اعتیاد زنان: از خانه آغاز می‌شود
معاون امور زنان ریاست جمهوری می‌گوید ۵۰ درصد از زنان معتاد در سن ۱۵ تا ۱۹ سالگی مصرف مواد را آغاز کرده‌اند. تعداد زنان درگیر با مواد مخدر دو برابر شده است.
معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری اعلام کرده که ۵۰ درصد از زنان معتاد در سن ۱۵ تا ۱۹ سالگی مصرف مواد را آغاز کرده‌اند. تعداد زنان درگیر با مواد مخدر روبه افزایش است و نسبت به گذشته دو برابر شده است.
اعتیاد یک آسیب گسترده اجتماعی در ایران است که هر سال هزاران قربانی می‌گیرد و زمینه‌ساز جرم‌های اجتماعی دیگر می‌شود اما اعتیاد زنان با توجه به ساختار فرهنگی جامعه ایران، ابعاد متفاوتی دارد.
اسفند ماه گذشته معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر در نشست «زنان، روان‌گردان‌ها» گفته بود: «در سال ۱۳۸۰ نزدیک به ۵ درصد از کل رقم معتادین کشور جمعیت خانم‌ها بودند، در سال ۱۳۹۰ این رقم به ۹ درصد رسیده است، یعنی نزدیک به دو برابر شده است.»
حسن روحانی هم در سخنانی در آبان ۱۳۹۴ گفته بود: «هم اکنون شاهد افسردگی در دختران به علت‌های مختلف و مهمتر از همه بیکاری هستیم که موجب گرایش آنها به سوی اعتیاد شده است. میانگین سن مصرف مواد مخدر به ۱۳ سال رسیده و بیشتر معتادان مواد صنعتی و روانگردان مصرف می‌کنند و این زنگ خطری برای جامعه زنان کشور محسوب می‌شود.»
اکنون شهیندخت مولاوردی در مراسمی به مناسبت هفته مبارزه با موادمخدر گفته که براساس یکی از پژوهش‌های انجام شده، ۸۳.۶ درصد زنان معتاد اعلام کرده‌اند که قبل از شروع اعتیاد سیگار و قلیان مصرف می‌کردند.
او گفته: «این مسئله زنگ خطری است برای همه خانواده‌هایی که با قصد تفریح با دختران خوداقدام به مصرف قلیان می‌کنند.»
۷۰ درصد زنان معتاد به واسطه اعتیاد همسران خود معتاد می‌شوند و به خاطر «فشار اقتصادی»، «تهدید»، «ترس» یا «همدردی» با همسران خود اقدام به توزیع یا مصرف مواد مخدر می‌کنند.
به گفته معاون امور زنان و خانواده، بالا رفتن نرخ شیوع اعتیاد در زنان، بالا بودن جرایم مرتبط با موادمخدر در زنان، کاهش سن مصرف مواد و حضور پررنگ اعتیاد در رده سنی ۲۰ تا ۳۶ سال، تغییر الگوی مصرف مواد از سنتی به صنعتی، مصرف با انگیزه‌های نوظهور چون کاهش وزن و قدرت تمرکز تغییراتی هستند که در زمینه اعتیاد زنان دیده می‌شود.
گزارش‌های معانت امور زنان و خانواده ایران نشان می‌دهد که ۶۰ درصد جرایم زنان زندانی نیز ارتباط مستقیم با مواد مخدر دارد و زنان جزو نخستین قربانیان آسیب و انحرافات اجتماعی به ویژه اعتیاد هستند.
تغییر الگوی مصرف مواد در میان زنان
در سال‌های اخیر، مصرف مواد مخدر صنعتی از مواد مخدر سنتی بیشتر شده است. بر این اساس، سه درصد معتادان زن تزریقی هستند و تریاک، شیشه و کراک سه ماده مخدری هستند که بیشترین مصرف را در بین زنان دارند. برخی از مواد هم به انگیزه و بهانه‌هایی مثل لاغری به زنان فروخته می‌شود که نتیجه آنها اعتیاد است.
مولاوردی هم در آخرین سخنرانی خود به مناسبت هفته مبارزه با مواد مخدر گفته است: «در جمعیت زنان شاهد هستیم که اگر تا چند سال قبل زنان تنها با انگیزه همراهی با همسران و یا با فشار یکی از مردان خانواده و با هدف همسو شدن با انگیزه‌های منفعت‌جویانه مردان معتاد درگیر اعتیاد می‌شدند، امروز پژوهش‌ها نشان می‌دهد تنها عامل درگیری زنان در اعتیاد اینگونه عوامل نیست و انگیزه‌های دیگری چون کاهش وزن، رهایی از استرس، تفریح و اصرار دوستان جزو عوامل اصلی اعتیاد زنان به شمار می‌آید.»
سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری پیش‌تر گرایش دانسته یا نادانسته زنان به سوی مواد محرک جدید را یک نگرانی مهم دانسته و گفته بود: «نادانسته به این دلیل است که خانم‌ها در پاره‌ای از محیط‌های زنانه تحت تاثیر قرار می‌گیرند. متاسفانه در محیط‌های زنانه مانند آرایشگاه‌ها و مهمانی‌ها و باشگاه‌ها، پاره‌ای از افراد برخی خانم‌ها را به مصرف این گونه از مواد ترغیب می‌کنند.»
پرویز افشار با بیان اینکه در ترغیب زنان برای مصرف مواد، نامی از آن برده نمی‌شود، گفته بود: «به عنوان مثال می‌گویند اگر این قرص را مصرف کنید، باعث لاغری و تمرکز می شود. آنها با این نام وارد گود می‌شوند و افراد را به سمت یکسری از مواد شیمیایی می‌برند که عمدتا مواد محرک هستند که باعث کاهش اشتها و لاغری می شوند ولی عوارض جدی آنها تخریب های روانیِ واقعا مشکل ساز است.»
با وجود افزایش زنان معتاد، آنها تمایل زیادی برای مراجعه به مراکز درمانی ترک اعتیاد ندارند. به دلیل شرایط خانوادگی و عرفی، اعتیاد زنان گاه تا مدت‌ها پنهان می‌ماند یا از سوی خانواده انکار می‌شود و درر نتیجه اقدامات درمانی در مورد آن دیر شروع می‌شود.
به گفته فهیمه فرهمندپور، مشاور وزیر کشور در امور بانوان و خانواده در جریان بازدید از یکی از کمپ‌های ترک اعتیاد بانوان، زنان پس از ترک اعتیاد به سرعت «حمایت‌های خانوادگی» خود را از دست می‌دهند: «آنان از حمایت عاطفی چندانی برخوردار نمی‌شوند و این شرایط را برای بازگشت آنان به جامعه سخت‌تر می‌کند.»
اکنون هم معاون امور زنان و خانواده ریاست جمهوری با اشاره به مساله طرد زنان آسیب‌دیده از خانواده گفته که در جامعه، نسبت به تغییر جرم‌انگاران نسبت به اعتیاد مردان اقدامات خوبی انجام شده است، اما در مورد اعتیاد زنان هنوز مهم‌ترین استراتژی خانواده‌ها در مقابله با لغزش زنان، استراتژی طرد و دوری‌گزینی است.
معاون رییس جمهوری ایران در امور زنان پیش‌تر هم بر لزوم داشتن نگرش جنسیتی در زمینه اعتیاد تاکید کرده بود؛ «زیرا موضوع پنهانی بودن اعتیاد در زنان در مقایسه با مردان به باورهای جامعه بازمی‌گردد.»
نظرها
نظری وجود ندارد.