● دیدگاه
انگیزه‌‌ی اصلی سخت‌گیری جمهوری اسلامی در موضوع حجاب
خلیل محمدی – یک مسئله روز مملکت راه‌اندازی یک گردان هفت هزارنفره از مأموران «نامحسوس پلیس امنیت» برای اجرای «طرح امنیت اخلاقی» است، آن هم اختصاصی پایتخت. شهرستان‌ها لابد در مرحله بعدی هستند. علت بسیج این مأموران مخفی چیست؟ نجات شرع نبی؟ یا اینکه انگیزه در اصل سیاسی است؟
خلیل محمدی
شاید تا ماه پیش وقتی مردم ایران عبارت «مأمور مخفی» را می‌شنیدند، به یاد فیلم‌های پلیسی و جاسوسی می‌افتادند؛ ولی این روزها، مأمور مخفی معنای دیگری هم پیدا کرده: کسی که نه دنبال کشف باندهای مافیایی مواد مخدر است، نه در پی اطلاعات سری نظامی و امنیتی دشمن است، نه با سازمان اینتلیجنت سرویس و سیا می‌جنگد و نه می‌خواهد جلو یک اقدام تروریستی بزرگ را بگیرد. او مثل جیمز باند هم نیست که فقط در جاهای فوق سرّی و حساس سر و کله‌اش پیدا شود. او ممکن است در هرجایی باشد: کنار دریا؛ وقتی کمی شلوارتان را بالا می‌زنید تا خنکی آب را حس کنید یا ارتفاعات شمال تهران؛ وقتی صبح جمعه با دوست پسر یا دخترتان، یواشکی راه دربند تهران را پیش گرفته‌اید و می‌خواهید بروید بالا و احیانا پشت یک صخره بزرگ لحظه‌ای هم با او خلوت کنید و یا حتی پشت فرمان ماشین؛ درست وقتی که از گرما کلافه شده‌اید و کمی روسری را بالا می‌زنید. جیمز باند ایرانی در چنین اماکن و مواقعی ممکن است در کمین باشد و زاغ سیاه شما را چوب بزند و حسابی شما به دردسر بیندازد.
پلیس می‌گوید برخورد با پوشش غیراسلامی تنها یکی از اهداف طرح نظارت نامحسوس اخلاقی است و «امنیت اخلاقی فقط در موضوع پوشش خلاصه نمی شود بلکه در همه موضوعات و آسیب های اجتماعی است.»، مثلا برخورد با مزاحمت‌های خیابانی هم از اهداف طرح است؛ ولی حساسیت‌ها و عصبانیت‌های بزرگان نظام اسلامی چیز دیگری می‌گوید.
در این چند ساله آنها حسابی از «بدحجابی» گلایه و برای مقابله با آن، طرح پشت طرح رو کرده‌اند. حتی گاهی کار به فحاشی به مردم در خطبه‌های نماز جمعه هم کشیده شده. علم الهدی امام جمعه مشهد گفت: «هر زن بي‌حجاب و آلوده و بي‌عفتي كه پرده حجاب را دريده ... در حقيقت دارد به فرج امام زمان(عج) دهن‌كجي مي‌كند.» یک امام جمعه دیگر گفت: «زنانی که آرایش کنند و به خارج از خانه بروند، اگر به همسرانشان گفته شود "د...یوث”، حق‌شان است»؛ هرچند بعد توجیه و تکذیب کرد.
