مجازات‌های سنگینی دارد، اما مثل خیلی چیزهای دیگر، نه حکومت توانسته است جلوی مشروب خوردن مردم را بگیرد و نه مردم از خیر مشروب گذشته‌‌اند.

مصرف‌کنندگان الکل معمولا به تهیه غیرقانونی یا مصرف نوشیدنی‌های الکلی دست‌ساز و خانگی و بعضا الکل طبی روی می‌آورند که در مورد سلامت این محصولات، اطمینانی وجود ندارد.

به گزارش خبرگزاری ایرنا، کامبیز سلطانی‌نژاد، مسئول امور آزمایشگاه‌های سازمان پزشکی قانونی گفته است که «تولید و توزیع مشروبات الکلی تقلبی در کشور، هر از گاهی با بروز مسمومیت‌هایی با متانول همراه است که این امر سبب مسمومیت، مرگ و میر و آسیب‌های دائمی در سوء مصرف کنندگان این فرآورده‌ها می‌شود».

بیشتر بخوانید: مرگ ۵٣ ایرانی در سال ۱۳۹۳ بر اثر مصرف مشروبات الکلی

به گفته این مقام پزشکی قانونی معضل مصرف الکل در ایران «به دلیل گستردگی عوارض و نیز نقش آن در وقوع حوادث و جرایم مختلف به توجه جدی نیاز دارد.»

یک شهروند تهرانی درباره افزایش‌ این مسمومیت‌ها می‌گوید: «این مسمومیت‌ها بیشتر توی مهمانی‌ها اتفاق می‌افتد چون طرف این کاره نیست! بعد هم چون باید یک حجم عظیمی عرق بخرد، می‌رود سراغ فروشنده‌های غریب و ارزان‌فروش. آن بی‌همه چیزها هم الکل صنعتی به جای الکل سفید قاطی مشروب‌های دست‌ساز می‌کنند و می‌فروشند به طرف.»

این نخستین بار نیست که حوادث ناشی از «سوء مصرف الکل» در ایران خبر ساز می‌شود. به تازگی حسن تامینی لیچائی، نایب رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس گفته است که اخبار مسمویت‌های ناشی از مصرف مواد الکلی تقلبی، «رویدادی تکراری» در ایران محسوب می‌شود.

به نوشته روزنامه ابتکار، این نماینده مجلس با استناد به آمار وزارت بهداشت گفته است که در بسیاری از مناطق ایران، مصرف الکل افزایش داشته به گونه‌ای که در حال حاضر بیش از ۲۰۰ میلیون لیتر انواع مشروب الکلی ساخت داخل و قاچاق در کشور مصرف می‌شود.

بیشتر بخوانید:‌ مصرف بیش از ۲۰۰‌ میلیون ‌لیتر مشروبات الکلی در ایران

سال گذشته نیز رسانه‌های ایران گزارش دادند که مصرف مشروبات الکلی دست‌ساز و تقلبی در رفسنجان باعث مسموم شدن ۳۶۰ تن و مرگ دست کم هفت شهروند شد.

امام جمعه رفسنجان اما این اتفاق را «توطئه‌ای برای بدنام کردن رفسنجان» دانسته ‌بود. توطئه جدید دشمن، علیه شهر مذهبی رفسنجان با عرضه نوشیدنی مشکوک و سمی.

او هم‌چنین گفته بود: «بر اساس آنچه که مرکز فوریت‌های پزشکی و شورای تامین و دانشگاه علوم پزشکی اعلام کرده است، این حادثه به علت مصرف نوشیدنی‌های نیرو زا رخ داده است.»

نگاهی به مصرف مشروبات الکلی در جهان و ایران

بنا بر گزارش سازمان بهداشت جهانی، سوء مصرف مشروبات الکلی علت در هر دقیقه جان شش نفر را در دنیا می‌گیرد.

اگرچه ایران در گزارش این سازمان، در رده‌های پایین مصرف مشروبات الکلی در جهان قرار دارد، اما بر اساس یکی دیگر از شاخص‌های میزان مصرف الکل، یعنی رتبه‌بندی کشورها بر اساس مصرف سنگین الکل، ایران در رتبه نوزدهم جهان قرار دارد.

بیشتر بخوانید: ایران، رتبه نوزدهم جهان در مصرف الکل به ازای هر نفر مصرف‌کننده

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، هر مصرف‌کننده در ایران، سالانه ۲۵ لیتر الکل مصرف می‌کند که این رقم دو برابر میزان مصرف یک شهروند آمریکایی و حتی بیشتر از متوسط مصرف یک شهروند روس‌ است.

