مشکلات پیش‌روی مذاکرات ازسرگیری روابط ایران و کانادا
استفان دیون، وزیر امور خارجه دولت لیبرال کانادا گفته که مذاکرات با جمهوری اسلامی در سطح رسمی آغاز شده است. اما از قرار معلوم سفارت‌خانه‌ها به زودی بازگشایی نخواهند شد.
سفارت اکنون تعطیل ایران در اتاوا - عکس از آرشیو
کانادا می‌گوید که مذاکرات رسمی برای از سرگیری روابط با ایران را در حالی آغاز کرده است که مشکلات بزرگی پیش روست، و از این رو سفارت‌ها در آینده نزدیک باز نخواهند شد. استفان دیون، وزیر امور خارجه دولت لیبرال کانادا روز ۱۰ ژوئیه / ۲۱ خرداد به «خبرگزاری ملی کانادا» گفت که مذاکرات با جمهوری اسلامی در سطح رسمی آغاز شده است.
دولت محافظه‌کار استفان هارپر، نخست‌وزیر پیشین کانادا، روابط سیاسی با ایران را در سال ۲۰۱۲ قطع و دیپلمات‌های ایرانی را از کانادا اخراج کرد.
اما جاستین تورودو، نخست‌وزیر کنونی کانادا از حزب لیبرال، تمایل خود برای آغاز روابط با ایران را یک وعده انتخاباتی کرد. او پس از پیروزی در انتخابات سرتاسری کانادا در سال ۲۰۱۵ قول داد که به‌مانند بارک اوباما، رئیس جمهوری آمریکابرنامه از سرگیری گفت‌وگو با ایران را پیش برد، آن هم به نحوی که «کنترل‌شده» و به‌منظور احیای امنیت بیشتر در منطقه خاورمیانه و جهان باشد.
مشکلات بزرگ اتاوا با تهران
وزیر امور خارجه کانادا می‌گوید با اینکه مذاکره با ایران آغاز شده است، اتاوا هنوز مشکلات بزرگی در رابطه با سیاست‌های تهران دارد.
استفان دیون در گفت‌وگو با «سی بی سی» بارها تأیید کرد که مذاکره با تهران به مفهوم موافقت با سیاست‌های جمهوری اسلامی نیست. وزیر امور خارجه کانادا گفت که اختلاف‌های کانادا با ایران به طیف وسیعی از مسائل باز می‌گردد از جمله حمایت ایران از بشار اسد در سوریه، حمایت‌های ایران از حزب‌الله لبنان، تهدیدهای ایران علیه اسرائیل و نقض گسترده حقوق بشر در ایران.
دیون اما می‌گوید این «احمقانه و مضحک» است که کشور ایتالیا اکنون حافظ منافع کانادا در ایران است. او در ادامه گفت: «چگونه می‌توان به این منطقه کمک کرد اگر شما قابلیت حضور در ایران را نداشته باشید؟ اگر نتوانید در این کشور حضور داشته باشید تا با افرادی که نیت‌های خوب و درست دارند کار کنید، چگونه می‌توان به این حکومت فشار آورد که به سمت چیزی قابل‌قبول حرکت کند؟»
وزیر امور خارجه دولت لیبرال می‌گوید که این سیاست انتخابی کاناداست که در منطقه با ایران بیشتر درگیر شود و این چیزی است که متحدان کانادا از کانادا خواسته‌اند.
با این حال دیون تأکید کرد که گفت‌وگوها با ایران به مفهوم بازگشایی سفارت‌ها در آینده نزدیک نیست.
به گفته دیون، این گفت‌وگوها شامل برداشتن برخی از تحریم‌های اقتصادی اتاوا علیه ایران است. در دولت محافظه‌کار استفان هارپر، کانادا تحریم‌هایی را تصویب کرد که به‌موجب آن تجارت با ایران ممنوع شد. در دولت هارپر ایران همچنین به لیست کشورهای حامی تروریسم در جهان اضافه شد. وزیر امور خارجه کنونی کانادا گفته است، ایران تا زمانی که تبدیل به «یک دمکراسی قابل احترام» نشود، در این لیست باقی خواهد ماند.
پیش از این رسانه‌های کانادایی حدس زده بودند که مکان آغاز گفت‌وگوهای بین کانادا و ایران، مقر سازمان ملل در نیویورک بوده که هردو کشور آنجا نمایندگانی دارند. اما استفان دیون گفت که مایل نیست در مورد مکان گفت‌وگوهای دو کشور اظهار نظر کند.