فحاشی در این موضوع، در تریبون‌های رسمی جمهوری اسلامی دیگر عادی شده، مردم دیگر چندان به آن حساسیت نشان نمی‌دهند و شاید سابقه آن به اوایل انقلاب برسد. آیت الله خامنه‌ای در سال ۵۹ وقتی زنان معترض به حجاب اجباری به عنوان اعتراض با لباس سیاه دست به تظاهرات زدند، در نماز جمعه گفت: «عده‌ای از خانم‌های سیاهپوشی که ما نمی خواهیم به آنها زن‌های هرزه بگوئیم ولی به آنها می‌گوئیم که شما دروغگو و ضدانقلاب هستید چون لباس سیاه علامت عزاداری آزادی را نشان میدهد می‌خواهید بگوئید در این مملکت آزادی نیست.» (کیهان، ۲۱ تیر ۵۹، شماره ۱۱۰۴۲)
ریشه‌های یک جنگ کهنه و نهفته
معضل حجاب اسلامی یک درگیری سی و چند ساله است که هیچ یک از طرفین جنگ انگاری قصد ندارد در آن عقب‌نشینی کند. در یک سو مردمی هستند که غالبا هیچ انگیزه سیاسی ندارند. اما سخنگویان طرف دیگر ماجرا، می‌گویند انگیزه، سیاسی است. این سخن آیت الله موحدی کرمانی در خطبه‌های جمعه هفته پیش است: «کسانی که بی‌حجاب هستند و یا کشف حجاب میکنند، میخواهند به نظام دهن کجی کنند.» اما ربط نظام سیاسی با پوشش چیست؟
۱ـ مشروعیت سیاسی
اگر ریشه‌های تاکید نظام بر حجاب را وارسی کنیم، شاید به آیت الله موحدی کرمانی حق بدهیم. حتی اگر مردم انگیزه سیاسی هم نداشته باشند، آسیبی که به نظام می‌رسد، بیشتر سیاسی است. نظام اسلامی، همان گونه که از نام‌اش معلوم است، برای دوام و بقای خود نیازمند مشروعیت دینی است. در واقع، پشت مشروعیت سیاسی نظام (یا دست کم بخش عمده آن) به مشروعیت دینی گرم است. از طرفی دیگر، نبود ظاهر اسلامی، به بدترین شکل ممکن، وزن دینی جامعه و حکومت را کم میکند.
در این جمله دقت کنید: «آزادی که فردی داشته باشد و وزن نظام را پایین بیاورد و خون شهدا را هتک کند، ممنوع است.» بدین ترتیب، ظاهرا ریشه ماجرا، بیشتر در مشروعیت سیاسی است و خشم سران نظام اسلامی از کم‌حجابی، تا حدود زیادی از سیاست آب می‌خورد تا مذهب و انگیزه‌های دینی. و شاید به همین دلیل است که علم الهدی در خطبه‌های نماز جمعه همین هفته گذشته مشهد گفت: «کلیدواژه امنیت اجتماعی، مقابله با بی‌حجابی است.»
۲ـ فلسفه‌ی وجودی نظام
در این چند دهه، منابع انسانی و طبیعی، میراث فرهنگی و اعتبار جهانی ایران به سختی لطمه دیده. ایران چند ده سال از کشورهای همتراز خود در عرصه‌های مختلف عقب افتاده. برخی از این آسیب‌ها به هیچ وجه جبران‌پذیر نیستند. تنها دستاوردهایی که نظام می‌تواند بر آن دست بگذارد و فلسفه وجودی خود را توجیه کند، موضوعات دینی است.
بدین رو است که مسئولان نظام اسلامی نه فقط در مسئله حجاب بلکه در هر مسئله مرتبط با دین، سنگ تمام می‌گذارند. آنها، به مقابر امامزاده‌ها و آبادانی مساجدی مانند جمکران قم خوب می‌رسند، بودجه مراجع و مراکز دینی را در هر شرایطی فراهم و پرداخت میکنند و جشن و عزای مذهبی مانند اربعین حسینی در عراق را بسیار بزرگ می‌دارند. البته همه این‌ها مشروط به آن است که موضوع مذهبی مورد نظر، تظاهر، نمود و ظهور خوبی در چشم مردم منطقه و ایران داشته باشد.
