کردهای ترکیه در بیم پس‌لرزه‌های کودتا

اردوغان سرگرم پاکسازی مخالفان و تسویه حساب با منتقدان است. مردم مناطق کردنشین نگرانند که کودتا به بهانه‌‌ای برای تشدید فشار و تمدید محاصره و حکومت نظامی علیه آنها تبدیل شود.

در دیاربکر این روزها آرامش خاصی حاکم است. اینجا و آنجا گروه‌های کوچک هوادار اردوغان دست به تظاهرات می‌زنند. با این همه اغلب مردم در خانه‌های خود مانده و انتظار می‌کشند. ترس از بلاتکلیفی و مبهم بودن اوضاع در فضا موج می‌زند: آرامش قبل از طوفان؟

مردم دیاربکر، شرناخ، نصیبین، سیلوپی و جزیره، گرسنگی، ماه‌ها کمبود آب و سوخت، زندگی در خانه‌های مخروبه، حضور تانک‌ها در کوچه‌ها و شلیک بی‌امان خمپاره‌ها را تحمل کرده‌اند و اینک می‌ترسند که اقدام کودتایی در مرکز، بهانه‌ای برای سرکوب بیشتر آنها در پیرامون و فرصتی برای اعلام وفاداری نظامیان به دولت شود. نگاه امنیتی به کردها، فصل مشترک محافل قدرت در ترکیه است.

آتش زیر خاکستر

این انسان‌ها از ماه فروردین تا به حال در خانه‌های مخروبه در شهر جزیره زندگی می‌کنند. شهر طی درگیری‌های سنگین سربازان دولتی و رزمندگان کرد، به این روز افتاده است. سازمان عفو بین‌الملل در ماه ژانویه گفت ارتش ترکیه مردم عادی را به بهانه پ‌ک‌ک سرکوب و مجازات می‌کند.

در تابستان ۲۰۱۵، دولت ترکیه به مذاکرات صلح با پ‌ک‌ک خاتمه داد. از آن زمان به بعد درگیری در مناطق کردنشین جریان دارد. اینجا شهر سیلوپی در ماه ژانویه است. آتش‌بس میان حزب کارگران کردستان ترکیه (پ‌ک‌ک) و دولت مرکزی، پس از بمباران مواضع پ‌ک‌ک در نواحی مرزی سوریه و عراق از سوی ارتش ترکیه، شکسته شد.

در جنوب شرقی ترکیه، نیروهای امنیتی از ماه‌ها قبل با شدت هرچه تمام‌تر با شورشیان کرد درگیر شده‌اند. این خانه‌ها در اثر اصابت خمپاره به این روزگار افتاده‌اند. شبه‌نظامیان کرد نیز متقابلا به حملات خود علیه ماموران پلیس و سربازان ارتشی ادامه می‌دهند. بیش از همه شاخه جوانان پ‌ک‌ک (ی‌دگ) درگیر نبرد، و متقابلا هدف حمله نیروهای دولتی بوده‌ است.

سنگربندی با کیسه‌های شن در شهرستان ایدیل. کردها بیم دارند که دولت ترکیه از تلاش برای کودتا برای پلیسی‌تر کردن فضا و فشار به آنها سود ببرد. طبق آمارهای رسمی ۴۰۰ هزار نفر از مردم از ترس جان‌شان از مناطق کردنشین ترکیه گریخته‌اند. خانه‌های این مردم قابل سکونت نیست. آنها دار و ندار خود را وا گذاشته و رفته‌اند.

این زن در جستجوی بازمانده‌های دار و ندارش در این مخروبه می‌گردد. بیشتر خانه‌های شهر ایدیل در درگیری‌های ماه مارس ویران شدند. بنیاد حقوق بشر ترکیه می‌گوید در تابستان ۲۰۱۵ دستکم ۱۶۲ غیرنظامی در جریان محاصره شهرهای کردنشین ترکیه کشته شدند.

شبه،نظامیان کرد به حملات خود ادامه می‌دهند. در ماه مارس، در نصیبین یک خودروی بمب‌گذاری شده در برابر پاسگاه پلیس منفجر شد که دو مامور را به کشتن داد و چند نفر دیگر را زخمی کرد. عفو بین‌الملل در این ماه اعلام کرد مردم مناطق کردنشین جنوب شرقی ترکیه به خاطر محاصره ارتش، به آب، غذا، دارو، برق و سوخت دسترسی ندارند.

۸۰درصد خانه‌ها در مناطق محاصره‌ شده کردنشین ویران شده‌اند. دولت مرکزی محاصره شهرهایی چون دیاربکر را تحت عنوان مقابله با تروریسم توجیه کرده است. در زمستان و به خاطر محاصره، کمبود آب، برق، سوخت، مواد خوراکی و دارویی در دیاربکر به اوج خود رسید.

یکی از اهالی مصیبین که در چند کیلومتری مرز سوریه قرار دارد، می‌گوید کردها خواهان صلح، آزادی، دمکراسی و جامعه چند صدایی هستند: «دیکتاتوری نظامی پیشیینه بدی در ترکیه دارد اما اردوغان و حزب اسلامی عدالت و توسعه‌اش هم چیزی برای ما به ارمغان نیاورده‌اند.» او اضافه می‌کند که مخالفت کردها با اردوغان به معنای موافقت با کودتا نیست.