برج‌سازی در تهران ممنوع شد

ساخت برج‌های بلندمرتبه تا اطلاع ثانوی ممنوع. دست آخر شورای عالی معماری و شهرسازی در مقابل شهرداری تهران قدعلم کرد و صدور هر نوع مجوز بلند مرتبه‌سازی در تهران را ممنوع اعلام کرد.

یکی از منابع پر منفعت و اصلی درآمد شهرداری تهران، همین ساخت‌وسازهای بی‌رویه و پر هرج و مرجی است که از تهران شهری تماماً بی‌قواره و ناموزون ساخته است.

شهرداری تهران سال‌هاست که در نقش تراکم فروش و دلال زمین ظاهر می‌شود و از این نمد برای خود کلاه می‌بافد. برای مثال کاهش بودجه خود را از طریق فروش تراکم پُر می‌کند. از این رو بسیاری زمین‌های برخی نقاط شمال شهر تهران را خزانه بی‌پایان شهرداری تهران قلمداد می‌کنند.

همچنین این برج‌ها بحران‌های چند وجهی به بار می‌آورند. علاوه بر فساد و زمین‌خواری و بخشیدن ترکیبی ناموزون به شهر، یکی از متهمان اصلی آلودگی هوا در کلان شهر تهران نیز به شمار می‌روند و مستقیماً تنفس ساکنان شهر را نشانه رفته‌اند؛ ۳۰ درصد کارخانه‌های ایران اطراف تهران را محاصره کرده‌اند.

منطق دیمی شهرداری در منطقه ۲۲

آنچه بیش از همه خشم شورای عالی معماری و شهرسازی و پیش از آن طرفداران محیط زیست را در برابر شهرداری تهران برانگیخت، فاجعه‌ای بود که شهرداری در اعطای مجوز به بلندمرتبه‌سازی‌ها و برج سازی‌ها در منطقه ۲۲ تهران به بار آورد.

در زمان ریاست جمهوری محمد خاتمی در سال ١٣٨١، طرحی موسوم به «مدیریت مجموعه شهری تهران» به تصویب شورای‌عالی شهرسازی و معماری رسید. این طرح با ارائه راهبرد‌ها و سیاست‌هایی در زمینه «اسکان جمعیت و فعالیت»، «بهبود نظام جابجایی»، «حفاظت و توسعه فضاهای باز و سبز» و «استقرار فعالیت‌های صنعتی»، در واقع قصد داشت تا زمینه‌ای عقلانی برای توسعه شهر تهران فراهم آورد.

طرح مدیریت مجموعه شهری تهران، از‌‌ همان آغاز اهمیت زیست محیطی منطقه ۲۲ را به شهرداری گوشزد کرده بود و ضمن اعلام ضرورت توقف ساخت‌وسازهای مسکونی و بارگذاری سکونتی در این منطقه، این ناحیه را به عنوان کمربندی سبز برای تهران معرفی می‌کند و از لزوم درختکاری و اجرای طرح‌های زیست محیطی دم می‌زند.

طرحی که حتی قرار بود با اجرای آن در این منطقه از پیوند نامیمون تهران و کرج نیز جلوگیری کند.

بسیاری منطقه ۲۲ را منطقه استراتژیک محیط زیست تهران و «کریدور هوای تازه» برای این شهر می‌خواندند.

منطقه ۲۲ شهرداری تهران در شمال غرب این شهر واقع شده‌ است. این منطقه از شمال به ارتفاعات البرز، از شرق به منطقه پنج شهرداری تهران و از غرب و جنوب به کرج محدود می‌شود.

از سوی دیگر، تمام مطالعات اقلیمی درباره شهر تهران بر این موضوع تأکید می‌کند که باد غالب ورودی به تهران از جهت غرب بوده است (غالباً از‌‌ همان منطقه ۲۲). جلوگیری از ورود این باد به شهر تهران به منزله سپردن شهر به دست دود و آلودگی و از این رو فشردن گلوی شهر و در‌ ‌نهایت خفه کردن آن است.

با این حال به گفته کار‌شناسان شورای عالی شهرسازی و معماری از ۲۹۰ مجوز صادره برای ساخت وسازهای بلندمرتبه پایتخت، ۱۹۰ مجوز برج‌سازی به منطقه ۲۲ مربوط می‌شود.

در ‌‌نهایت نیز کار به جایی انجامید که بیش از یک پنجم از کل ساخت‌وسازهای تهران در سال گذشته در منطقه ۲۲ صورت گرفت.

نکته باورنکردنی و عجیب در این نهفته است که منطقه‌ای که زمانی و بنابر اصولی اصلاً قرار نبود مسکونی باشد، اینک رکورد بلندمرتبه‌سازی در تهران را شکسته است.

البته در این سال‌ها تعداد محدودی پروژه گردشگری از جمله دریاچه چیتگر و یک پارک جنگلی نیز در منطقه ۲۲ به اجرا درآمد. اما احداث این پروژه‌های تفریحی بیشتر در حکم حاشیه‌ای بودند بر متنِ‌‌ همان برج‌های مسکونی. پروژه‌هایی که بیشتر ذهنیت بازاری شهرداری و فقدان مدیریت شهری آن را اثبات می‌نمود.

علاوه بر منطقه ۲۲، مناطق یک و دو در تهران هم مناطقی هستند که مواردی مانند حفظ کریدور باد و جریان هوا، آسیب نزدن به منظر و نشانه‌های با ارزش و تاریخی تهران در آن‌ها رعایت نشده است.

با این تفاسیر، اکنون استراتژیک‌ترین منطقه زیست محیطی تهران به جای ایجاد کریدور هوای تازه، با ساخت شهری عمودی آسمان هوای تهران را چنان در بند کشیده که تنگی نفس برایش به ارمغان آورده است.