۳ـ عامل روانی
در کنار عامل سیاسی، عامل روانی و بُعد شخصی مسئله را نباید نادیده گرفت. مراجع دینی و روحانیان صاحب‌منصب در ایران، از مردم توقع فرمانبرداری دارند. نافرمانی علنی مردم ـ به خصوص زنان ـ بر آنها سخت و بلکه عجیب و مایه‌ی عصبانیت است. بسیاری از این روحانیان، علی رغم منصب بالا، هنوز از اوضاع و احوال جهان بی‌اطلاع‌اند و یقین دارند که به راستی، یگانه مالک حقیقت‌اند. آنها حکیمانه بودن باورها و نظرات خود را بدیهی می‌دانند و بدین رو، نافرمانی را تحمل نمی‌کنند و حتی تعجب میکنند که چرا حرف‌هایشان خوانده نمی‌شود. در همین هفته پیش امام جمعه تهران درباره نمایشگاه کتاب تهران سخنی گفت که نشان از میزان اطلاعات و طرز فکر او دارد:
«در این نمایشگاه از کشورهای مختلف کتاب وارد کشور میکنند و کشورها فرهنگشان را این‌طور به کشور ما تزریق میکنند، مسئولان حواسشان باشد که اگر یک کتابی گمراه کننده بود و جوان به خانه برد و خانواده‌اش نیز گمراه شد شما تا قیامت گرفتار این گناه خواهید بود... ما نمی‌خواهیم با نمایشگاه کتاب پز دهیم، بالاخره خدا به انسان عقل داده است، درهای ورودی را برای کتاب‌ها باز کنیم، تا کجا این کتابهای گمراه کننده کشور ما را از حقیقت دور کند؟ ... توصیه میکنم عده‌ای کارشناس و آشنا به فرهنگ غلط ضداسلامی را مأمور کنیم که کتاب‌هایی را که به نمایشگاه وارد میشود بررسی کنند و اجازه ندهیم این کتابهای ضداسلامی و خدا وارد کشور شود. آیا این حرفِ بدی است!؟»
نکته‌ای دیگر را هم میتوان ذیل عامل روانی بررسی کرد: هر گاه نظام اسلامی بر اثر عقب‌نشینی اجباری در یک عرصه، احساس کمبود هژمونی و اقتدار کرده، برای جبران آن در عرصه‌هایی که دست او کاملا در آنها باز است حضور و وجود خود را بیشتر و پررنگ‌تر کرده. نباید فراموش کرد که موضوع آزادی انتخاب پوشش و برخی دیگر از حقوق اجتماعی مردم، از دسترس فشارهای جهانی و بین‌المللی بیرون است و بیانیه‌ها و اقدامات حقوق بشری، در این باره، همواره تنها حالت توصیه و اظهار نگرانی داشته‌اند و هیچ گاه به گونه واقعی نظام اسلامی را زیر فشار نبرده‌اند. بدین ترتیب، در هر عقب‌نشینیِ جمهوری اسلامی در موضوعی مانند هسته‌ای یا شکست انتخاباتی و یا روی کار آمدن مغضوبان نظام با رأی مردم، باید منتظر اعمال فشارهایی از قبیل توسعه گشت ارشاد و راه انداختن مأمور مخفی کنترل اخلاقی بود که هزینه چندانی هم برای حکومت ندارد. در واقع، گویا مسئله حجاب و پوشش زنان ایرانی، همان دیواری است که در ایران چیزی کوتاه‌تر از آن نیست.
نظرها
بشارت
رسانه رادیو زمانه را بهترین رسانه فارسی زبان خارج میدانم و. چون مشی آزادمنشی اش بالاست. اخلاقیات تا حد امکان بلا نگه منیدارد و اخیرا کمتر به دروغگویان پان ضد ایارنی جولان میدهد. سعه صدر دارد. به کامنت گذران احترام میگذارد و د ر مورد حفظ امنیت کاربرانی ناشناس میخواهند بمانند کمک میکند. چون رژیم ارهیمین ایران حتی بخاطر یک کامنت مردم به زندان میاندازد و حتی تهمت سب ادمه و محارب میدهد. تشکر میکنم از شما. البته در مرد حجاب نظام اهریمنی ج.ا. ایران دو هدف دنبال مکیند. اول راضی نگکه داشتن اقلیت خشک مذهب که بیشترشان چیر هستند. دوم سرکوب و تحقیر زنها. این رژیم هر وقت منافعش اقتضا کند در تلویزون زنان سر برهنه خارجی نشان میدهد و د رتظاهراتی به نفعش است زنان به اصطلاخ بدحجاب نشان میدهد. ولی هشدار میدهم. غرب با کمک به خمینی و اجازه دادن به او برای رفتن ایران با هواپیما ایرفرانس، دشمن بزرگی برای خود درست کرد. شاه پشتش در کنفرانس گودالوپ تنها گذاشت. الان غرب با مماشات رژیمهای تروریست پرور ج.ا. ایران سعودی و پاکستان و افغنستان .... محل تروریست پروری کرده. تنها راه بمبارن کامل موشکی است. بایست در قدم اول همه پایگاههای حزب اله در لبنان و سوریه با هزارن موشک نابود کند همراه داعش و دیگر گروهای تروریستی و راه برای نیرویهیا دمرکات باز کند. غرب اگر نجنبد تروریستها د راراوپا و امرکیا خانه به خانه زنان و کودکان غربی و مسیخی قتل امد میکنند. ایدولوژی اخرزمانی در هردو فرقه اهرنیمین شیعه و سنی وجحود دارد. وهابیت دست کمی از شیه ندارد. غرب زیاد فرصت ندارد. حتی شده با روسیه به توافق برسد. خود روسیه هم اخر سر توسط این مسلمانان نابود میشود.
