آیا روابط ایران و تاجیکستان سرد شده است؟
شهزاده سمرقندی- آیا سفر رئیس‌جمهوری تاجیکستان به ریاض آن هم درست پس از قطع مناسبات ایران و عربستان سعودی، به معنای سردی روابط بین دوشنبه و تهران است؟
شهزاده سمرقندی
سفر رئیس‌جمهوری تاجیکستان به ریاض که پس از اعدام شیخ نمر و حمله به سفارت و کنسولگری عربستان در تهران و مشهد انجام شد، این سوال را پیش می‌کشد که آیا روابط جمهوری اسلامی و تاحیکستان سرد شده است؟
پیش از همه باید تاکید کرد که این سوال نه از شروع سفر خارج از برنامه امامعلی رحمان، رئیس‌جمهور تاجیکستان، بلکه از زمان سفر محی‌الدین کبیری مطرح شد. کبیری رهبر سابق حزب اسلامی تاجیکستان که حالا در تبعید و در خارج از تاجیکستان به سر می‌برد در همایش وحدت اسلامی به تهران دعوت شد و ملاقات کوتاهی هم با آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر ایران داشت که باعث بحث‌های گسترده‌ای در تاجیکستان شد. وزارت خارجه تاجیکستان هشتم دی‌ماه، با احضار سفیر ایران در این کشور به شرکت کبیری در همایش یادشده رسما اعتراض کرد.
بنا بر گزارش خبرگزاری مهر، حجت‌الله فغانی نوزدهم آبان‌ماه به عنوان سفیر تام‌الاختیار جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان منصوب شده است. دولت تاجیکستان در نامه‌ای رسمی مراتب اعتراض خود نسبت به حضور محی‌الدین کبیری و دیدار او با رهبر ایران را به سفیر تهران در تاجیکستان اعلام کرده بود. این موضوع در رسانه‌های داخلی تاجیکستان و در رسانه‌های روسی‌زبان منطقه بازتاب گسترده‌ای داشت.
سیدمکرم عبدالقادرزاده، رئیس شورای علوم مرکز اسلامی تاجیکستان نیز از سفر کبیری و دیدار رهبر ایران با این چهره تحت تعقیب دولت تاجیکستان انتقاد کرده و به رسانه‌های داخلی گفته بود که اگر ایران خواهان پایداری روابط خوب ایران با تاجیکستان باشد باید از پشتیبانی این حزب ممنوع دست بردارد.
این بحث‌ها نخوابیده، تنش میان تهران و ریاض بالا گرفت و سفر خارج از برنامه امام علی رحمان به ریاض و دیدار او با پادشاه عربستان سعودی پیغام آشکاری به تهران بود.
بعد از فروخوابیدن جنگ‌های داخلی در تاجیکستان، دولت این کشور «سیاست درهای باز» را در پیش گرفت تا بدینوسیله بتواند خود را از نزاع و درگیری‌های کشورهای همسایه و خاورمیانه دورنگه دارد و در عین حال از امکانات و از همکاری آنها استفاده کند؛ سیاستی که کارشناسان داخل کشور یکی از دستاوردهای امام علی رحمان می‌دانند. اما این سیاست در برقراری روابط دوستانه با ایران همیشه موفق نبوده است. دولت ایران همیشه از در مذهب وارد مذاکره با تاجیکستان شده که یکی از موضوع‌های مورد نگرانی این کشور است.
دولت تاجیکستان که به همزبانی و تاریخ مشترک ایران و تاجیکستان تاکید دارد، با سیاست‌های دینی و مذهبی ایران برخوردی محافظه‌کارانه داشته است. اما به نظر می‌رسد که پشتبانی آشکار ایران از رهبر مخالفان دولت تاجیکستان در تهران این پرده محافظه کاری را در دوشنبه دریده باشد. حال مقامات تاجیک در ریاض مذاکرات تازه‌ای را برای پیوندهای محکم‌تر با عربستان شروع کرده‌اند. گزارش‌های منتشر‌ه گواهی می‌دهند که عربستان سعودی از لحاظ کمک‌های مادی نیز با ایران در رقابت است و پادشاه عربستان به دولت تاجیکستان وعده کمک ۱۰۸ میلیون دلاری داده است. یکی از این کمک‌‌ها، تامین ۱۰۸ میلیون دلار برای جاده سازی در جنوب تاجیکستان خواهد بود.
دولت تاجیکستان تا به حال با هر کشوری که همکاری کرده در راستای جاده‌سازی از آنها کمک‌های مالی و تخصصی گرفته است. حالا در این بازسازی جاده و کندن نقب و تونل‌هایی که بخش‌های پراکنده و کوهستانی تاجیکستان را به هم وصل می‌کند، عربستان نیز سهیم خواهد شد. تا کنون در ساختن نیروگاه‌های آبی و برقی و راه‌سازی در تاجیکستان کشورهای روسیه، ایران و چین در رده اول بودند.
