زندگی در سیاره پلاستیکی

دانشمندان می‌گویند آلودگی پلاستیک‌ها به نشانه و شاخص اصلی در یک عصر نوین زمین‌شناسی بدل شده‌ است: از کیسه‌های خرید سوپر مارکت تا سی‌دی، از ظرف‌های یک‌بار مصرف غذا تا بطری‌های آب، اینک چهار گوشه زمین با همین زباله‌های پلاستیکیِ تولید انسان آلوده شده است.

یک مطالعه بین‌المللی نشان می‌دهد انسان‌ها از جنگ جهانی دوم تا‌کنون به قدری پلاستیک تولید کرد‌ه‌اند که حجم آن می‌تواند مثل یک کُت سراسر زمین را بپوشاند.

به گزارش گاردین، پلاستیکی که در حال حاضر تمام سیاره ما را فراگرفته و جهانی مشمایی ساخته، عمیقاً هشدار دهنده است و تأثیرات مخرب فعالیت‌های بشر بر جهان ما را تأیید می‌کند.

پژوهش منتشر شده در مجله «آنتروپوسن» نشان می‌دهد هیچ بخشی از سیاره ما نیست که اکنون عاری از معضل زباله‌های پلاستیکی باشد. همه‌جا با بطری‌های آب، کیسه‌های سوپرمارکت، دیسک‌های فشرده، فیلتر‌ سیگار و دیگر زباله‌های پلاستیکی پُر و آلوده شده است. تأثیر اغلب این زباله‌ها بسیار مضر است.

جان زالاسیویکز، نویسنده اصلی این پژوهش از دانشگاه لستر بریتانیا درباره این تحقیق می‌گوید: «نتایج به دست آمده به واقع شگفت‌آور است. انسان‌ها در ۷۰ سال گذشته مقدار فزاینده‌ای از انواع پلاستیک‌ تولید کرده‌اند. این زباله‌ها نه تنها در سراسر اقیانوس‌ها شناور هستند بلکه در ژرف‌ترین نقاط دریا نیز نفوذ یافته‌اند.»

اقیانوس‌های پلاستیکی و عصر اقتصاد پلاستیک

سازمان مجمع جهانی اقتصاد با انتشار گزارشی می‌گوید که تا سال ۲۰۵۰، میزان پلاستیک موجود در اقیانوس‌های جهان از میزان ماهی‌ها بیشتر خواهد شد. به عبارت دیگر وزن پلاستیک‌ها در اقیانوس نسبت به ماهی‌ها فزونی می‌یابد.

طبق این گزارش، استفاده از پلاستیک در ۵۰ سال گذشته ۲۰ برابر شده و انتظار می‌رود در ۲۰ سال آینده نیز به ۴۰ برابر برسد.

بیش از یک چهارم پلاستیک جهان برای بسته‌بندی مایحتاج متفاوت انسان‌ها استفاده می‌شود. با وجود این، تنها ۱۴ درصد از این بسته‌ها یا کیسه‌های پلاستیکی برای بازیافت جمع‌آوری می‌شوند.

به گزارش مجمع جهانی اقتصاد این نرخ بازیافت فاجعه‌بار است، چرا که حدود ۶۰ درصد از کاغذ‌ها و به طور میانگین بیش از ۹۰ درصد از انواع فلزات دور تا دور جهان بازیافت می‌شود.

گزارش مجمع جهانی اقتصاد بر اساس مصاحبه با بیش از ۱۸۰ کار‌شناس و تحلیل بیش از ۲۰۰ گزارش تهیه شده است.

بیشتر بخوانید: انباشت پسماند و فقدان بازیافت در ایران

مجمع جهانی اقتصاد در گزارش خود می‌گوید: «هر ساله انسان‌ها به طور متوسط دست‌کم هشت میلیون تن پلاستیک را راهی اقیانوس‌ها می‌کنند. این میزان در سال ۲۰۵۰ به چهار کامیون زباله پلاستیکی در دقیقه خواهد رسید».

بر اساس گزارش مذکور، در سال گذشته نزدیک به ۳۱۱ میلیون تن زباله پلاستیکی در اقیانوس‌ها شناور بوده و بسیاری نیز به اعماق آب‌های آزاد رفته‌اند.

این گزارش می‌گوید که در صورت ادامه روند کنونی این رقم تا سال ۲۰۵۰ به یک میلیارد و ۱۲۴ هزار تن خواهد رسید. یک میلیارد و ۱۲۴ هزار تن زباله پلاستیکی تنها در اقیانوس‌ها.

نکته دیگر در تحقیق اخیر این است که نزدیک به ۶۰ درصد این زباله‌ها توسط کشورهای آسیایی تولید می‌شوند. کشورهایی که اغلب فاقد صنعت بازیافت هستند.

اوضاع از این هم بد‌تر است زمانی که دریابیم بیش از یک سوم از ظروف و بسته‌های پلاستیکی در ‌‌نهایت سر از طبیعت در می‌آورند و زیرساخت‌های شهری همچون فاضلاب‌ها را مسدود می‌کنند.

طبق برآورد‌ها تا سال ۲۰۵۰ صنعت پلاستیک‌سازی ۱۵ درصد از میزان کل بودجه کربن (میزان کلی دی‌اکسید کربنی که انسان وارد جو می‌کند) جهان را به خود اختصاص می‌دهد. در حالی که هم اکنون این رقم تنها یک درصد است.

به نظر می‌رسد تحلیلگران و دانشمندان به درستی سال‌های آینده را عصر «اقتصاد پلاستیک» نامیده‌اند.