شهروند درجه سه
نمیدانم سایت زمانه این پیام را میگیرد ؟ یا اگر گرفت نشان میدهد ؟ چندین پیام دادم و نگرفت یا گرفت و نشان نداد ! چندی پیش نظرخواهی کرده بودند من پیام دادم و نوشتم که این سایت خوب است و ... و پیامهای مختلف را میگیرید و نشان میدهد و ... گویا تازگی مسئول مربوط عوض شد یا سیاست سایت تغییر کرد. این چند روز چندین پیام دادم ولی سیستم نگرفت! روز بعد هم نگرفت ! و امروز می بینم آنی که گرفت را هم نشان نداد ! در هر حال از دست دفتن یک طرفدار ، آنهم یک شهروند درجه سه اهمیتی ندارد ! خدا نگهدار ! ----- زمانه: کاربر گرامی سپاس از همراهی شما. دلیل منتشر نشدن نظر شما این بود که زمانه نظرهای تکراری را منتشر نمی‌کند. کامنت شما در مورد بسیجیان همان یک بار در زیر مطلبی بیشترین ارتباط را با نظر شما داشت، منتشر شد. تکرارها حذف شدند.
محمود چلبی ( ر هاجو)
لطفا در مورد کنفرانس گوادالوپ وسایکس پیکو در شرایط روز وپروسه آن تاکنون اسنادی را منتشر کنید .انتظارات در آینده چگونه بود؟.
محمود چلبی ( ر هاجو)
اپوزیسیون ایران در آینده ایران .آیا امکان تشکیل حکومت طیفی از تمام اپوزیسیون وحود دارد ؟
یه نفر
"هنوز از اوضاع و احوال جهان بی‌اطلاع‌اند" خیر اتفاقا اخوندا خوب خبر دارند و دسترسی به اینترنت دارند و جدیدترین مسائل را بهتر از من و شما می دانند ولی خود را به خریت می زنند
farokh
ابعاد حجاب را برشمردید و البته درست و موجز بود این موضوع هم مهم است و هم فریبنده ؛ در واقع اهرمی است در دست حاکم برای استفاده ابزاری همانگونه که در مقاله گفته شد برجسته کردن هر روزه حجاب از آن ابزاری برای پوشش خطاها و ساماندهی بز نگاههای سیاسی و اقتصادی ساخته است ؛ هرگاه قدرت و افتدار در اختیار یاران باشد سخت گیری ها سهل می شود هرگاه منافع ملی به تاراج رفته و اقتدار حاکم به خطر افتاد سخت گیری صلب و سنگی و بلکه تیز و جانسوز می شود این رویه مانند یک بازی تکراری بارها و بارها تکرار شده و البته در تمام سالهای گذشته سطح و کیفیت این بازی تغییر کرده است زمانی اندازه مانتو ؛ گشاد و تنگی مانتو ؛ یک دگمه و دو دگمه محل نزاع بود امروز سطح ارتقاء یافته و به کشف حجاب رسیده است زمانی مادران و کهنسالان همنوا با واعظان بر جوانان فشار می آوردند امروز اینگونه نیست واعظان دست به دامان نیروی مخفی شده اند ؛ البته جوان امروز که در دامان همین سیستم چشم گشوده و بالیده همه ی تاکتیک ها را دیده و آزموده شده اند لاجرم حاکم هر روز نیازمند ترفند و تاکتیک تازه ای خواهد بود و عرصه برای اقتدار وصل به حجاب هر روز تنگ تر می شود
شهروند درجه سه
گویا سؤتفاهمی پیش آمده ! گویا این بینوا باز هم ضربه گیر دیگران شد ! زمانه جان ! برادر من یا خواهر من! قربان شما ! من در باره بسیجیان چیزی ننوشتم. در باره منابع اقتصادی و نفتی و مصرف آن برای نظام مقدس عزیزتر از جان نوشته بودم، و ابراز ارادات همیشگی به ولی امر مطلق مسلمین جهان کردم که این همه منابع و امکانات کشور را از دسترس این ملت بی بصیرت فتنه گر دور نگه میدارد و صرف اوجب واجبات یعنی حفظ نظام مقدس ، بیت شریف خودشان، علما و حوزه های علمیه و نهادهای خیلی خیلی فرهنگی(!) و سپاه و بسیج و ... دیگر امت حزب اله حاضر در صحنه و برادران مجاهد فی سبیل اله بشار اسد و اسماعیل هنیه و حسن نصراله و .... و حکومت مقدس روسیه و واردات از چین و ... و دیگر ارادتمندان به دلارهای نفتی این ملت بی بصیرت می کند ! سالها پیش رئیس مرکز فرهنگی هنری شهرداری تهران ( یا چیزی در این حدود) اعلام کرده بود روزانه پنج تن (!) مواد مخدر در تهران دود می شود ! من به دوستان عرض کردم پس بی دلیل نیست که ما هر روز مقداری خمار و نشئه هستیم ! ولی (تودماغی) داداش ! ببخشید! در آن هوای پاگیژه ی اروپا ... ؟ در هر حال چُرت ما را پراندید !