حسن موسوی، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران سال گذشته گفته بود که بر اساس آمار اعلام شده توسط نیروی انتظامی، سالانه ۸۰ میلیون لیتر مشروبات الکلی به ارزش ۷۳۰ میلیون دلار وارد ایران می‌شود. به گفته اسماعیل احمدی مقدم، فرمانده نیروی انتظامی، «پلیس تنها می‌تواند ۲۵‌درصد از این قاچاق را کشف کند.»

بر پایه برآورد نیروی انتظامی، ۲۰۰ هزار «معتاد به الکل» در ایران وجود دارد.

قاچاق مشروبات الکلی در ایران

با وجود ممنوعیت مصرف و خرید و فروش مشروبات الکلی در ایران، گزارش‌ها از قاچاق گسترده و خرید و فروش آسان الکل حکایت می‌کنند.

دسترسی به مشروبات الکلی در ایران از طریق توزیع‌کنندگانی انجام می‌شود که «ساقی» نام دارند. با یک تماس تلفنی انواع مشروبات الکی در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گیرد و زمان انتظار برای رسیدن این کالا، طبق اعلام سازمان مبارزه با مواد مخدر ۱۷ دقیقه است.

با اینکه هر از گاهی خبر کشف و انهدام هزاران بطر مشروب توسط نیروی انتظامی ایران به گوش می‌رسد، ساقی‌ها اما همواره در دسترس هستند. آن‌ها با قیمتی بر مبنای نرخ دلار و یورو، انواع و اقسام مشروب را برای مشتریان فراهم می‌کنند. انواع ودکا، ویسکی، شراب و آبجو از برندهای معتبر.

افزایش شمار قاچاقچیان مشروبات الکلی در ایران اما باعث واکنش مجلس برای جلوگیری از توزیع الکل شده است.

چندی پیش، ابوالفضل ابوترابی، عضو هیأت رییسه کمیسیون قضایی و حقوقی مجلس ایران از بررسی و اصلاح موادی از قانون «مبارزه با قاچاق کالا و ارز» خبر داد که بر اساس آن از این پس قاچاق مشروبات الکلی شش ماه تا یک سال حبس خواهد داشت.

ابوترابی در گفت‌وگو با خبرگزاری خانه ملت گفته بود: «در جریان بررسی و اصلاح قانون مذکور، قاچاق مشروبات الکلی نیز مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفت که تاکنون تا حجمی به ارزش یک‌صد میلیون ریال با جریمه نقدی همراه بود ولی از این پس علاوه بر جریمه نقدی از شش ماه تا یک سال حبس همراه خواهد بود.»

در حالی‌که در کشورهای اروپایی فروش و استفاده از مشروبات الکلی برای جوانان زیر ۱۸سال ممنوع است و برای افراد خاطی مجازات‌های سنگین در نظر گرفته شده، در ایران ۱۷ تا ۳۵ ساله‌ها اصلی‌ترین مصرف‌کنندگان الکل هستند.

سال گذشته روزنامه «تهران امروز» در گزارشی «کمبود تفریح و سرگرمی و گران بودن امکانات تفریحی» را از مهم‌ترین دلایل گرایش جوانان به مشروبات الکلی اعلام کرد.

بر ‌اساس این گزارش، یک نظرسنجی درباره‌ مصرف الکل در ایران صورت گرفته که بر اساس آن ۸۰ درصد شرکت‌کنندگان گفته‌اند سابقه بیش از یک یا دو بار مصرف الکل را داشته‌اند و ۹۴ درصد ‌آن‌ها گفته‌اند فقط در جمع دوستان و همسالان به مصرف الکل تشویق شده‌اند.

بر اساس این نظرسنجی، ۸۹ درصد از افراد اعلام کرده‌اند که الکل طبی یا الکل سفید اصلی‌ترین مشروب مصرفی آن‌ها بوده است.

قانون مجازات اسلامی نوشیدن مشروبات الکلی در ایران را ممنوع و «حرام» اعلام کرده و برای آن ۸۰ ضربه شلاق در نظر گرفته است.

بر اساس این قانون، پس از دوبار تعزیر به دلیل «شرب خمر» یا‌‌ همان مصرف مشروب الکلی، قاضی می‌تواند حتی حکم اعدام متهم را صادر کند.