گزارش تحقیقی بی‌بی‌سی جهانی از تعرض جنسی و قتل نیکا شاکرمی

شبکه بی‌بی‌سی جهانی در گزارشی تحقیقی از آخرین لحظات زندگی نیکا شاکرمی، معترضی که در اعتراضات ۱۴۰۱ به‌قتل رسید، فاش کرد که سه‌تن از نیروهای حزب‌اللهی پس از دستگیری نیکا شاکرمی به این نوجوان تعرض جنسی کرده و او را با ضرب و شتم به قتل رسانده‌اند.

این گزارش که «بسیار محرمانه» طبقه‌بندی شده است، خلاصه‌ای‌ست از جلسه استماع پرونده نیکا میان برخی از مقام‌های سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و شامل اسامی قاتلان او و فرماندهان ارشدی است که سعی کردند حقیقت را پنهان کنند.

گزارش همچنین زمان قتل او را مشخص می‌کند. جسد او ۹ روز بعد پیدا شد و حکومت جمهوری اسلامی مدعی شد که او خودکشی کرده است.

بی‌بی‌سی می‌گوید اسناد رسمی جعلی متعددی در این‌ رابطه در گردش است و ماه‌ها وقت صرف کرده تا همه جزئیات را با منابع متعدد بررسی کند. مقام‌های جمهوری اسلامی و سپاه پاسداران به تماس‌های نویسندگان این گزارش که این مستندات را مطرح کرده‌اند، پاسخی نداده‌اند.

شبکه بی‌بی‌سی جهانی در گزارش خود تشریح می‌کند که برمبنای اسنادی که خطاب به فرمانده کل سپاه و گفت‌وگو با واحدهای امنیتی مخفی که مسئولیت سرکوب اعتراضات را برعهده داشته‌اند، نیکا شاکرمی تحت نظر قرار داشته است. یکی از این واحدها موسوم به «تیم ۱۲» به این نوجوان به دلیل «رفتار غیر متعارف» و تماس‌های مکرر با تلفن همراهش مشکوک به رهبری اعتراضات می‌شود و یکی از عوامل خود را در لباس معترض به میان جمعیت می‌فرستد تا این ظن را تأیید کند. این عامل با تیم خود برای دستگیری نیکا تماس می‌گیرد اما او فرار می‌کند.

خاله نیکا شاکرمی پیشتر به بی‌بی‌سی‌ فارسی گفته بود که نیکا آن شب با یکی از دوستانش تماس گرفته و گفته است که توسط نیروهای امنیتی تعقیب شده است. گزارش جدید زمان این تماس‌ها را یک ساعت پیش از این‌که نیروهای امنیتی دوباره این نوجوان را ببینند و بازداشت کرده و سوار یک خودروی ون یخچال‌دار بدون علامت کنند، محاسبه کرده است. طبق مکالمات انجام شده، سه عضو «تیم ۱۲» به‌نام‌های آرش کلهر، صادق منجزی و بهروز صادقی در قسمت عقب ون با نیکا شاکرمی بوده و مرتضی جلیل، سرپرست آن‌ها جلوتر با راننده بوده است.

در این گزارش آمده است که گروه سپس سعی کردند جایی برای بردن او بیابند. آنها یک قرارگاه موقت پلیس در آن نزدیکی را امتحان کردند، اما به دلیل شلوغ بودن آن از آنجا دور شدند. بعد نیکا شاکرمی را به یک بازداشتگاه بردند که فرمانده ابتدا با پذیرش او موافقت کرده اما بعد نظرش عوض می‌شود. برمبنای مستندات بی‌بی‌سی این فرمانده به بازپرس گزارش داده که «متهم [نیکا] مدام فحش می‌داد و شعار می‌داد. در آن زمان ۱۴ زندانی زن دیگر در ایستگاه بودند و تصور من این بود که او می‌تواند بقیه را تحریک کند. من نگران بودم که او شورش ایجاد کند.» طبق گزارش مرتضی جلیل برای مشاوره با ستاد فرماندهی سپاه خود تماس می‌گیرد و به او می‌گویند که به زندان اوین برود. او گفته که در مسیر از قسمت عقب صدای زد و خورد می‌شنیده است.

برمبنای گزارش اعضای این واحد برای ساکت‌کردن نیکا شاکرمی به روز متوسل شده و به او تعرض جنسی کرده‌اند. پس از تعرض جنسی و مقاومت او در حالی که دست‌هایش بسته بوده، او را با ضربات باتوم و تیزر به قتل می‌رسانند.

مرتضی جلیل، سرپرست تیم اعتراف کرده که پس از دیدن جسد بی‌جان نیکا سعی نکرده است بفهمد چه اتفاقی افتاده است: «من فقط به این فکر می کردم که چگونه او را منتقل کنم و هیچ سوالی از کسی نپرسیدم. فقط پرسیدم: "او نفس می کشد؟" فکر می کنم این بهروز صادقی بود که پاسخ داد: نه، او مرده است.»

جلیل برای سومین بار با مقر سپاه تماس می‌گیرد و با یک افسر ارشد با اسم رمز «نعیم ۱۶» صحبت می‌کند. نعیم در تحقیقات گفته: «ما قبلاً در پایگاه‌های خود کشته داشتیم و نمی‌خواستم این تعداد به ۲۰ نفر برسد. آوردن او به پایگاه هیچ مشکلی را حل نمی‌کرد.»

او به جلیل می‌گوید: «او را در خیابان بینداز». آن‌ها هم جسد نیکا را در خیابانی آرام زیر بزرگراه یادگار امام تهران رها می‌کنند.

بی‌بی‌سی به‌دلیل تناقض‌های موجود در اسناد، از طریق مشاوره با یک افسر اطلاعاتی سابق ایران که به آرشیو سپاه پاسداران دسترسی داشته صحت این گزارش را که گفته می‌شود بخشی از یک پرونده ۳۲۲ صفحه‌ای درباره معترضان بوده تأیید کرده و همچنین هویت «نعیم ۱۶» را نیز فاش کرده است. او سروان محمد زمانی‌، از نیروهای سپاه پاسداران معرفی شده است که بر مبنای اسناد موجود توبیخ کتبی دریافت کرده است.

نیکا شاکرمی‌‌ نوجوان ۱۶ ساله که به‌گفته نزدیکانش روز ۲۹ شهریور در جریان اعتراضات تهران در بلوار کشاورز حضور داشت، ناگهان ناپدید شد. پس از حدود ۱۰ روز بی‌خبری، پیکر بی‌جان او روز ۹ مهر تحویل خانواده‌اش داده شد.

برمبنای گزارش کمیته حقیقت‌یاب سازمان ملل متحد علاوه بر نیکا شاکرمی، بالغ بر ۷۳ کودک/نوجوان زیر ۱۸ سال دیگر در جریان اعتراضات ۱۴۰۱ به‌دست نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی به‌قتل رسیدند. این کمیته شمار کشته‌شدگان را بالغ بر ۵۴۰ نفر اعلام کرده است. کمیته منتخب دولت جمهوری اسلامی نیز به قتل ۹۰ معترض به‌دست نیروهای امنیتی اذعان کرده است.