او گفت: «این گفت‌وگوها به روش معلول و عرف سیاسی آن پیش می‌رود. کشورهایی که می‌خواهند روابط خراب‌شده را از نو ایجاد کنند معمولاً در سرزمینی بی‌طرف گفت‌وگو می‌کنند و گفت‌وگوها را گام‌به‌گام پیش می‌برند.»
استرداد خاوری به ایران و ربط آن به دستگیری هما هودفر
روز پنجشنبه، ۱۹ خرداد، مصطفی پورمحمدی، وزیر دادگستری ایران، گفته بود که کانادا برای بازگرداندن محمودرضا خاوری، مدیرعامل سابق بانک ملی ایران، همکاری لازم را با جمهوری اسلامی نمی‌کند. او به خبرنگار «فارس» گفت: «امیدواریم در آینده اتفاق تازه‌ای رخ دهد».
روزنامه‌ی کانادایی «گلوب اند میل» در مقاله‌ای که روز ۹ ژوئن/ ۱۹ خرداد منتشر کرد، دستگیری هما هودفر، استاد دانشگاه ایرانی-کانادایی را به درخواست‌های ایران برای بازگرداندن خاوری ربط داد. این روزنامه نوشت که ممکن است ایران از دستگیری هودفر به‌عنوان اهرم فشاری برای استرداد خاوری استفاده کند.
عمر جبراً، معاون پارلمانی وزارت امور خارجه‌ی کانادا در پاسخ به روزنامه «گلوب اند میل» در مورد ارتباط درخواست استرداد خاوری به دستگیری هودفر گفت که نمی‌داند چرا باید ایران این دو را به هم ارتباط دهد. او در ادامه گفت: «ما نگرانی‌هایی در رابطه با حریم خصوصی [هما هودفر] داریم و بنابراین من نمی‌توانم در مورد جزئیات موضوع اظهار نظر کنم. اما من ارتباط بین این دو [خاوری و هودفر] را عجیب می‌دانم.»
کانادا برای استرداد خاوری به ایران با این مشکل روبه‌روست که طبق قوانین این کشور کانادا حق استرداد متهمانی که ممکن است حکم نهایی اعدام دریافت کنند را ندارند. اگر اتهام‌هایی که علیه خاوری مطرح می‌شود، منجر به اجرای حکم اعدام شود، بنا به رأی دادگاه عالی کانادا در پرونده‌ای دیگر، کانادا حق ندارد خاوری را به ایران تحویل دهد. موضوع حق حیات از سال ۱۹۷۶ که اعدام در کانادا ممنوع شده است، از اصول قوانین اساسی این کشور است.
موضوع دستگیری هما هودفر و درخواست استرداد محمودرضا خاوری، روابط ایران و کانادا را پیش از پیش پیچیده کرده است. خاوری که از متهمان پرونده اختلاس سه هزار میلیارد تومانی است، به کانادا گریخته و از سال ۱۳۹۰ تاکنون در آنجا به سر می‌برد.
اضافه بر تنش‌های سیاسی ناشی از دستگیری هودفر، روز جمعه ۲۱ خرداد، دادگاه عالی استان آنتاریو کانادا با مصادره ۱۳ میلیون دلار از دارایی‌های غیردیپلماتیک ایران برای پرداختن غرامت به خانواده‌های قربانیان حملات تروریستی حماس و حزب‌الله موافقت کرد. این حکم در این دادگاه نهایی است، اما در دادگاه‌های فدرال قابل پیگیری برای تجدیدنظر است.
دادگاه عالی آنتاریو، با بیان این دلیل که شواهد کافی وجود دارد که جمهوری اسلامی ایران مسئول تأمین مالی و آموزش اعضای حماس و حزب‌الله برای انجام هشت بمب‌گذاری و یا گروگان‌گیری در بوئینس آیرس، اسرائیل، لبنان و عربستان سعودی بین سال‌های ۱۹۸۳ تا ۲۰۰۲ بوده است، این حکم را صادر کرده است.
عملکرد دولت لیبرال برای مذاکره برای آزادی هما هودفر موضوعی است که وزارت خارجه این کشور را به‌شدت نگران کرده است. یک مقام ارشد وزارت خارجه کانادا که نخواست نام او برده شود به روزنامه «گلوب اند میل» گفت، زندانی کردن دکتر هودفر پشت صحنه تلاش‌های کانادا برای ایجاد رابطه با ایران را پیچیده کرده است.
هما هودفر ۶۵ ساله، روز ۱۷ خرداد توسط نیروهای اطلاعات سپاه پاسدارن در تهران بازداشت شد. استفان دیون، وزیر خارجه کانادا شخصاً این پرونده را دنبال می‌کند و با خانواده هودفر در تماس است.
نظرها
نظری وجود ندارد.