شهر به مثابه کالای انتخاباتی

یک هفته پس از آنکه شهرهای ایران به شکل کالایی انتخاباتی تغییر شکل یافته بودند، سوت پایان تبلیغات نامزدهای انتخابات دهمین دوره مجلس شورای اسلامی و پنجمین دوره مجلس خبرگان رهبری در ساعت هشت صبح روز پنجشنبه ششم اسفند به صدا درآمد.

طی یک هفته تبلیغات انتخاباتی این نکته در اغلب شهر‌ها مشهود بود که بسیاری از مجریان تبلیغات نامزد‌ها برای چگونگی تبلیغ شهری توجیه نشدند. آن‌ها به فضاهای در نظر گرفته شده برای تبلیغات به شدت بی‌توجه بودند و به عبارتی به این فضا‌ها اکتفا نکردند.

در نتیجه همه شهروندان شاهد نوعی آلودگی انتخاباتی بودند. نوعی آلودگی که از چسباندن پوستر، نصب بنرهای تبلیغاتی و شعار نویسی با اسپری تا ترافیک ماشین‌ها و پخش بی‌رویه و بی‌منطق‌ پوستر‌ها را دربر می‌گیرد. حتی از نصب پوسترهای انتخاباتی بر روی درختان نیز پرهیز نکردند.

آلودگی که انتخابات با خود به همراه آورد تنها زحمت مأموران شهرداری را زیاد کرد. این مأموران باید ساعات زیادی از روز خود را تنها به پاکسازی فضای شهر از این پوستر‌ها، اعلامیه‌ها و بنر‌ها اختصاص دهند.

به رغم اینکه در قانون تبلیغات انتخابات صراحتاً ذکر شده که استفاده از بنر‌ها و پوسترهای تبلیغاتی صرفاً در محدوده مکان‌های مشخص شده مجاز است، اما در جای جای نقاط شهر می‌توان آن‌ها را مشاهده کرد.

علاوه بر این شاهد نوعی از آلودگی بصری بودیم که به فضای زندگی شهروندان به یکباره هجوم آورد و فضایی زشت، یکسان و فارغ از هر نظمی را برابر دیدگان نهاد.

در اکثر نقاط دنیا برای جلوگیری از ایجاد چنین آلودگی بصری، شهرداری‌ها اقدام به نصب کارتن پلاست‌های مخصوص در سطح شهر می‌کنند تا از این اغتشاش و آشوب به بار آمده ممانعت شود. کارتن پلاست‌هایی که علاوه بر نظم بخشیدن به تبلیغات شهری، زحمت اضافی نیز برای مأموران شهرداری نمی‌تراشند.

رنگ زرد شهر و غیاب آبی‌ها

تبلبغات انتخاباتی در حالی پایان می‌یابد که خیابان‌های تهران و دیگر شهرهای ایران در هفته گذشته و پس از اعلام آغاز تبلیغات از سوی ستاد انتخابات وزارت کشور از تبلیغات جریان اصولگرا آکنده شده بود.

جریانی که تقریباً از مدت‌ها قبل از تأیید صلاحیت نامزدهای وابسته به خود اطمینان داشت و از این طریق توانست با تکثیر پوستر و اعلامیه در مقیاس وسیع شهر را به لحاظ تبلیغاتی به انحصار خود درآورد.

فراموش نکنیم که فهرست ائتلاف اصولگرایان در تهران نخستین فهرست انتخاباتی ارائه شده در میان تمام فهرست‌های دیگر در سطح کشور بود.

از سوی دیگر، تبلیغات حامیان دولت، به علت رد صلاحیت‌های گسترده نامزدهای این طیف از سوی شورای نگهبان و عدم توانایی در تدارک لیست نهایی (موسوم به لیست «امید») از سوی آن‌ها، با تأخیر زیادی مواجه شد.

می‌توان گفت جریان حامی دولت، تبلیغات در سطح شهر را به رقیب خود واگذار کرد و دستکم در این عرصه از اصولگرایان شکست خورد و به نحوی به سمت تبلیغات در فضای مجازی رانده شد. نامزدهای حامی دولت بیشتر با تلگرام و پیامک اطلاع رسانی و تبلیغ می‌کردند تا نصب پوستر و اعلامیه.

با رانده شدن تبلیغات حامیان دولت از سطح شهر، باید اذعان کرد که این جریان اصولگرایی بود که یک تنه آلودگی بصری را به فضای شهری و شهروندان تحمیل کرد.

آخرین خبرهای انتخاباتی: واکنش رئیس ستاد انتخابات به درخواست کروبی برای رأی دادن

 رنگ زرد رنگ تبلیغاتی اصولگرایان و رنگ آبی نیز برای تبلیغات حامیان دولت انتخاب شده بود. فضای شهر تهران به طرز غریبی طی هفته گذشته به رنگ زرد درآمده بود. تنها در صفحه اول روزنامه‌های نزدیک به دولت بود که رنگ آبی دیده می‌شد.

در بزنگاه تبلیغات انتخاباتی و در زمانی که شهر پیشاپیش به نشانه، تصویر و کالایی برای عرضه بدل می‌شود، حامیان دولت و اصلاح طلبان با کمبود و به عبارتی فقدان تصویر و نشانه در سطح شهر مواجه بودند. این جریان طی تبلیغات انتخابات بیشتر «کلمه» بود تا «تصویر».

در حال حاضر، ۱۵۹ نامزد خبرگان و چهار هزار و ۹۷۹ نامزد مجلس شورای اسلامی در صحنه انتخابات رقابت می‌کنند. برای هر صندلی مجلس به طور میانگین ۱۷ نفر به رقابت می‌پردازند، در حالی که این رقم برای مجلس خبرگان کمتر از ۲ نفر است.