این در حالی‌ست که تاجیکستان در حال برقراری رابطه دوستانه با ازبکستان نیز هست تا سال‌ها روابط گسسته و تیره را ترمیم کند. آیا کشور تاجیکستان در چنین زمان حساس برای تهران می‌خواهد با کشورهای عربی پیمان ببندد یا با این پیام مذاکرات خود با تهران را می‌خواهد مفید و نتیجه‌بخش کند؟
در گفت‌وگویی که با شهاب‌الدین فرخیار، روزنامه‌نگار باسابقه ایرانی مقیم تاجیکستان و از کارشناسان منطقه داشتیم تلاش کردیم پاسخی برای این پرسش‌ها پیدا کنیم. فرخیار معتقد است که دولت تاجیکستان پیام خود را به دولت ایران رسانده و دولت ایران نیز باید متوجه باشد که از زاویه دینی با تاجیکستان مذاکره کردن بی‌نتیجه خواهد بود. از سوی دیگر او معتقد است که برای تاجیکستان نیز سودمند نیست که روابط خود با ایران را سرد‌تر از این کند و با کشور های عربی دور میز دوستی بنشیند. این روزنامه‌نگار به صدمه‌هایی اشاره می‌کند که دولت تاجیکستان تا کنون از فرقه‌گرایی و وهابی‌گری فعال در کشورهای عربی دیده است و هنوز نیز نگران فعالیت‌های اسلام‌گرایان افراطی در داخل تاجیکستان است.
به گفت‌وگوی شهاب‌الدین فرخیار در اینجا گوش کنید:
نظرها
شهروند درجه سه
البته نظام ما باید طوری رفتار کند که هرجا نام و نشانی از ایران و ایرانی بود نابود شود. ما باید همه فدای اسلام و در راه حفظ نظام شهید شویم. کشور ایران باید برای حفظ نظام باشد. حفظ نظام اوجب واجبات است. ما نباید ایران و هرچه نشانی از ایران دارد را درنظر داشته باشیم. باید همه اش اسلام شود، آنهم اسلامی که مصلحت نظام در آن باشد، نه هر اسلامی ! البته حفظ اسلام واجب است ولی حفظ نظام اوجب واجبات است ! یعنی ایران و ایرانی فدای اسلام اسلام هم فدای نظام و نظام هم فدای رهبر معظم مسلمین جهان و رفقایش. انقدر مفسده جویی نکیند و ایران ایران و تاجیک تاجیک نگویید! ما اسلام را میخواهیم ، اسلامی که مصلحت نظام در آن باشد نه ایران را . باید جمعیت را دوبرابر بلکه بیشتر کنیم که برای رهبر معظم و نظام مقدسش بسیجی بشوند ، تا ملت فتنه گر ایران را سرکوب کنند ! بعون اله تعالی ! خداوند همه ما را آدم کند انشااله ! (امام خمینی رپ)
اصغری
به نظر من تقصیر دولت ایران بوده که با بی‌تدبیری دول دوست را از خود می‌رانه
حمید
حکومت جنایتکار و تروریست پرور جمهوری اسلامی نه تنها در میان توده های ملت ایران محبوبیت و مقبولیت ندارد،بلکه با حمایت گروه های تروریستی سراسر دنیا همواره کوشیده است تا نظام هایی مانند خود را در کشورهای مختلف و به ویژه کشورهای نزدیک ایران به وجود بیاورد،تا در زمان لازم چه در مقابل تهاجم خارجی و چه در مقابل انقلاب ملت ایران علیه این رژیم استبدادی بتواند از کمک های آنها در زمینه های مخلف (کمک مالی،ارسال نیروهای نظامی برای سرکوب مردم،کمک سیاسی و ...) استفاده کند. به طور مثال کمک های هنگفت مالی و نظامی به گروه تروریستی حزب الله لبنان باعث شد تا این گروه در زمان خیزش سال 1388 این گروه به کمک نیروهای سرکوبگر جمهوری اسلامی بشتابند. و همینطور این برنامه را برای کشورهای سوریه،یمن،تاجیکستان،عراق،اردن،لبنان و ... نیز دارد. تا زمانی که کشورهای سراسر دنیا به ویژه آمریکا متوجه این موضوع نباشند که جمهوری اسلامی مادر تمام گروه های تروریستی خاورمیانه و حتی دور تر است و برنامه ای برای بر اندازی این رژیم خون خوار و ضد انسانی و حمایت از ملت ستم دیده ایران در دست نگیرند،وضعیت جهان روز به روز بدتر از دیروز خواهد شد. سرنگون باد رژیم شیطانی جمهوری اسلامی
گیل آمرد
کاش این را هم می گفتید که مدتی قبل از برگزاری همایش وحدت اسلامی، مقام های تاجیکستان گفته بودند تقاضای عربستان برای پیوستن به ائتلاف به اصطلاح ضدتروریستی ریاض را در دست بررسی دارند و پرزیدنت رحمان در سفر خود به عربستان، درباره ی این موضوع بحث خواهد کرد. شاید دعوت از محی الدین کبیری، پیام تهران به دوشنبه بود تا با دقت نظر بیشتری «دعوت عربستان» را بررسی کند. بنابراین گمان می کنم هر دو طرف در این تیرگی روابط، مقصر هستند. به نظرم روابط ایران و تاجیکستان آنقدر ریشه دار است و دو ملت آنقدر یکدیگر را دوست دارند که دولت ها باید هوشیارانه تر رفتار کنند و نگذارند این روابط تیره شود.
پویان
من ده سال است در تاجیکستان زندگی میکنم و پنج سال همسر تاجیک گرفتم و هر سال بدون کوچکترین مشکل ویزایم را تمدید میکنند اما امسال چند بار برای تمدید ویزا اقدام کردم که نتیجه نگرفتم و ویزای خروجی دادند و باید قلمرو تاجیکستان رو ترک کنم گناه من چیست منی که هیچوقت خودم را داخل سیاست نکردم