حمید
با عرض معذرت از اینکه فرصت خواندن مقاله و کامنتها نیست. فقط یک تذکر. آخوند از«حجاب» موضوع ساخته و گرنه چون «ختنه» موضوعی نیست که در مورد آن در قرآن بحثی به میان آمده و یا آن را لازمه «مسلمان» دانستن احدی قلمداد کرده باشد. در عوض دو موضوع اساسی و پایه اسلام یعنی «تفکر» و «تعقل» مرتب و به امثال و ترکیبهای گوناگون بحث و گوشزد شده که چون آخوند و ملا نه گوش شنوا دارد و نه عاقلانه عمل میکند و نه متفکرانه به تقلید کورکورانه از پیشکسوتان «کور» و «کر» خود پرداخته، «جمهوری اسلامی» اختراع کرده، و از جهت فریب و گمراه سازی دیگران موضوع پرداز حجاب و ختنه گشته و قومی را همنشین خود در جهنم میسازد.
مهربون
و البته این نکته را هم باید به مقاله افزود : ۴- عامل حسودی: خیال میکنید آن امام جمعه آتشین مزاج , خودش آدم نیست؟ دل ندارد؟ فکر و احساس ندارد؟ آن بیچاره هم جوانی اش در کمبود و جبر و بی اختیاری تباه شده. ۱۵ سالش بوده که پدرش با تو سری زنش داده. نه توانسته از جوانی اش بهره ای ببرد نه فهمیده که میتوان طور دیگری هم زندگی کرد ( که البته این وضع اکثریت جامعه هم هست ) . خوب انتظار دارید عقده ای نشود؟
تورکاز
جناب خلیل محمدی نویسنده محترم مقاله ، به یک نکته اساسی و مهم که در اثار روانشناسان ، علی الخصوص بعد از جنگ جهانی دوم بود نپرداختند !!! شیوع انقلاب و تحول جنسی در غرب از نقطه نظرروانکاوان همان گشایش لیبرالیم و اومانیسم در روان ادمی بود سرکوب جنسی و جنسیتی باعث و مسبب ایجاد صفاتی چون شرم حیا خجالت و ترس میشود و این همان خواستگاه تاریخی سرکوب جنسی که حکومتهای دیکتاتوری بدنبال ان بوده و هستند . بنطر من مقاله خیلی سطحی به این موضوع عمیق پرداخته و تنها مشروعیت سیاسی و اجتماعی را دلیل این مساله دانسته که صحیح است اما بسیار بسیط و ساده تحلیل شده است
رضا
بر انسان های آزاده دنیا پوشیده نیست خلیل محمدی مزدور غرب است و تا به امروز در حمایت از مردم و میهن خود قدری به خود سختی نداده است جز دهن کجی به ارزشهای دینی و همراهی با استکبار جهانی. از نظر او امریکا همان جامعه جهانی است و همه عالم خصوصا مردم کشورش هم باید دربست برده آمریکا باشند. او نمیداند که یزیدیان زمانه رفتنی هستند اما حسینی ها ماندنی چون فطرت انسانها فنا شدنی نیست .