فعالان ایرانی مخالف اعدام در اسلو: مبارزه با اعدام در ایران هزینه‌ دارد

صدها نفر از ۸۰ کشور جهان، در دهه سوم ماه ژوئن امسال در شهر اسلو، پایتخت نروژ در ششمین کنگره جهانی علیه مجازات اعدام شرکت و مخالفت خود را با این مجازات اعلام کردند.

این افراد و گروه‌ها به بررسی مباحث مختلفی از جمله مجازات‌های جایگزین، وضعیت این مجازات در کشورهای مختلف، مجازات اعدام و تروریسم و قاچاق مواد مخدر، اسلام و مجازات اعدام و چگونگی امکان هماهنگی فعالان مخالف این حکم برای الغای همیشگی مجازات اعدام در سراسر جهان پرداختند.

در مراسم افتتاحیه این کنگره که ۲۱ ژوئن در سالن اپرای اسلو برگزار شد، شخصیت های مختلفی از جمله مسئولان حقوق بشر اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد، وزرای امور خارجه نروژ، فرانسه و سوئیس و مسئولان دولتی از کشورهای مختلف از جمله مالزی، فلسطین، کنگو، استرالیا و ایتالیا، سخنرانی کردند. سخنرانان آغازین این مراسم آنتونیو استانگو، هماهنگ‌کننده این کنگره و بورگ برند، وزیر امورخارجه نروژ بودند.

پاپ فرانسیس، رهبر کاتولیک‌های جهان نیز با حضور در مراسم افتتاحیه، ضمن ابراز مخالفت با حکم اعدام گفت: «هیچ جایی برای مجازات بدون امید وجود ندارد. مجازاتی که در خودش از عنصر امید خالی‌ست، خود یک شکنجه است و نه مجازات.»

در روز دوم این کنگره (۲۲ ماه ژوئن) و در یک پنل جانبی، وضعیت اعدام‌ها در ایران هم مورد بررسی قرار گرفت.

در این پنل که رافائل چنوئل هیزن، مدیر اجرایی سازمان همه با هم علیه مجازات اعدام آن را اداره می‌کرد، محمود امیری مقدم، سخنگوی سازمان حقوق بشر ایران، رویا برومند، مدیر بنیاد عبدالرحمن برومند و تیمور الیاسی از جمعیت حقوق بشر کردستان، مباحثی در ارتباط با مقایسه وضعیت اعدام در دو دوران محمود احمدی‌نژاد و حسن روحانی مطرح و سیر مجازات اعدام در دوران پس از انقلاب تا‌ کنون و مجازات اعدام و نقض حقوق اقلیت‌های قومی در ایران را بررسی کردند.

امیری مقدم در این پنل با اعلام افزایش تعداد اعدام‌ها در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی به مقایسه آمار اعدام‌ها در سال‌های مدیریت این دو دولت پرداخت و با ذکر این نکته که روحانی از قدرت قانونی خود برای مقابله با این مجازات بهره نمی‌گیرد، از هزینه بالای فعالیت‌ها علیه مجازات اعدام در ایران گفت.

او با اشاره به حکم نرگس محمدی در ارتباط با کمپین لگام، به طرح خطر فعالیت‌ها در این راستا برای فعالان حقوق بشر در ایران پرداخت.

امیری مقدم از نپرداختن کشورهای غربی به مساله حقوق بشر در ایران در دوران پسابرجام هم انتقاد و از نوع روابط این کشورها با حاکمیت جمهوری اسلامی اظهار تاسف کرد.

سخنران دوم این پنل، رویا برومند اما با اشاره به این‌که حاکمان در ایران تغییری در قوانین نمی‌دهند گفت که حاکمیت هیچ تصمیم سیاسی‌ای از برای شنیدن و حل مساله اعدام ندارد.

خانم برومند به بررسی سیر مجازات اعدام در ارتباط با مساله مواد مخدر در ایران پس از انقلاب بهمن ۵۷ پرداخت و پس از آن با تاکید بر نقش دادگاه انقلاب در این اعدام‌ها، آمارهایی از تعداد بازداشت‌ها در ارتباط با این اتهام مشخص ارائه کرد.

رویا برومند همچنین گفت که به دلیل عدم دسترسی منابع خبری حقوق بشری به استان‌های مرزی ایران، آمار دقیقی از تعداد بازداشت‌شدگان مرتبط با مواد مخدر در این مناطق وجود ندارد: «آمارهای مربوط به اعدام‌های مواد مخدر هم به دلیل عدم انتشار همه موارد و نبود دسترسی خبری، کاملا دقیق نیست.»

او در ادامه با اشاره به تراکم حاشیه‌نشینی در استان‌های تهران، البرز و خراسان جنوبی، از آمار بالای اعدام در این مناطق خبر داد.

آخرین سخنران این پنل هم تیمور الیاسی بود که با تاکید بر مساله اقلیت‌های قومی و ارتباط آن با پراکندگی آماری اعدام‌ها در ایران، به نقض حقوق اقلیت‌ها در این مورد پرداخت و گفت که جمهوری اسلامی پس از انقلاب جنگی علنی علیه کردها آغاز کرده است.

روز سوم این همایش اما به تشکیل گروه‌های کاری و جلسه‌های بحث و بررسی درباره اعدام در کشورهای مختلف و بررسی روش‌های مقابله با آن گذشت. همچنین در بعد‌از‌ظهر این روز و در یک پنل جنبی به زبان عربی (که به زبان انگلیسی ترجمه می‌شد)، فعالان حقوق بشر مسلمان مخالف اعدام از کشورهای مختلف اسلامی، درباره قوانین اسلام و مجازات اعدام بحث و گفت‌و‌گو کردند که با استقبال فعالان مختلف از کشورهای اسلامی و غیر اسلامی همراه شد.

مراسم اختتامیه این کنگره در تالار شهر اسلو برگزار شد.

در این مراسم هم سران سیاسی برخی کشورها، اعضای پارلمان کشورهای مختلف و همچنین مسئولان و نمایندگان سازمان‌ها و نهادهای حقوق بشر و فعالان مخالف مجازات اعدام، نظرها و دیدگاه‌های خود را مطرح کردند.

ریچارد سدیلوت، حقوقدان فرانسوی و معاون رئیس کمیته روابط بین‌المللی و اروپایی فرانسه از نرگس محمدی نام برد و حکم سنگین صادر شده برای او به دلیل فعالیت برای لغو مجازات اعدام را محکوم کرد.

در پایاناین نشست نیز همه شرکت‌کنندگان با راهپیمایی نمادین مخالفت خود را با حکم اعدام ابراز کردند و با شعار "همین حالا لغو کنید" (Abolition Now)، خواستار لغو حکم اعدام در سراسر جهان شدند.

این کنگره هر سه سال یک‌بار و با حضور اشخاص و گروه‌های فعال حقوق بشر و نمایندگان دولت‌ها از کشورهای مختلف برگزار می شود. این کنگره سال ۲۰۱۳ در مادرید پایتخت اسپانیا برگزار شده بود.

در همین زمینه